«Αναξιοκρατική εύνοια κάποιων ατόμων εις βάρος άλλων, ενίοτε με σκοπό την εξαγορά υπηρεσιών», «πώληση ψήφων σε πολιτικούς, με σκοπό την εξυπηρέτηση ιδιωτικών υποθέσεων», «χάρη», «ρουσφέτι», «πελατειακές σχέσεις»… Ο καθένας θα το αποκαλέσει διαφορετικά, ανάλογα με την οπτική του γωνία, τη θέση του, το τι του επιτρέπει το μορφωτικό του επίπεδο. Τι σημασία έχει; Το αποτέλεσμα είναι το ίδιο, όπως και η σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ των δύο μερών.

Ρωτήσαμε πολίτες της Μυτιλήνης, αλλά και άλλων περιοχών της Λέσβου, να μας απαντήσουν στο κατά πόσο θεωρούν ότι η συγκεκριμένη πρακτική είναι κάτι που χαρακτηρίζει ή όχι σε έντονο βαθμό τα πρόσωπα της πολιτικής σκηνής του τόπου. Όλοι ήταν κατηγορηματικοί ως προς την απάντηση, δείχνοντάς μας πως αυτή είναι και η γενικότερη εικόνα που έχουν για τους Λέσβιους πολιτικούς και πως δύσκολα θα αλλάξει, εκτός αν οι τελευταίοι αποφασίσουν να προσπαθήσουν πολύ... Αλλά και πως - δυστυχώς ή ευτυχώς - δύσκολα θα σταματήσει να υπάρχει η χρόνια αυτή πρακτική, αφού εξυπηρετεί αμφότερες τις πλευρές. Αυτό που προβλέπουν, πάντως, πολλοί κάτοικοι και έρχεται σε αντίθεση με την τελευταία παραδοχή, είναι η μεγάλη αποχή από τις φετινές αυτοδιοικητικές εκλογές αφού, όπως υποστηρίζουν, οι πολίτες του νησιού θα δείξουν την αποδοκιμασία τους.

«Βολεύονται και οι δύο»
«Θεωρώ πως είναι έτσι ούτως ή άλλως η ελληνική νοοτροπία και δεν είναι κάτι που ισχύει μόνο τοπικά. Ίσως εδώ είναι πιο έντονο γιατί είμαστε και πιο μικρή κοινωνία. Για παράδειγμα, το πρωί που πήγαινα στη δουλειά μου, είδα έξω από το γραφείο ενός υποψηφίου κόσμο και φαντάζομαι πως ήταν εκεί για κάποια εξυπηρέτηση», λέει η κ. Ρένα, ιδιοκτήτρια καταστήματος της Μυτιλήνης.
«Προσωπικά, δεν έχω ζητήσει ποτέ εξυπηρέτηση από κάποιον πολιτικό της Μυτιλήνης. Στο σπίτι σίγουρα θα το απέφευγα. Στο μαγαζί, δεδομένου ότι πρόκειται για ελεύθερο επάγγελμα και αν δε δουλέψω μια μέρα θα χάσω πολλά χρήματα, αν κάτι με καθυστερούσε θα προσπαθούσα να το επισπεύσω.»
Και δε θα επέλεγε την… ευθεία οδό;
«Υπάρχει ευθεία οδός;» αναρωτιέται ο κ. Κώστας, επίσης καταστηματάρχης. «Δεν έχει μάθει κανείς να λειτουργεί αλλιώς. Αυτό το προτείνουν οι ίδιοι οι πολιτικοί και είναι κάτι που καλώς ή κακώς ισχύει ανεξαρτήτως κόμματος.»
«Θεωρώ πως είναι πολύ δύσκολο να αλλάξουμε. Πρόκειται για νοοτροπία πολλών δεκαετιών», συνεχίζει. Ο ίδιος ο κόσμος δε θέλει να αλλάξει αυτή η κατάσταση, αφού για το πιο απλό πράγμα θα απευθυνθεί σε κάποιο πολιτικό πρόσωπο που ξέρει. Με τον τρόπο αυτό βολεύονται και εξυπηρετούνται και οι δύο.»
«Φταίνε, και οι πολιτικοί, και οι πολίτες. Και ο κόσμος, και το σύστημα που υπάρχει», συμπληρώνει η κ. Ρένα. «Οι καθυστερήσεις, μάλιστα, σε πολλά πράγματα συχνά γίνονται επίτηδες ώστε να αναγκαστεί ο πολίτης να φτάσει στο σημείο να ζητήσει κάποια χάρη, γιατί οι αρμόδιοι - πολιτικοί ή δημόσιοι υπάλληλοι - ξέρουν ότι βιάζεσαι. Ο πατέρας μου, για παράδειγμα, όταν συνταξιοδοτήθηκε, περίμενε δύο ολόκληρα χρόνια για να πάρει τη σύνταξή του. Η καθυστέρηση αυτή ήταν σαν “τιμωρία” από τον αρμόδιο υπάλληλο για το ότι ο πατέρας μου δεν ήθελε να πληρώσει για να πάρει τη σύνταξή του.»
Η ίδια προσθέτει: «Προσωπικά, δε θα με πείραζε αν οι πολιτικοί έκαναν “χάρες” για έργα που θα βελτίωναν τον τόπο, π.χ. αν κάτι λειτουργούσε υπέρ της ζωής ενός χωριού της Λέσβου. Αυτό που με πειράζει και είμαι αντίθετη κάθετα, είναι όταν μπαίνουν στη μέση και λεφτά. Δε βγάζω την ουρά μου απ’ έξω», λέει κλείνοντας. «Ακόμη και να ζητούσα κάποια εξυπηρέτηση, όμως, στις εκλογές θα ψήφιζα αυτόν που ήθελα και θεωρούσα πιο σωστό πολιτικό.»

«Θα καταδικάσουμε το “ξεχαρβάλωμα”»
Ο κ. Δημήτρης είναι συνταξιούχος τραπεζικός της Μυτιλήνης. Τον συναντήσαμε χθες το πρωί στο δρόμο της αγοράς. Ιδού τι μας είπε για τα «ρουσφέτια» του τόπου του: «Είναι κάτι που το συναντάμε αρκετά, αφού η ίδια νοοτροπία συνεχίζει χρόνια. Είναι η νοοτροπία γενικά του Έλληνα και των πολιτικών που έχουν συνηθίσει να την προωθούν. Σίγουρα κι εγώ έχω επιδιώξει να εξυπηρετηθώ. Πιστεύω, πάντως, ότι στις συγκεκριμένες εκλογές θα υπάρξει μεγάλη αποχή στη Λέσβο και πολλοί περισσότεροι πολίτες θα δείξουν τη διαμαρτυρία τους με το άκυρο. Ακόμη και να έχει εξυπηρετηθεί κάποιος, θα καταδικάσει με αυτό τον τρόπο το “ξεχαρβάλωμα” που βλέπει να επικρατεί στην πολιτική.»
«Είναι ένα φαινόμενο που σίγουρα υπάρχει πολύ έντονα στη Λέσβο και οφείλεται στο ότι βολεύονται και οι μεν και οι δε», λέει η κ. Κωνσταντίνα. «Προσωπικά, ακόμη και να ζητούσα κάποια χάρη, θα ψήφιζα τελικά αυτόν που θα ήθελα εγώ και που νομίζω ότι αξίζει.» Τι θα μπορούσε να σταματήσει αυτή την «παράδοση» τόσων χρόνων κατά τη γνώμη της; «Να βρεθεί ένας πολιτικός που θα αγαπά τον τόπο και θα θέλει να κάνει κάτι γι’ αυτόν και όχι για την τσέπη του. Και αυτό ισχύει τοπικά και γενικά.»
«Το μέρος είναι μικρό και όλοι γνωρίζονται. Γι’ αυτό οι “εξυπηρετήσεις” δίνουν και παίρνουν», είναι η άποψη της κ. Νατάσσας. «Είναι όμως κάτι που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην προσωπικότητα κάθε υποψηφίου. Από το πόσο υπεύθυνος είναι, από το αν θέλει να αντιδράσει.»

«Έτσι επιβιώνουν οι πολιτικοί της Λέσβου»
«Οπωσδήποτε οι “χάρες” είναι κάτι που χαρακτηρίζουν την πολιτική σκηνή της Λέσβου. Οι πολιτικοί του τόπου τόσα χρόνια με τα ρουσφέτια επιβιώνουν. Άλλος θέλει να βολέψει το παιδί του, άλλος να βολευτεί κάπου ή να του γίνει μια άλλη δουλειά, και τρέχουν πίσω από τους πολιτικούς που τους έχουν “δεμένους”», λέει ο κ. Δημήτρης, μαγαζάτορας από την Πέτρα.
«Νομίζω, πάντως, πως αυτήν τη φορά δε θα περάσει το δικό τους. Λίγο το μνημόνιο, λίγο το ότι όλη η Λέσβος έγινε ένας δήμος… Ο κόσμος έχει πλέον αγανακτήσει και θα ψηφίσει όποιον δεν έχει φάει δραχμή όσο ήταν στην αυτοδιοίκηση. Οι πολίτες θα προσπαθήσουν να αλλάξουν κάτι, μήπως και δουν θετικές αλλαγές και στη ζωή τους.»
Ο ίδιος έχει απευθυνθεί ποτέ απ’ ευθείας σε πολιτικό πρόσωπο για προσωπικά του ζητήματα; «Δύο φορές ζήτησα κάτι και δε μου το έκαναν. Αυτά είναι για όσους τρέχουν πίσω από τους πολιτικούς και “γλείφουν”. Αυτοί είναι μια χαρά. Όποιος δεν μπορεί να το κάνει, μένει έτσι. Εγώ, πάντως, άσχετα από το αν με είχε εξυπηρετήσει και άσχετα από το κόμμα, αν ήταν σωστός ο πολιτικός θα τον ψήφιζα.»
«Ναι, τα ρουσφέτια υπάρχουν πάντα», μας είπε τέλος ο Γιώργος, ένας νέος κάτοικος της Μυτιλήνης, που κλείνει φέτος 12 χρόνια δικαιώματος ψήφου. «Όχι μόνο τώρα, αλλά σε όλες τις εκλογές. Σίγουρα, βέβαια, περισσότερο στις αυτοδιοικητικές. Κι αυτό γιατί όλοι ψηφίζουν ανάλογα με το συμφέρον τους και έτσι θα ψηφίζουν πάντα, δυστυχώς. Οφείλεται στη χαμηλή νοημοσύνη που έχουμε, γι’ αυτό έχει φτάσει ο τόπος εδώ που έχει φτάσει και γι’ αυτό πιστεύω ότι σ’ αυτές τις εκλογές ο κόσμος, και ειδικά οι νέοι, θα αδιαφορήσουν σημαντικά.»
«Κι εγώ έχει τύχει να ζητήσω μια φορά να βοηθηθώ στη δουλειά μου και ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα που είχε η δική μου περίπτωση, το θεωρώ κατάντια», προσθέτει. «Δεν το έχω μετανιώσει που δεν το ξαναέκανα έκτοτε και ούτε πρόκειται να το ξανακάνω.»