Το «Ε» σήμερα κουβεντιάζει με το σκηνοθέτη τού ΦΟΜ «Ο Θεόφιλος», Ανδρέα Σεφτελή. Με την καινούργια παράσταση της ομάδας «Απόψε τρώμε στης Ιοκάστης» να κάνει πρεμιέρα σήμερα το βράδυ στο Δημοτικό Θέατρο Μυτιλήνης, μας μιλάει για την επιλογή του έργου και των ηθοποιών που ενσαρκώνουν τους χαρακτήρες, για την επίδραση της τηλεόρασης στις σχέσεις και τη συμπεριφορά των ανθρώπων, αλλά και για το τι «λείπει» από τον Πολιτισμό στη Λέσβο. Κάνοντας λόγο για σωστό σχεδιασμό, έξυπνες ιδέες και «project» που πιάνουν τον τρέχοντα σφυγμό και τις νέες τάσεις.


Τι… τρώμε απόψε στης Ιοκάστης; Πώς καταλήξατε στο συγκεκριμένο έργο;
«Μετά τις “Στιγμές”, το “Απόψε τρώμε στης Ιοκάστης” - μια ανάπαυλα γέλιου - ήταν ζητούμενο για την ομάδα τού ΦΟΜ. Φυσικά συνηγόρησε η γενικότερη κατάσταση που επικρατεί, με την κρίση και τα άλλα δυσάρεστα… το γέλιο το έχουμε πάντα ανάγκη. Έστω στιγμιαία μάς κάνει να ξεχνιόμαστε… το καλύτερο φάρμακο!»

Με ποιο τρόπο επιλέχθηκαν τα μέλη τού ΦΟΜ που θα ενσαρκώσουν τους χαρακτήρες; Πώς ήταν η ατμόσφαιρα στις πρόβες;
«Δυστυχώς, δεν έχουμε πολλά περιθώρια επιλογής όσον αφορά στην εκάστοτε διανομή. Υπάρχει ένα συγκεκριμένο ανθρώπινο δυναμικό, πάνω στο οποίο προσαρμόζουμε κάθε φορά τις απαιτήσεις του κάθε έργου. Πολλές φορές η διανομή έχει αδυναμίες, τις οποίες παραβλέπουμε μπροστά στο στόχο, που δεν είναι άλλος από το να περάσουμε όμορφα ανεβάζοντας μια παράσταση! Η “Ιοκάστη” είναι μια από τις ευτυχέστερες στιγμές γιατί μέχρι και σήμερα (σ.σ. Παρασκευή), παραμονή της πρεμιέρας και μετά από έξι μήνες προβών, ακόμη σταματάμε συχνά την πρόβα γιατί δεν μπορούμε να συγκρατήσουμε τα γέλια μας για κάτι που λέγεται ή γίνεται πάνω στη σκηνή.»

Η επίδραση της τηλεόρασης και ο ρόλος του θεάτρου

Κάνετε λόγο για μια «παρωδία των τηλεοπτικών “οικογενειών”, που στις μέρες μας δημιουργούν πρότυπα». Πόσο πολύ πιστεύετε πως έχουν επηρεάσει τα τελευταία τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί σήμερα η οικογένεια ως σύνολο, αλλά και τα επιμέρους μέλη της;
«Είναι γεγονός ότι το μοντέλο της πατροπαράδοτης ελληνικής οικογένειας έχει δραστικά μεταλλαχθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Βλέπουμε, για παράδειγμα, την ευκολία με την οποία διαλύεται σήμερα μια οικογένεια! Δε νομίζω ότι είναι τα τηλεοπτικά σήριαλ υπεύθυνα γι’ αυτό! Όχι βέβαια… Από την άλλη, όμως, βλέπουμε την ευκολία του “τηλεοπτικού” διαζυγίου, όπως βλέπουμε επίσης συμπεριφορές και αντιδράσεις κυρίως στις νεώτερες γενιές, που είναι παρμένες κατ’ ευθείαν από τα χαζοσήριαλ… τρόπους ομιλίας…. Το θέμα είναι ότι έχουμε μια κακή τηλεόραση, που εισβάλλει ύπουλα στα σπίτια μας! Μάλλον, για να το πω καλύτερα, επειδή η “εμπορική” κακή τηλεόραση είναι πλέον αναπόφευκτη, το ζήτημα είναι ότι δεν έχουμε μια εναλλακτική “ποιοτική” τηλεόραση, σύγχρονη και φρέσκια, που θα ελκύει και θα είναι πραγματικά ενδιαφέρουσα για τους νέους, αλλά και για τους μεγαλύτερους.»

Βλέπετε την επίδραση αυτή έντονα και στη Μυτιλήνη;
«Ναι, λόγω της ενασχόλησής μου με τη θεατρική εκπαίδευση στα τμήματα του ΦΟΜ, σε παιδιά του δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου, τα βλέπω δυστυχώς. Η τηλεόραση αποτελεί σημείο αναφοράς στις εκφράσεις, συχνά και στις απόψεις τους, ακόμη και στον τρόπο που θα τονίσουν το λόγο τους. Είναι ύπουλος εχθρός η τηλεόραση, καθώς οι αντιστάσεις των γονιών έχουν χαλαρώσει και αυτή τρυπώνει κάθε μέρα στα σπίτια μας. Μέχρι τις 10 το βράδυ που θεωρητικά είναι η “οικογενειακή” ζώνη, μπορείς να δεις στην τηλεόραση σχεδόν τα πάντα.»

Θεωρείτε πως το θέατρο μπορεί να επιδράσει στο να αναστρέψει κάτι που έχει παγιωθεί ως συμπεριφορά;
«Πιστεύω πως οι τέχνες γενικότερα, όπως εκφράζονται σήμερα, είναι ανίσχυρες να αντιστρέψουν, να αναστρέψουν ή να ανατρέψουν οτιδήποτε. Είναι τεράστιες οι δυνάμεις που κινούνται παγκόσμια, με μοναδικό στόχο την επίτευξη του κέρδους. Το πάθος και η συγκίνηση που διαπερνούσε τους 20.000 θεατές μιας αρχαίας τραγωδίας όταν παιζόταν πριν από 2.500 χιλιάδες χρόνια στην αρχαία Επίδαυρο, δεν υπάρχει πλέον. Έχει αντικατασταθεί από το πάθος των 80.000 θεατών τη στιγμή τού γκολ στο γήπεδο. Η συγκίνηση των θεατών στην παρακολούθηση μιας “ανιαρής” κούρσας της Φόρμουλα 1 υφίσταται πλέον στη μοναδική στιγμή της σύγκρουσης ή της καραμπόλας, στη στιγμή που το αίμα θα κυλήσει στην άσφαλτο. Πόσοι σκέφτονται το επόμενο πρωί τη χθεσινή καλή παράσταση και πόσοι το γκολ που έδωσε την πρόκριση! Το θέατρο και οι άλλες τέχνες μπορούν να λειτουργήσουν σαν ερεθίσματα και σα μόρφωση στα παιδιά μας μόνο. Με την ελπίδα ότι η επόμενη γενιά θα αναπτύξει μια “νέα” ηθική, σε αντικατάσταση της σημερινής που τείνει να εξαλειφθεί παντελώς. Η ελπίδα, εξάλλου, πεθαίνει τελευταία! Η μόρφωση μόνο μπορεί να λειτουργήσει ανατρεπτικά, μπορεί να μας δώσει τα όπλα για να κάνουμε επιλογές ανεπηρέαστοι από τηλεοπτικά ή όποια άλλα πρότυπα.»

Για τον πολιτισμό στη Λέσβο

Εσείς γιατί αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το θέατρο και τη σκηνοθεσία;
«Είναι ο δικός μου δρόμος για την έκφραση. Αρχικά σπούδασα υποκριτική, την οποία και λατρεύω, στη συνέχεια η σκηνοθεσία ήταν η φυσική εξέλιξη των πραγμάτων. Πιστεύω ότι αυτό το “κάτι” που κάνει κάποιον να ασχοληθεί με την υποκριτική, υπάρχει μέσα του από την παιδική του ηλικία. Αυτό τον ακολουθεί σε όλη τη μετέπειτα πορεία του. Η εκπαίδευση και η μόρφωση έρχονται να εξελίξουν αυτό το “κάτι” και να το μορφοποιήσουν. Μια κακή εκπαίδευση ενδέχεται να το στραπατσάρει, να το ευνουχίσει. Πρόκειται περί ενός ωραίου και ευαίσθητου κόσμου, που απαιτεί προσοχή και εγρήγορση.»

Είστε ικανοποιημένος από τη βαρύτητα που δίνεται στη θεατρική ζωή και γενικότερα στον πολιτισμό της Λέσβου;
«Δεν είμαι ικανοποιημένος από τη βαρύτητα που δίνεται στο θέμα του Πολιτισμού στην Ελλάδα, πόσο μάλλον στη Λέσβο! Ήταν που ήταν στραβό το κλίμα, τώρα που έχουμε και την κρίση…. Αυτό πάντως που θα πρέπει να απασχολήσει, κατά τη γνώμη μου, τους τοπικούς άρχοντες, είναι ότι θα πρέπει να ακολουθηθούν και να εξελιχθούν μοντέλα άλλων ελληνικών πόλεων, οι οποίες προωθούν τον Πολιτιστικό Τουρισμό και έχουν κατορθώσει να έχουν ανταποδοτικά οφέλη από αυτόν. Θα πρέπει κάποια στιγμή να ξεφύγουμε από την μπακαλίστικη νοοτροπία ότι “θα φέρω αυτά τα ‘ονόματα’ για να μην ‘μπω’ μέσα” και να εξετάσουμε έναν Πολιτιστικό Σχεδιασμό που θα απλώνεται σε όλο το Δήμο ή και την Περιφέρεια, λαμβάνοντας υπόψη τις τοπικές ιδιαιτερότητες και τη συνολική κοινωνική διάρθρωση. Το έχω πει και παλιότερα: ο Πολιτισμός πρέπει και μπορεί να είναι ανταποδοτικός. Σωστός σχεδιασμός, έξυπνες ιδέες, projects που πιάνουν τον τρέχοντα σφυγμό και τις νέες τάσεις χρειάζονται. Όχι αποσπασματικά “πανηγυράκια”…»