Το Θείο Δράμα της Σταύρωσης του Ιησού, το προφήτεψαν οι Προφήτες, το κατέγραψαν οι Ευαγγελιστές, το διατράνωσαν οι Πατέρες, το εξύμνησαν οι υμνογράφοι, το τραγούδησε κι  ο λαός μας. Μ’ εκείνο το δημώδες «Μοιρολόγι της Παναγιάς»: «Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα, σήμερα όλοι θλίβονται και τα βουνά λυπούνται»…
Θυμάμαι παιδί, Μεγάλη Πέμπτη βράδυ, καθώς το τραγουδούσαν μαυροφόρες γιαγιάδες μπροστά στον Εσταυρωμένο και σε πιάτα με λάδι κι αναμμένα φυτίλια που έκαιγαν και φώτιζαν τόσο ώστε να διακρίνονται τα δάκρυα τους …
Το Μοιρολόγι της Παναγιάς είναι ένα απλό ποιητικό άσμα, λυπητερό. Η Θεοτόκος βλέπει τον ουρανό συννεφιασμένο, τον κόσμο βουβό κι αναζητά την αιτία. Φοβάται μην έπαθε κάποιο κακό ο Γιος Της. Ψάχνει. Ρωτά. Βρίσκει το Μαθητή του Ιησού, τον Ιωάννη κι από αυτόν μαθαίνει για τη Σταύρωση. «Κι η Παναγιά σαν τ’ άκουσε, έπεσε και λιγώθει»!
Ας σταθούμε σε μια στροφή του Μοιρολογιού. Σ’ εκείνη που λέει: «Χαλκιά, χαλκιά φτιάξε καρφιά… Κι εκείνος ο παράνομος, βαρεί και φτιάχνει πέντε»! Γιατί ο χαλκιάς άραγε έφτιαξε πέντε καρφιά; Τον ρωτούν οι σταυρωτές του Ιησού. Κι απάντησε: «Το πέμπτο το φαρμακερό, βάλτε το στην καρδιά Του»…
Χαλκιάδες λέγονταν οι σιδεράδες. Εκείνοι που κατεργάζονταν τα μέταλλα. Επίσης ως «χαλκιάδες» χαρακτηρίζονταν και οι μηχανορράφοι, οι ραδιούργοι, οι δολοπλόκοι. Πολύ σοφά ο λαός στο Μοιρολόγι, έβαλε τούτη τη λέξη. Για να στραφεί ο λογισμός μας όχι μόνο στο σιδερά, αλλά και στους ραδιούργους Γραμματείς και Φαρισαίους, που «κίνησαν γη και ουρανό», για να επιτύχουν τη θανατική ποινή του Θεανθρώπου.
Κι ο χαλκιάς τούς κατατόπισε λέγοντας: «Βάλτε τα δυο στα πόδια Του και τ’ άλλα δυο στα χέρια, το πέμπτο το φαρμακερό, βάλτε το στην καρδιά Του». Γιατί στην καρδιά; Είναι μεν οδυνηρό το καρφί στα πόδια και μάλιστα στην πατούσα, σε μέρος ευαίσθητο, γεμάτο νεύρα ή και στα χέρια, όμως οδυνηρότερο και θανατηφόρο είναι όταν το καρφί ή οτιδήποτε άλλο μπηχτεί στην καρδιά. Τότε επέρχεται ακαριαίος θάνατος.
Ποιο ήταν αυτό το πέμπτο καρφί που καθώς το έχωσαν στην καρδιά του Χριστού, «λιγώθηκε απ’ τον πόνο»; Η αχαριστία! Η αχαριστία δεν είναι μόνο πόνος, αλλά και φαρμάκι, θάνατος.
Έγραφε η δική μας αρχαία ποιήτρια Σαπφώ (628-568 π.Χ.): «Εὖ θέω, κῆνοί με μάλιστα σίνονται». Δηλαδή: «Όποιους ευεργετώ, εκείνοι περισσότερο με βλάπτουν»! Κι ο λαός στις παροιμίες του, λέει: «Αχάριστο ελεείς, νεκρό θυμιατίζεις». «Του αχάριστου η ψυχή τρύπιο πιθάρι μοιάζει, που το γεμίζεις με νερό και μονομιάς αδειάζει». Ή «τον έμαθα να κολυμπά, γυρεύει να με πνίξει».
Ο Ιησούς και Θεός μας θεράπευσε αρρώστους, ανάστησε νεκρούς. Μίλησε γλυκά, σε αντίθεση με τους αυστηρούς νομοδιδασκάλους της εποχής. Συγχώρησε τελώνες και πόρνες. Σκόρπισε την αγάπη. Έσπειρε την ελπίδα. Κι όμως, «ἀντί τοῦ μάννα χολή καί ἀντί τοῦ ὕδατος ὂξος». Αυτό ήταν το «πέμπτο και φαρμακερό καρφί» του Ιησού. Το γνώριζε ως Θεός. Το απεύχετο ως άνθρωπος. Το είχαν προφητεύσει οι Προφήτες. Το περίμενε. Διαβάζουμε στο Ευαγγέλιο του Μάρκου (κεφ. 9, στ. 17), πως μετά τη θεραπεία του σεληνιαζομένου παιδιού, σαράντα ημέρες πριν τη Σταύρωση, ο Ιησούς απομακρύνθηκε από τον κόσμο. Δεν ήθελε κανένας να ξέρει πού είναι. Όπως κι εμείς, όταν θλιμμένοι κι απογοητευμένοι δε θέλουμε να βλέπουμε ή να ακούμε άνθρωπο. Πόσο όμοιος με μας ήταν ο Γλυκύτατος Εσταυρωμένος! Δυστυχώς και η δική μας καρδιά πονά και υποφέρει όταν δε συναντάμε ένα χαμόγελο ή μία καλοσύνη από τους γύρω μας, που λίγο ή πολύ ευεργετήσαμε. «Στάζει φαρμάκι» κι η καρδιά και το στόμα μας, τότε…
Το «πέμπτο καρφί», το καρφί της αχαριστίας, παραμένει στην καρδιά του Ιησού ως σήμερα. Γιατί συνάντησε και συνεχίζει να συναντά αδιαφορία, αχαριστία, περιφρόνηση, αμφισβήτηση. Μακάρι κάποτε να εκλείψει. Απόφαση χρειάζεται για μια συνεχή πορεία μαζί Του. Ας Του το υποσχεθούμε καθώς θα ασπαστούμε το Τίμιο Σταυρό και τον πάνσεπτο Τάφο Του.

* Ο π. Αθανάσιος Γιουσμάς είναι πρωτοπρεσβύτερος και εφημέριος του Ιερού Ναού του Αγίου Θεράποντα και καθηγητής θεολόγος.