Το «Ε» με το μουσικό Στέλιο Λασκαρίδη, συνθέτη και διευθυντή των χορωδιών του Παγγεραγωτικού Συλλόγου

Ο Στέλιος Λασκαρίδης είναι ένας από τους εκπροσώπους της «νέας γενιάς» μουσικών της Λέσβου, που ασχολείται με το χορωδιακό τραγούδι συνεχίζοντας την παράδοση που εδώ και χρόνια έχει ξεκινήσει, μέσω του τέως Δήμου Μυτιλήνης. Γεννημένος το 1982 στη Μυτιλήνη και ένα από τα «παιδιά» του μαέστρου Νίκου Τσιριγώτη, σπούδασε μουσική στη Θεσσαλονίκη για να επιστρέψει, μετά από επτά χρόνια, στον τόπο του. Ζώντας πλέον μόνιμα στο νησί, μεταλαμπαδεύει τις γνώσεις του σε μαθητές σχολείων, ενώ έχει αναλάβει εξ ολοκλήρου τη διεύθυνση της Παιδικής Χορωδίας και της Χορωδίας Ενηλίκων του Παγγεραγωτικού Συλλόγου. Σήμερα, με αφορμή και την πρόσφατη βράβευσή του στο διαγωνισμό της Στέγης Ελληνικών Χορωδιών, όπου συμμετείχε με μια σύνθεσή του πάνω σε έργο του Ελύτη, μας μιλάει για την πορεία του στο χώρο της μουσικής και της σύνθεσης, αλλά και για την εμπειρία του με τις δύο χορωδίες.


Κύριε Λασκαρίδη, σε ποια ηλικία είχατε την πρώτη σας επαφή με τη μουσική;
«Από τη νηπιακή ηλικία θυμάμαι τον εαυτό μου να τραγουδάει. Με μια ψεύτικη κιθάρα έδινα “παραστάσεις” στους γονείς και τους οικείους μου. Ίσως γι’ αυτό οι γονείς μου μού αγόρασαν στη συνέχεια ένα μικρό αρμόνιο, το οποίο με τις ώρες εξερευνούσα και περιεργαζόμουν τους ηλεκτρονικούς του ήχους. Με το αυτί και παίζοντας νότα - νότα, μπορούσα να αναπαράγω γνωστές μελωδίες, βιώνοντας μια εμπειρία πρωτόγνωρη και μαγική για το μικρό της ηλικίας μου.»

Τι ήταν αυτό που στη συνέχεια σας ώθησε στο να σπουδάσετε Μουσική;
«Αυτό που με επηρέασε και με οδήγησε να αρχίσω μαθήματα Μουσικής ήταν δύο φίλοι μου που ήδη έκαναν μουσική και που όποτε συναντιόμασταν, μου επιδείκνυαν τις δεξιότητές τους στο πιάνο ή στο δικό μου μικρό αρμονιάκι, δεξιότητες που εγώ φυσικά, δίχως τα μαθήματα μουσικής, όσο κι αν προσπαθούσα δε θα μπορούσα ποτέ να αποκτήσω. Έτσι, το 1991 άρχισα τα πρώτα μου μαθήματα στο αρμόνιο και στη Θεωρία της Μουσικής, με δάσκαλο το Νίκο Τσιριγώτη, ενώ παράλληλα συμμετείχα στην Παιδική Χορωδία του τότε Κέντρου Νεότητας.»

Οι σπουδές στη Μουσική και τη σύνθεση

Τι σας προσέφερε η εμπειρία με τον κ. Τσιριγώτη; Πώς σας καθοδήγησε ο ίδιος;
«Από όταν ξεκίνησα μαθήματα μουσικής μέχρι που πήγα στο πανεπιστήμιο, ο Τσιριγώτης υπήρξε πρότυπο για μένα. Τόσο γνωστικά, όσο και παιδαγωγικά, είναι “Δάσκαλος”, με όλη τη σημασία της λέξης. Ο Τσιριγώτης μού έθεσε όχι μόνο τα γερά θεμέλια, αλλά και τους πρώτους ορόφους! Ως σπουδαστής στο Ωδείο “Ν. Σκαλκώτας” πήρα τα πτυχία Αρμονίας και Αντίστιξης σε μικρή ηλικία, πριν τελειώσω το λύκειο. Παράλληλα, οι μουσικές εμπειρίες με τη Νεανική Χορωδία του Δήμου Μυτιλήνης με μαέστρο τον Τσιριγώτη, μου δίδαξαν πόση εργατικότητα, υπομονή και επιμονή χρειάζεται η μουσική. Δε γίνεται να είσαι μουσικός χωρίς αυτά. Είτε ως χορωδός, είτε ως εκτελεστής, είτε ως μαέστρος, είτε ως συνθέτης, όσο καλός και να είσαι, χρειάζεσαι μήνες σκληρής δουλειάς για ένα αποτέλεσμα μόλις λίγων λεπτών.»

Να υποθέσω ότι η απόφαση για σπουδές στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών τού Α.Π.Θ. ήρθε αβίαστα;
«Ήταν η πρώτη μου επιλογή. Εκτός από το Πανεπιστήμιο γράφτηκα και σε ωδείο, ώστε να συνεχίσω τις σπουδές Θεωρητικών, που τόσο μου άρεσαν. Δύο χρόνια μετά, οπότε και δημιουργήθηκε στο Τμήμα μου για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ειδίκευση Σύνθεσης Πανεπιστημιακά, αποφάσισα να θυσιάσω τα τρία χρόνια της Μουσικολογίας που είχα ήδη κάνει και να την ακολουθήσω, για ακόμα τέσσερα χρόνια.»

Έτσι, λοιπόν, κάνατε τα πρώτα βήματά σας στη σύνθεση, που προσφάτως σάς έφερε και τη βράβευση στο Διαγωνισμό της Στέγης Ελληνικών Χορωδιών. Ακούγεται δύσκολη, αλλά δημιουργική κατεύθυνση, έτσι δεν είναι;
«Τα πράγματα στην Κατεύθυνση Σύνθεσης δεν ήταν καθόλου εύκολα. Ο φόρτος εργασίας, σε συνδυασμό με τα ατομικά μαθήματα με τους καθηγητές, δεν επέτρεπαν να κάνεις “φοιτητική ζωή”. Ωστόσο, κάθε πράγμα έχει και το τίμημά του. Ως φοιτητής στη Σύνθεση είχα την τύχη να παρακολουθήσω μαθήματα με εξαίρετους καθηγητές και συνθέτες, όπως ο Μιχάλης Λαπιδάκης, ο Χρήστος Σαμαράς, ο Άλκης Μπαλτάς κ.ά.. Όμως, η μεγαλύτερη ικανοποίηση και αναγνώριση των πολυετών κόπων ήταν η παρουσίαση έργων μου τόσο το 2005 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, όσο και στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, απ’ όπου μάλιστα πήρα και τον έπαινο Καλύτερης Σύνθεσης.»

Διευθύνοντας τις χορωδίες

Πότε επιστρέψατε στη Μυτιλήνη και με ποια αφορμή;
«Επέστρεψα το 2006 για τη θητεία στο Στρατό. Στη συνέχεια εργάστηκα για δύο χρόνια ως ωρομίσθιος σε δημοτικά σχολεία της Γέρας και της Μυτιλήνης και στο Μουσικό Γυμνάσιο, ενώ για ένα χρόνο δίδασκα και τα υποχρεωτικά μαθήματα Αρμονίας και Ιστορίας Μουσικής στο Ωδείο “Ν. Σκαλκώτας”. Το 2008 έδωσα εξετάσεις στο ΑΣΕΠ για μουσικούς, πέτυχα και διορίστηκα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Τοποθετήθηκα στο Γυμνάσιο Οινουσσών, το 2009. Το 2010 επέστρεψα στη Μυτιλήνη και φέτος διδάσκω στα Σχολεία Ειδικής Αγωγής ΕΕΕΕΚ και στο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Μυτιλήνης.»

Μιλήστε μας λίγο για τις χορωδίες του Παγγεραγωτικού Συλλόγου. Πότε αναλάβατε τη διεύθυνσή τους και με ποια αφορμή; Δεν είναι δύσκολο καθήκον για ένα νέο άνθρωπο;
«Η ενασχόλησή μου με τις χορωδίες άρχισε το 2007, όταν ο πρόεδρος του Παγγεραγωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου, Γιώργος Ζορμπάς, δάσκαλος στο Δημοτικό Σχολείο του Παπάδου όπου τότε εργαζόμουν ως ωρομίσθιος, εκτιμώντας τη δουλειά μου, μου πρότεινε να αναλάβω τη Χορωδία Ενηλίκων του Συλλόγου. Αν και δεν είχα ως τότε ξανασχοληθεί με χορωδίες, ήταν μια πρόκληση. Η χορωδία άρχισε δειλά τις εμφανίσεις της στην περιοχή της Γέρας και αργότερα εμφανίστηκε στα Πάμφιλα, στο Δημοτικό Θέατρο Μυτιλήνης συμμετέχοντας στην 1η και 2η Χορωδιακή Συνάντηση του Δήμου, στο Αρχοντικό Γεωργιάδη, ενώ τον Ιούλιο του 2009 ταξίδεψε στο Καραμπουρούν της Μικράς Ασίας, όπου παρουσίασε το πρόγραμμά της. Έχει κάνει πολλές εορταστικές εκδηλώσεις και έχει πραγματοποιήσει αφιερώματα στη μουσική του Ελληνικού Κινηματογράφου, στον Ελύτη, στον Γκάτσο και στο Μαρκόπουλο, ενώ έχει συνεργαστεί με τη χορωδία του Συλλόγου Γυναικών Παμφίλων και τη Χορωδία Animato. Η Παιδική Χορωδία λειτουργεί από πέρυσι και είναι ένα εγχείρημα με σκοπό τη μύηση των παιδιών από την ευρύτερη περιοχή της Γέρας στο τραγούδι και τη μουσική, και στην έκφρασή τους μέσα από αυτά.»

Δεν είναι δύσκολο καθήκον για ένα νέο άνθρωπο σαν εσάς;
«Δεν μπορώ να γνωρίζω αν θα ήταν δυσκολότερο για ένα μεγαλύτερο. Όπως όλες οι δουλειές, έχει τις δυσκολίες της. Η διαφορά, όμως, των καλλιτεχνικών επαγγελμάτων έναντι των άλλων είναι ότι εκτός από επάγγελμα, αποτελούν και τρόπο έκφρασης, χόμπυ. Και εφόσον αντιμετωπίζονται έτσι, γίνονται με μεράκι, οπότε και οι όποιες δυσκολίες αποτελούν μόνο πρόκληση, χωρίς να οδηγούν σε εργασιακό κάματο. Έχω άλλωστε και τη βοήθεια του φίλου και συναδέλφου μου, Αντώνη Βερβέρη, που μου μεταλαμπαδεύει τις γνώσεις του πάνω στη διεύθυνση χορωδίας.»

Σχέδια και στόχοι

Τι στόχους έχετε βάλει από εδώ και πέρα για τις δύο χορωδίες και για τη δική σας μουσική πορεία; Σκοπεύετε να παραμείνετε στο νησί;
«Οι άμεσοι στόχοι για τη χρονιά που θα έρθει είναι, για την Παιδική Χορωδία η συμμετοχή της στο 4ο Χορωδιακό Φεστιβάλ της Καρδίτσας το Φεβρουάριο, ενώ η Χορωδία των Ενηλίκων ετοιμάζει ρεμπέτικα τραγούδια με μια χορωδιακή οπτική, τα οποία θα παρουσιαστούν την άνοιξη του νέου έτους. Προσωπικά, είμαι ικανοποιημένος από τις δραστηριότητές μου τόσο στα σχολεία που εργάζομαι, όσο και στις χορωδίες του Παγγεραγωτικού. Η οικογένειά μου και η εργασία μου είναι εδώ, οπότε δε σκέφτομαι να πάω κάπου αλλού. Πόσο μάλλον σήμερα, που υπάρχει ρεύμα στροφής στην επαρχία, λόγω οικονομικής κρίσης. Η εργασία μου και η καθημερινότητά μου εδώ μού επιτρέπει να έχω χρόνο να ασχολούμαι και με την άλλη μου αγάπη, που είναι η σύνθεση, γράφοντας τόσο μουσική για το “συρτάρι” (για μένα), όσο και έργα για διάφορους διαγωνισμούς σύνθεσης, όπως ήταν και ο τελευταίος, η διάκρισή μου στον οποίο μού έδωσε ιδιαίτερη χαρά.»

Θεωρείτε ότι η Λέσβος έχει τη δυνατότητα να παράσχει ευκαιρίες στους μουσικούς της;
«Θωρώ ότι η Λέσβος δε στέκεται επάξια του απώτερου παρελθόντος της πολιτιστικά. Ωστόσο, γίνονται αξιόλογες προσπάθειες και θα πρέπει όλοι να τις στηρίζουμε, φορείς και κοινό. Αυτό που προφανώς χρειάζεται, είναι, πρωτίστως, η μύηση των παιδιών στη μουσική και στην τέχνη γενικότερα, τόσο μέσα από το σπίτι όσο και από το σχολείο. Από την πλευρά μας, ως εκπαιδευτικοί, προσπαθούμε για το καλύτερο.»