Η Ολέσια Μαρίνοβα είναι κεραμίστρια κι έχει το εργαστήριό της στην Παλιά Αγορά. Όταν ήταν μικρή, της άρεσε να ζωγραφίζει. Κάποια στιγμή, αποφάσισε να αφήσει τη γενέτειρά της, τη Βουλγαρία, και ήρθε στη Μυτιλήνη, όπου αγάπησε μία άλλη τέχνη, την κεραμική. Δούλεψε για χρόνια στην «Εργάνη» ζωγραφίζοντας στην αρχή κεραμικά και κατάφερε στη συνέχεια να φτιάχνει τα δικά της αντικείμενα. Όταν είδε ότι υπήρχε ανταπόκριση από τον κόσμο, αποφάσισε να ανοίξει το δικό της χώρο. Στο «Ε» μίλησε για την κεραμική που αγάπησε στη Λέσβο, για το πώς είναι να κάνεις σήμερα ένα επάγγελμα που έχει βαθιά τις ρίζες του στο παρελθόν και για τη ζωντάνια του πηλού.


Φαντάζομαι πως ανακαλύψατε τις καλλιτεχνικές σας ανησυχίες όταν ήσαστε παιδί ακόμα. Το να πλάθετε πράγματα με τα χέρια σας, ήταν κάτι που σας άρεσε από τότε ή ξεκινήσατε με τη ζωγραφική, όπως πολλά παιδιά συνήθως;
«Πράγματι, απ’ όταν ήμουν μικρή ακόμα ένιωθα την ανάγκη για δημιουργία. Ήταν κάτι που έβγαινε αυθόρμητα τότε. Ζωγράφιζα και παρακολουθούσα κάποια μαθήματα ζωγραφικής, αλλά δεν προχώρησα παρακολουθώντας κάποια σχετική σχολή στη συνέχεια. Όταν τελείωσα το λύκειο, έπιασα δουλειά που δεν είχε καμμία σχέση με αυτό που κάνω σήμερα. Για να πω την αλήθεια, ούτε που το φανταζόμουν τότε ότι κάποια μέρα θα ασχολούμαι με μία τέχνη που μου αρέσει και θα έχω μάλιστα και το δικό μου εργαστήρι. Ωστόσο, ζωγράφιζα σα χόμπυ. Ακόμα οι φίλοι μου έχουν έργα που τους είχα χαρίσει πριν χρόνια. Πολλοί μάλιστα μου θυμίζουν ότι τους έχω χαρίσει πίνακες με άλογα. Ήταν ένα θέμα που μου άρεσε.»

Στη Μυτιλήνη πώς αποφασίσατε να έρθετε και πώς προέκυψε η ενασχόλησή σας με την κεραμική;
«Κάποια στιγμή αποφάσισα να φύγω από τη Βουλγαρία όπου γεννήθηκα, και ήρθα στην Ελλάδα για δουλειά. Ήρθα στη Μυτιλήνη από την πρώτη στιγμή, μια και είχα φίλους εδώ. Στην αρχή δούλευα σε σπίτια προσέχοντας ηλικιωμένους. Ώσπου έμαθα ότι ο κ. Δεμερτζής, που έχει το παλαιοπωλείο, ζητούσε άνθρωπο που να ζωγραφίζει. Πήρα την απόφαση να πάω να δοκιμάσω. Σκέφτηκα “γιατί όχι;”, αφού ήταν κάτι που μου άρεσε και μπορούσα να κάνω. Πήγα λοιπόν εκεί, αλλά έμεινα για λίγο καιρό. Από τότε όμως ξεκίνησα ξανά να ζωγραφίζω, μια και για ένα διάστημα τα είχα παρατήσει.
Έπειτα λοιπόν, έπιασα δουλειά ξανά σε ένα σπίτι και πρόσεχα μία γιαγιά που έμενε στην Επάνω Σκάλα. Περνούσα κάθε μέρα από την Παλιά Αγορά και χάζευα συνέχεια τα εργαστήρια κεραμικής που υπήρχαν στο δρόμο μου, την “Εργάνη” και της Μάρως Κρητικού. Αφού είχα ξεθαρρέψει δουλεύοντας για λίγο στον κ. Δεμερτζή, σκέφτηκα να ρωτήσω στην “Εργάνη” αν χρειάζονται κάποιον για ζωγραφική και με δέχτηκαν. Ήταν πολύ ελεύθερο το πρόγραμμα εκεί και έτσι ξεκίνησα να δουλεύω στην “Εργάνη” ζωγραφίζοντας κεραμικά.»

Παρακολουθήσατε κάποια μαθήματα κεραμικής στη συνέχεια;
«Όχι. Εγώ δε δουλεύω με τροχό, που χρειάζεται εκπαίδευση. Κάνω επίπεδα αντικείμενα και πιο πολύ δίνω βάση στη ζωγραφική πάνω σε αυτά. Αυτό είναι νομίζω και το δυνατό σημείο των κεραμικών που φτιάχνω.»

Τι σας ώθησε τελικά να αγαπήσετε αυτή την τέχνη;
«Το γεγονός ότι στην “Εργάνη” με άφησαν ελεύθερη να κάνω ό,τι θέλω, με βοήθησε σημαντικά. Γιατί όταν σε αφήνουν ελεύθερο, τότε μπορείς να δημιουργήσεις και να βγάλεις κάτι δικό σου. Μετά από ένα χρόνο δουλειάς εκεί, δημιούργησα λοιπόν και τα δικά μου κομμάτια. Έβλεπα ότι ο κόσμος τα έπαιρνε, τους άρεσαν. Αυτό φυσικά μου έδωσε την ώθηση να συνεχίσω. Στην “Εργάνη” έμεινα έξι χρόνια συνολικά, φτιάχνοντας δικά μου πράγματα που πωλούνταν ως δικά μου πλέον έργα.»

Πώς ήρθε η απόφαση να ανοίξετε δικό σας εργαστήριο;
«Αφού είδα ότι υπήρχε ανταπόκριση από τον κόσμο, μπήκα στην σκέψη να κάνω ένα δικό μου χώρο. Κι έτσι το έφτιαξα, εργαστήριο και έκθεση παράλληλα.»

Βλέποντας τη δουλειά σας, διαπιστώνω, ότι τα κεραμικά σας έχουν μια πρωτοτυπία. Δεν είναι τα παραδοσιακά κεραμικά που έχουμε συνηθίσει.
«Ναι. Όπως είπα και πριν, δε χρησιμοποιώ τροχό, αλλά φτιάχνω επίπεδα κεραμικά. Όταν κόψω τον πηλό στο σχήμα που θέλω, χαράζω πάνω του τα σχέδια που θέλω να ζωγραφίσω κι έπειτα τα χρωματίζω. Φυσικά, μεσολαβούν όλες οι… παραδοσιακές διαδικασίες, όπως είναι το ψήσιμο για παράδειγμα.»

Βλέπω κυρίως διακοσμητικά αντικείμενα, αλλά και κάποια χρηστικά.
«Μ’ αρέσουν τα διακοσμητικά αντικείμενα, ωστόσο θέλω αν γίνεται να έχουν και κάποια χρηστικότητα. Έτσι, πέρα από τα εντελώς διακοσμητικά στοιχεία, που μπορεί να είναι ένα πλακάκι, ένας πίνακας κεραμικός και άλλα, φτιάχνω σταχτοδοχεία, καθρέφτες, κολιέ… Πρόσφατα έφτιαξα και ποτήρια για σφηνάκια.»

Αλήθεια, έχετε κάτι που σας εμπνέει;
«Για να πω την αλήθεια όχι. Απλά σχεδιάζω ό,τι μου έρθει τη στιγμή που το κάνω. Αυτό που έχω διαπιστώσει, όμως, είναι ότι κάποιες φορές, κοιτώντας τα έργα μου ολοκληρωμένα, βλέπω να είμαι επηρεασμένη, υποσυνείδητα προφανώς, από τη διάθεση που είχα όταν τα έφτιαχνα. Αυτό που επίσης, διαπιστώνω εκ του αποτελέσματος είναι ότι μου αρέσουν οι ζωντανές εικόνες, με χρώμα.»

Η τέχνη της κεραμικής στη Λέσβο έχει παράδοση πολλών χρόνων. Πόσο εύκολο είναι να την προσαρμόσετε στη σύγχρονη εποχή;
«Μπορώ να πω ότι ο κόσμος, όταν μπαίνει εδώ μέσα ενθουσιάζεται. Δεν βλέπει τα κεραμικά σαν κάτι παλιό. Ίσως τα χρώματα, δεν ξέρω… Πάντως η τέχνη της κεραμικής επιβιώνει μέχρι σήμερα και ο κόσμος ανταποκρίνεται σε αυτή με αγάπη.»

Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να διατηρείτε το δικό σας εργαστήρι κεραμικής;
«Δεν είναι εύκολη υπόθεση. Θέλει πολλή δουλειά, αλλά είναι κάτι που το κάνω ευχάριστα. Για καθένα βέβαια είναι διαφορετικά. Δεν μπορώ να πω αν είναι δύσκολο, είναι αυτό που μου αρέσει να κάνω.»

Επειδή ζωγραφίζατε και παλιότερα, θα ήθελα να μας πείτε τι είναι αυτό που διαφοροποιεί τη ζωγραφική στο χαρτί από τη ζωγραφική στον πηλό. Γιατί ο πηλός σάς αρέσει περισσότερο;
«Είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση, αλλά δεν μπορώ να περιγράψω ακριβώς αυτό που νιώθω. Πάνω στον πηλό, όταν ζωγραφίζω, νιώθω σιγουριά, ενώ στο χαρτί δεν είναι το ίδιο, για μένα τουλάχιστον. Όταν ζωγραφίζεις στον πηλό γίνεται το εξής χαριτωμένο. Ακόμα κι αν κάτι δε γίνει απόλυτα σωστά, είτε στη ζωγραφική είτε στο ψήσιμο, το αποτέλεσμα πάντα μου αρέσει. Ίσως παίζει ρόλο το ότι ο πηλός είναι ένα ζωντανό υλικό. Η επαφή με το υλικό αυτό και η διαμόρφωσή του είναι μια πολύ όμορφη διαδικασία. Το μαγευτικό, όμως, είναι ότι δεν ξέρεις τι ακριβώς θα βγει από το φούρνο. Πολλές φορές, όταν τα βλέπω, σκέφτομαι πως δεν τα περίμενα έτσι. Ωστόσο, όταν τα αφήσω να σταθούν, βλέπω σιγά-σιγά να αποκτούν περισσότερη λάμψη, να αλλάζουν κάπως τα χρώματα κι αυτό με γοητεύει. Είναι ένα ζωντανό υλικό, που το αγγίζεις, το βλέπεις, το ακούς ακόμα…»

Από τη στιγμή που κάνατε επάγγελμα μία τέχνη που σας αρέσει, αυτή έπαψε να είναι διασκέδαση ή εξακολουθεί να είναι κάτι που σας χαλαρώνει;
«Η κεραμική είναι κάτι που με βγάζει απ’ όλα τα υπόλοιπα, από τα προβλήματα της καθημερινότητας, απ’ οτιδήποτε με απασχολεί. Κι αυτό είναι πολύ όμορφο.»