«Οι αντικειμενικές συνθήκες για να εξελιχθεί ο ΣΥΡΙΖΑ από συλλέκτης ψήφων διαμαρτυρίας, σε ρεύμα με ηγεμονικά χαρακτηριστικά, ώστε να συμβάλει στην ανανέωση και στον ανασχεδιασμό των κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών δράσεων, υπάρχουν», έγραφε την Κυριακή των εκλογών Η ΑΥΓΗ. Δεν προσέθετε όμως ότι για να αποκτήσεις ηγεμονικά χαρακτηριστικά, πρέπει να έχεις σχέδιο, απόψεις, προτάσεις, στελέχη που θα ηγηθούν αυτού του αγώνα της μετατροπής ενός κόμματος διαμαρτυρίας, σε δύναμη διακυβέρνησης.
Και δυστυχώς ο ΣΥΝ, γιατί προσωπικά μόνον αυτόν αντιλαμβάνομαι, τέτοια χαρακτηριστικά δε διέθετε. Οι λίγοι που προσπάθησαν να διατυπώσουν αυτήν την άποψη είτε έφυγαν πρόωρα από τη ζωή (Μιχάλης Παπαγιαννάκης, Άγγελος Ελεφάντης, Φίλιππος Ηλιού κ.ά.), είτε τέθηκαν ουσιαστικά εκτός κομματικής ζωής, χρησιμοποιούμενοι ως διακοσμητικά στοιχεία, μιας παλαιοκομμουνιστικής πολιτικής πορείας, είτε αποσύρθηκαν εμποδιζόμενοι να εκφράσουν το δικό τους αριστερό λόγο.
Με κομβικό σημείο το Δεκέμβριο του 2008, οπότε χάθηκε το τραίνο στην ουτοπική απόπειρα κάποιων να μετατρέψουν την οργισμένη συναισθηματική αντίδραση των νέων, για τον εγκληματικό και άδικο χαμό του συμμαθητή τους, σε εξέγερση πανελλήνιας, ακόμα και πανευρωπαϊκής δυναμικής, με επαναστατικά χαρακτηριστικά. Εκδηλώνοντας αυτή τους την πρόθεση με συνθηματικές προτροπές του τύπου, «Να μεταφέρουμε την εξέγερση στα σχολειά και τα πανεπιστήμια», ώσπου η υπόθεση αναλήφθηκε από τις οργανωμένες ορδές των «αναρχικών» μετατρέποντας τη χώρα για ένα 15νθήμερο σε υψικάμινο εμπρησμών, λεηλασιών και καταστροφών. Με συνθήματα όπως «Να χέσω το δικαίωμα στην εργασία», «Τρομοκρατία είναι ο βασικός μισθός», «Φωτιά στα κάτεργα της εργασίας» και άλλα εξόχως «σοσιαλιστικά» αποφθέγματα. Τότε, ακριβώς τότε, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε την «υπεράσπιση των νέων» όπως σήμερα αποκαλείται. Με την ηχηρή σιωπή της λεγόμενης ανανεωτικής τάσης του ΣΥΝ.
Κάποιοι κατάλαβαν (μεταξύ αυτών και η ταπεινότητά μου) ότι απορρίφθηκε η αριστερή ευρωπαϊκή φυσιογνωμία του κόμματος, διατυπώνοντας χαμηλόφωνα την άποψή τους, ώσπου, όταν το πράγμα δεν πήγαινε άλλο, το είπαν και φωναχτά. «Η πολιτική σας δεν είναι αριστερή, είναι αριστερίστικη», δήλωσε πρόσφατα ο Λεωνίδας Κύρκος. Το κακό όμως είχε γίνει. Τη δεύτερη θέση του ευρωψηφοδελτίου του ΣΥΡΙΖΑ κατέλαβε η Ελένη Σωτηρίου, καθ’ όλα αξιόλογη αγωνίστρια, αλλά ξένη προς τις αρχές και τις αξίες της ευρωπαϊκής Αριστεράς, που χρόνια καλλιεργεί ο ΣΥΝ, προερχόμενη από την Κομμουνιστική Οργάνωση Ελλάδας, η οποία, αν εκλεγόταν, θα ακολουθούσε γραμμή εντελώς διαφορετική από αυτήν που γνωρίζαμε ως σήμερα από τη δραστηριότητα των Παπαγιαννάκη, Αλαβάνου (όταν ήταν ευρωβουλευτής), Παπαδημούλη. Θα την ακούγαμε ως μια άλλη φωνή του Κ.Κ.Ε..
Οι πανεπιστημιακοί αντιλήφθηκαν την καταστροφική παρουσία στη συνδικαλιστική ηγεσία τους των Απέκη και Μαΐστρου και απαλλάχτηκαν από την παρουσία τους, αλλά αφού είχαν κρατήσει κλειστά τα πανεπιστήμια επί δύο χρόνια.
Και κάποιοι, τέλος, δεν κατάλαβαν ότι την επανάσταση την ακολουθεί αναπόδραστα η συνέχειά της. Που δεν είναι το χάος και η καταστροφή, αλλά η σύνθεση και η δημιουργία νέων συνθηκών διακυβέρνησης, όπως ρητά στο «Κράτος και εξουσία», του Β.Ι. Λένιν σημειώνεται:
«Εμείς δεν είμαστε ουτοπιστές. Δεν “ονειρευόμαστε” πως θα τα βγάλουμε πέρα μονομιάς χωρίς καμμιά διοίκηση, χωρίς καμμιά υποταγή. Αυτά τα αναρχικά ονειροπολήματα, βασισμένα στη μη κατανόηση των καθηκόντων της δικτατορίας του προλεταριάτου, εί­ναι απολύτως ξένα στο μαρξισμό και στην πράξη χρησιμεύουν μόνο για την αναβολή της σοσιαλιστικής επανάστασης ίσαμε τη μέρα που θα γίνουν αλλιώτικοι οι άνθρωποι. Όχι, εμείς θέλουμε τη σοσιαλιστική επανάσταση με τους ανθρώπους που έχουμε τώ­ρα, που δε θα μπορέσουν να τα βγάλουν πέρα δίχως υποταγή, δίχως έλεγχο, δίχως “επιστάτες και λογιστές”.»
Αυτά τα αυτονόητα, φαίνεται, είχαν ξεχάσει τον περασμένο Δεκέμβριο στο ΣΥΡΙΖΑ, ίσως και τώρα, όταν μας διαβεβαίωναν ότι από τη μετεκλογική Δευτέρα «Νέο πολιτικό τοπίο» θα δημιουργηθεί, έχοντας προφανώς πείσει εαυτούς, ότι οι «εξεγερμένοι» θα προσέτρεχαν μαζικά στις κάλπες να τους υπερψηφίσουν, απορρίπτοντας τη λύση της παραλίας. Διαψευσθέντες οικτρά, αφού σύμφωνα με τα δημοσκοπικά συμπεράσματα, το μεγαλύτερο ποσοστό των νέων ψηφοφόρων προτίμησε την ατομική του απόλαυση.
Όσα κι αν λεχθούν στις συζητήσεις και ενδοσκοπήσεις που από σήμερα αρχίζουν στο κόμμα αυτό της Ελπίδας, που την έκαψε για μια ακόμα φορά, υπάρχει πρόβλημα δημοκρατίας. Επειδή οι τάσεις, που σωστά αποφασίσθηκε να λειτουργούν, και στις οποίες δυστυχώς προστέθηκαν οι «συνιστώσες», δεν προσπαθούν να συνθέσουν, αλλά να επιβάλουν τις απόψεις τους. Συντηρώντας ένα συνεχή εσωπαραταξιακό, ακήρυκτο πόλεμο. Και τα αποτελέσματα ήρθαν. Γιατί η υπόθεση της Αριστεράς στις μέρες μας είναι ιδιαίτερα δύσκολη, με εξαιρετικά ευεργετικές προοπτικές, αν βρει το δρόμο της και τις λύσεις.
Αλλά, «αυτό το υποθετικό υποκείμενο που αυτοαποκαλείται Αριστερά» (Αντώνης Μανιτάκης, Αναγνώσεις της ΑΥΓΗΣ, 31.5.2009), «που σέρνει μέσα του όλες τις αμαρτίες του κόσμου, ας ξεκαθαρίσει, πριν μιλήσει ξανά για σοσιαλισμό, τους λογαριασμούς του με τη Δημοκρατία, την εθνική και την ευρωπαϊκή. Ίσως ο νέος ιστορικός της ρόλος είναι αυτός. Να ολοκληρώσει με όλους μαζί το ανεκπλήρωτο σχέδιο της Δημοκρατικής Επανάστασης, ως προάγγελο της σοσιαλιστικής, που μένει όμως, όπως είπε ο Μαρξ, να σχεδιαστεί και να συνειδητοποιηθεί ως επιτακτική ανάγκη. Προς το παρόν ας αρκεστούμε να αναδείξουμε το ζήτημα της Δημοκρατίας αντικείμενο ενός διαρκούς δημόσιου διαλόγου. Διότι για να αναγεννηθεί η Δημοκρατία χρειάζεται σήμερα όσο ποτέ να διερευνήσουμε με διορατικότητα τους όρους χειραγώγησής της και τους λόγους της μη εκπλήρωσής της.».
Σκέψεις και απόψεις σαν αυτές είναι βέβαιο ότι ενοχλούν όσους μέσα από μικρές-μικρές εξουσίες αναπτύσσουν ανέλεγκτα την πολιτικάντικη δραστηριότητά τους, σπέρνοντας ελπίδες, καμμιά φορά και βεβαιότητες, που δεν πρόκειται ποτέ να καρπίσουν. Είναι βέβαιο όμως πως απασχολούν όσους πιστεύουν ότι οι αριστερές ευαισθησίες πρέπει να στοχεύουν απερίσπαστα, την ηθική κατ’ αρχήν ολοκλήρωση του πολίτη και μετά όλα τα άλλα. Επειδή άλλα περιθώρια απωλειών δεν υπάρχουν.

9.6.2009