Η ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΝΤΩΝΕΛΛΗ, πρόεδρος του Οργανισμού Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης του Δήμου Λέσβου, μιλά στο «Ε»


Σε λίγες μέρες, συμπληρώνει αισίως τέσσερις μήνες υπηρεσίας στον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών του Δήμου Λέσβου. Η πρόεδρος του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης του Δήμου, Αναστασία Αντωνέλλη, μιλά σήμερα στο «Ε» για τα όσα έχει συναντήσει στα πλαίσια της μέχρι τώρα θητείας της, όσον αφορά στην κοινωνική-οικονομική κατάσταση των πολιτών της Μυτιλήνης και της περιφέρειάς της. Μεταφέροντας την εικόνα μιας πραγματικότητας που για τους κατοίκους φαίνεται να γίνεται καθημερινά όλο και πιο δύσκολη, εκφράζοντας όμως ελπίδες, τις οποίες εναποθέτει στην εθελοντική στήριξη εκ μέρους μερίδας πολιτών, που ήδη έχει αρχίσει να διαφαίνεται.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στη ΒΑΓΓΕΛΙΩ ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ
Κυρία Αντωνέλλη, μπορείτε να κάνετε μια εκτίμηση μιας πρώτης εικόνας που έχετε σχηματίσει στο διάστημα αυτό που εμπλέκεστε στα κοινά μέσω του Δήμου Λέσβου, όσον αφορά στη σημερινή κοινωνική κατάσταση;
«Όπως λέτε, είναι ακριβώς μια πρώτη εικόνα, που είναι και μια πρώτη αίσθηση. Με τα διοικητικά προβλήματα του “Καλλικράτη” και την οικονομική κρίση της χώρας, καθώς και με την έλλειψη επιχορηγήσεων προς τους ΟΤΑ και της έγκαιρης καταβολής των ΚΑΠ (σ.σ. Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι, κρατική χρηματοδότηση για μισθοδοσία και λειτουργικά έξοδα των δήμων), έχει δημιουργηθεί ένα τεράστιο πρόβλημα και στους παιδικούς σταθμούς και σε όλα τα νομικά πρόσωπα. Κι αυτό γιατί οι εργαζόμενοι δεν πληρώνονται κανονικά και στην ώρα τους και γιατί το νομοθετικό κενό μεταξύ “Καποδίστρια” και “Καλλικράτη” οδηγεί σε δυσλειτουργίες. Αποτέλεσμα του παραπάνω και της έλλειψης οικονομικών πόρων, είναι για παράδειγμα η αναγκαία λύση με τα “ταπεράκια” στους παιδικούς σταθμούς και ένα σωρό άλλα προβλήματα, που καθημερινά εμφανίζονται. Η οικονομική κατάσταση των ημερών για τους περισσότερους ανθρώπους είναι απελπιστική. Ειδικά για το Δήμο μας, είναι τραγική. Και αυτό γιατί, όπως ξέρουμε, έχει ατονήσει ο πρωτογενής τομέας, η ανεργία έχει εκτοξευτεί στα ύψη, οι δημόσιοι υπάλληλοι και συνταξιούχοι βλέπουν το εισόδημά τους να συρρικνώνεται απίστευτα.»

Δύσκολες στιγμές
Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, τα αποτελέσματα που φέρνουν τα όσα αναφέρετε;
«Όταν κάποιου πολίτη του κατάσχουν το σπίτι του γιατί δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τα δάνεια που έχει πάρει και συγχρόνως του περικόπτουν το μισθό του, όπως καταλαβαίνετε οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια σε κακή ψυχολογική κατάσταση και το βιοτικό του επίπεδο ουσιαστικά έχει συρρικνωθεί. Όταν απολύονται καθημερινά ένα σωρό άνθρωποι, αυτοί δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις βιοτικές τους ανάγκες. Καθημερινά, στρατιές ανέργων έρχονται στο Δήμο ζητώντας δουλειά. Πρόσφατα, για παράδειγμα, άντρας 40 ετών με πέντε παιδιά, που δούλευε μέχρι πρόσφατα σε τεχνική εταιρεία έχοντας όλα τα διπλώματα χειριστού και οδηγού, βρέθηκε άνεργος και κλαίγοντας ζητούσε να του βρούμε μια δουλειά. Ανάγκες τις οποίες εμείς δεν έχουμε τη δυνατότητα να ικανοποιήσουμε. Όταν σε εμάς, ως Δήμο, μας περικόπτονται οι επιχορηγήσεις, δυστυχώς οδηγούνται οι ίδιοι οι υπάλληλοί μας σε απόγνωση και ο Δήμος Λέσβου, καταχρεωμένος ουσιαστικά, αν και έχει την πρόθεση και τη διάθεση να βοηθήσει, δυστυχώς αδυνατεί.»
Έχουν εμφανιστεί, δηλαδή, νέα βιοποριστικά και κοινωνικά προβλήματα;
«Τα προβλήματα υπήρχαν, αλλά έχουν μεγεθυνθεί. Έχουν πέσει στην αντίληψή μου περιπτώσεις πολιτών οι οποίοι είναι άρρωστοι και μη έχοντες χρήματα, χτυπάνε καθημερινά την πόρτα του Δήμου ζητώντας μια συνδρομή, προσπαθώντας να αντιμετωπίσουν βιοτικές τους ανάγκες ή προβλήματα ασθενειών. Φυσικά και θα έχει πέσει στην αντίληψη των περισσοτέρων ότι στα περίπτερα πωλούνται πια όχι πακέτα τσιγάρων, αλλά ένα - ένα τα τσιγάρα. Έχουν ξαναβγεί στην επιφάνεια τα παλιά “τεφτεράκια” με τους μπακάληδες, οι εξώσεις μέρα με τη μέρα αυξάνονται γιατί οι ένοικοι δεν έχουν να πληρώσουν το ενοίκιό τους και γενικότερα η κατάσταση είναι απίστευτα κακή.»

Αναγκαία η κοινωνική αλληλεγγύη
Πού είναι πιο έντονη η ανέχεια την οποία περιγράφετε;
«Πιστεύω ότι το φαινόμενο είναι εντονότερο στην πόλη, λόγω του ότι στα χωριά λειτουργεί ακόμη η κοινωνική αλληλεγγύη. Όταν δεν έχει ο ένας, τον βοηθάει ο άλλος, ενώ εδώ στην πόλη, όπου είναι και μεγαλύτερη η ανεργία, δυστυχώς ο καθένας ζει στο δικό του μικρόκοσμο, χωρίς να νοιάζεται για το διπλανό του. Το παρήγορο είναι ότι το τελευταίο διάστημα έχουν δημιουργηθεί κινήσεις εθελοντισμού των πολιτών, προς την κατεύθυνση των κοινωνικά ασθενέστερων, όπως είναι για παράδειγμα ο Σύλλογος Εθελοντών Γυναικών Λέσβου, και διάφοροι άλλοι σύλλογοι.»
Θεωρείται πως η κοινωνική αλληλεγγύη και ο εθελοντισμός αυτήν τη στιγμή είναι κάτι αναγκαίο;
«Ναι, που όμως δεν μπορεί να αποτελεί λύση και άλλοθι για τους κατά καιρούς κυβερνώντες και για την ανυπαρξία προνοιακού και κοινωνικού κράτους.»
Οι πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, ποιες είναι αυτήν τη στιγμή κατά τη γνώμη σας;
«Κατά τη γνώμη μου, πιο ευαίσθητες ομάδες είναι οι νέοι, γιατί αυτούς μαστίζει η ανεργία, καθώς και οι υπερήλικες. Καθημερινά εντείνεται η ανάγκη και η δική μου άποψη είναι ότι θα εντείνεται. Όσο δυσμενέστερες γίνονται οι οικονομικές συνθήκες, τόσο θα μεγαλώνει το κοινωνικό μας πρόβλημα.»
Στην πράξη, πέρα από όσα μας έχετε ήδη αναφέρει, πώς το διαπιστώνετε αυτό;
«Χωρίς να εμπίπτει στην αρμοδιότητά μου, επειδή είμαι ενεργός πολίτης μιας πόλης και ενημερώνομαι γνωρίζω πως αυξάνονται καθημερινά τα επεισόδια κατάθλιψης και οι διαταραχές στις προσωπικές σχέσεις - είτε πρόκειται για σχέσεις ζευγαριών είτε φίλων. Η ανέχεια, κακά τα ψέματα, γεννά γκρίνια.»

Ελπίδες για το αποτέλεσμα
Ποιο θεωρείται πως είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει αυτήν τη στιγμή και από εδώ και πέρα, στον κοινωνικό τομέα και τον τομέα της πρόνοιας, ο Δήμος Λέσβου;
«Το πιο μεγάλο πρόβλημα είναι το οικονομικό και οι ευπαθείς κοινωνικά ομάδες. Το κοινωνικό πρόγραμμα του Δήμου Λέσβου, όπως αναφερόταν και στο πρόγραμμα της παράταξής μας “Λαϊκή Ενότητα”, εκτός από την πρωτοβουλία που πήραμε για την ιατρική περίθαλψη των απόρων, θα συνεχιστεί με διάφορες δράσεις στόχευσης σε κοινωνικά ευπαθείς ομάδες, όπως π.χ. οι ανασφάλιστοι και οι άποροι.»
Είστε σε θέση να κάνετε κάποιο «αισιόδοξο» σενάριο για τη μεσοπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη εξέλιξη της κατάστασης;
«Αυτή την άσχημη πραγματικότητα εμείς, με όλες μας τις δυνάμεις, θέλουμε να προσπαθήσουμε να την κάνουμε καλύτερη, όσο αυτό είναι δυνατόν, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων μας. Και επειδή, όπως λέει ο καθηγητής φιλοσοφίας Χρήστος Γιανναράς, “η ελπίδα είναι όπλο για κάθε ενεργό πολίτη”, εμείς ελπίζουμε ότι θα τα καταφέρουμε. Κι εκεί, χρειαζόμαστε τη συμπαράσταση και τη βοήθεια όλων. Γιατί, όπως έχουμε πει και κατά το παρελθόν, ο τόπος μας είναι ευθύνη όλων μας. Δε μας περισσεύει κανείς…»