Σημαντικά έχει μειωθεί ο αριθμός των αμβλώσεων σε παγκόσμιο επίπεδο τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με έκθεση που πρόσφατα δημοσίευσε το αμερικανικό ινστιτούτο Guttmacher, το οποίο μελετά τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία. Στην Ελλάδα, ωστόσο, δυστυχώς φαίνεται να κρατούμε τα πρωτεία στον υψηλό αριθμό αμβλώσεων, με τις τελευταίες συχνά να είναι περισσότερες από τις γεννήσεις. Τίθεται, φυσικά, το ερώτημα του τι γίνεται εάν μια γυναίκα φέρει στον κόσμο ένα παιδί που για διάφορους λόγους δεν είναι «επιθυμητό» και του ποια ποιότητα ζωής μπορεί να του εξασφαλίσει. Δυστυχώς η πραγματικότητα, εκτός από νούμερα, κρύβει και ένα τεράστιο θέμα, με πολλές παραμέτρους. Αυτές προσπαθήσαμε να ερευνήσουμε για τη Λέσβο…

Σε 41,6 εκατομμύρια μειώθηκαν το 2003 οι αμβλώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, από 45,5 εκατομμύρια που ήταν το 1995 - μια μείωση κατά 6% -, αφού, σύμφωνα με την πρόσφατη σχετική έκθεση του αμερικανικού ινστιτούτου Guttmacher, αυξήθηκε το ποσοστό των γυναικών που χρησιμοποιούν αντισύλληψη.
Παρ’ όλο που σε επίπεδο χώρας έχουμε τη χειρότερη εικόνα όσον αφορά στον αριθμό των κυήσεων που διακόπτονται, στη Μυτιλήνη αυτές φαίνεται να έχουν μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, ενώ τα βασικά αίτια για τα οποία οι γυναίκες προχωρούν σε άμβλωση είναι κοινωνικά και οικονομικά. Αφορώντας αντίστοιχα και δύο βασικές κατηγορίες γυναικών: παντρεμένες γυναίκες που έχουν ήδη δύο ή τρία παιδιά και δεν επιθυμούν άλλο ένα -για οικονομικούς λόγους κυρίως- και τις μικρότερες σε ηλικία, ανύπαντρες κοπέλες, που για κοινωνικούς -κυρίως- λόγους δε θέλουν ακόμη παιδί.

Σημαντική μείωση στη Λέσβο
Αισθητά λιγότερες απ’ ό,τι 10 χρόνια πριν φαίνεται πως είναι οι αμβλώσεις που γίνονται στη Λέσβο, αφού σύμφωνα με τους μαιευτήρες-γυναικολόγους του Βοστάνειου Νοσοκομείου Μυτιλήνης Βασίλη Κουνέλη και Παναγιώτη Προβέντζα μέσα στα δέκα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει, σταδιακά, σημαντική μείωσή τους. Πιο συγκεκριμένα, από 350 που ήταν περίπου οι αμβλώσεις το 1999, κάθε χρόνο ολοένα μειώνονται, έχοντας φτάσει τον αριθμό των 150 από 1ης Ιανουαρίου 2009 έως και σήμερα· και έχοντας μειωθεί κατά 30% - 40% σε σχέση με το περσινό έτος.
Μάλιστα, ενώ για κάποιο διάστημα επικρατούσε η δυσάρεστη εικόνα οι αμβλώσεις να είναι περίπου ίδιες σε αριθμό με τις γεννήσεις, τώρα πλέον αποτελούν το μισό του αριθμού των δευτέρων.
«Η μείωση αυτή οφείλεται στο ότι έχει αυξηθεί και βελτιωθεί, πλέον, το επίπεδο ενημέρωσης που οι γιατροί παρέχουν στις γυναίκες», εξηγεί ο κ. Κουνέλης.
Σύμφωνα με τους δύο μαιευτήρες, πάντως, ο αριθμός των Ελληνίδων που προβαίνουν σε διακοπή της εγκυμοσύνης είναι πολύ μικρός σε σχέση με των αλλοδαπών γυναικών.
«Οι αλλοδαπές αναγκάζονται να κάνουν διακοπή της κύησης λόγω του ότι έχουν έρθει εδώ αναζητώντας μια καλύτερη ποιότητα ζωής και μέχρι να ορθοποδήσουν, δεδομένου ότι πρέπει να εργάζονται και τα δύο μέλη του ζευγαριού, δεν τους είναι εύκολο να κρατήσουν ένα παιδί», εξηγεί ο κ. Κουνέλης.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, και οι Ελληνίδες που έχουν ήδη δύο με τρία παιδιά κάνουν πιο συχνά διακοπή της κύησης, αφού δε θέλουν ή δεν μπορούν - για οικονομικούς λόγους - να αναθρέψουν και ένα επιπλέον.
Οι δύο γιατροί υποστηρίζουν, πάντως, ότι ο αριθμός των παντρεμένων άτοκων γυναικών που αποφασίζουν να κάνουν άμβλωση είναι πολύ μικρότερος, ενώ ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις ανύπαντρων γυναικών νεαρότερων ηλικιών, αφού οι περισσότερες γυναίκες είναι μεταξύ 25 και 35 ετών.

Εκτός νησιού τα κορίτσια
Σύμφωνα με τον κ. Προβέντζα, αυτό οφείλεται στο ότι τα νέα κορίτσια «προσέχουν» πλέον από μικρές ηλικίες. Συμπληρώνει, ωστόσο, ότι υπάρχουν και περιπτώσεις γυναικών ή κοριτσιών που προχωρούν σε άμβλωση σε κάποιο νοσοκομείο ή ιδιώτη εκτός Λέσβου, διότι, κατά πάσα πιθανότητα, θέλουν να αποφύγουν το κοινωνικό περιβάλλον της Μυτιλήνης.
Το ίδιο υποστηρίζει και η ψυχολόγος στο Βοστάνειο Νοσοκομείο, αλλά και στο Σταθμό Συμβουλευτικής του Πανεπιστημίου Αιγαίου, κ. Στέλλα Σπύρου.
«Στο Σταθμό Συμβουλευτικής φτάνει μόνο ένα μικρό ποσοστό των φοιτητριών που θέλουν να κάνουν άμβλωση. Οι περισσότερες το περνούν μόνες τους, αφού νιώθουν ενοχές και άρνηση ως προς να το συζητήσουν. Αλλά και στο Νοσοκομείο περισσότερες είναι οι μεγαλύτερες γυναίκες, αφού οι μικρότερες σε ηλικία κοπέλες μεταφέρονται συνήθως εκτός νησιού, με το φόβο μη μαθευτεί και στιγματιστούν. Στο Σταθμό ή στο Νοσοκομείο μπορεί να έρθουν σε δεύτερο χρόνο, εκφράζοντας κατάθλιψη ή άλλη δυσάρεστη συναισθηματική κατάσταση, όπου στην πορεία - σε πολλές περιπτώσεις - βλέπουμε να βγαίνει στην επιφάνεια κάποια άμβλωση που έχει γίνει. Εξάλλου, είναι πολύ πιθανό μια γυναίκα να παρουσιάσει κατάθλιψη εάν έχει κάνει άμβλωση σε μικρή ηλικία.»

Ενοχικά συναισθήματα
«Οι επιπτώσεις που έχει μια άμβλωση στην ψυχοσύνθεση μιας γυναίκας είναι ένα δύσκολο κομμάτι», λέει η κ. Σπύρου. «Είναι πολλές οι ενοχές, οι οποίες σε μεγάλο βαθμό βασίζονται στα “πιστεύω” τους και λιγότερο σε βιολογικούς λόγους. Εξάλλου, οι περισσότερες γυναίκες πλέον έχουν δει σε κάποιο Μ.Μ.Ε. τι γίνεται σε μια άμβλωση και νιώθουν ενοχικά, γνωρίζοντας τι έχουν κάνει.»
Όπως λέει η ίδια, ωστόσο, οι περισσότερες γυναίκες χρειάζονται ψυχολογική υποστήριξη λίγες μέρες πριν και λίγες μέρες μετά την άμβλωση, ενώ δεν έχει υπάρξει περιστατικό που να έχει παραμείνει περισσότερο για παρακολούθηση.
«Μεγάλο ρόλο παίζει ο σύζυγος και η γενικότερη συμπαράσταση από το υπόλοιπο οικογενειακό περιβάλλον», λέει η κ. Σπύρου. «Δυστυχώς, ενώ πολλές νεαρότερες, ανύπαντρες κυρίως, γυναίκες αποφασίζουν να μείνουν έγκυες πεπεισμένες ότι ο σύντροφός τους θα μείνει μαζί τους, στην πορεία ο δεύτερος αποδεικνύεται ότι δεν είναι ακόμη ώριμος και φεύγει. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η δουλειά που πρέπει να γίνει είναι διπλή: αφορά αφενός στην ίδια την άμβλωση και αφετέρου στην ψυχολογική κατάρρευση της γυναίκας, λόγω εγκατάλειψής της από το σύντροφό της. Πολλές, μάλιστα - ειδικά εάν δε βοηθούνται και από το οικογενειακό τους περιβάλλον - μπορεί να επιστρέψουν μετά από κάποιο διάστημα, νιώθοντας ότι δεν μπορούν να εμπιστευτούν τους ανθρώπους γύρω τους.»

Η τελική απόφαση πάντα στη γυναίκα
«Δεν υποστηρίζουμε σε καμμία περίπτωση τις αμβλώσεις, παρά μόνο εάν συντρέχουν σοβαροί λόγοι υγείας, που επιβάλλουν τη διακοπή της κύησης ή εάν η κοπέλα είναι πολύ μικρή, κάτι που είναι σπάνιο στη Μυτιλήνη», τονίζει ο κ. Προβέντζας. «Πάντα, βέβαια, λέμε ότι η απόφαση είναι δική τους, αφού πριν ξεκινήσει η διαδικασία της άμβλωσης, κάνουμε πάντα μια πολύ μεγάλη συζήτηση με κάθε γυναίκα ή νέα κοπέλα. Πρόσφατα, μάλιστα, μας επισκέφθηκαν δύο νέα ζευγάρια, που για κοινωνικούς λόγους (σ.σ. δεν ήταν παντρεμένα) ήθελαν να κάνουν άμβλωση. Μέσα από συζήτηση τους πείσαμε, τελικά, να κρατήσουν τα παιδιά. Είναι αλήθεια πως μία άμβλωση αποτελεί πολύ μεγάλη δοκιμασία για το ζευγάρι και ειδικά για τη γυναίκα. Δεν είναι λίγες, μάλιστα, οι φορές που, ειδικά νέα κορίτσια που έχουν έρθει για άμβλωση, για ψυχολογικούς λόγους φεύγουν από το ιατρείο τελευταία στιγμή.»

Φοιτητές, αντισύλληψη και αμβλώσεις
Σύμφωνα με τον επιστημονικό υπεύθυνο του Συμβουλευτικού Σταθμού του Πανεπιστημίου Αιγαίου που λειτουργεί εδώ και τρία χρόνια στη Μυτιλήνη, κ. Ευστράτιο Παπάνη, πριν από κάποιο καιρό είχε εκπονηθεί έρευνα, σχετικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι φοιτητές. Το ζήτημα των αμβλώσεων ήταν ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αναδείχθηκαν.
«Η συλλογή δεδομένων ήταν πολύ δύσκολη, καθώς πρόκειται για ένα εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα», λέει ο κ. Παπάνης. «Τα κυριότερα ευρήματά της ήταν ότι πρόκειται για ένα πρόβλημα υπαρκτό, καθώς και το ότι παρ’ όλο που οι νέες κοπέλες είναι ενημερωμένες σε θέματα αντισύλληψης, τις περισσότερες φορές δεν την εφαρμόζουν. Οι σεξουαλικές επαφές είναι σε μεγάλο ποσοστό ευκαιριακές, μετά από ολονυχτία σε μπαρ και μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ, όπου δεν υπάρχει η σκέψη της αντισύλληψης. Δυστυχώς, μάλιστα, οι κοπέλες που έχουν κάνει μία φορά έκτρωση είναι πολύ πιθανό και να ξανακάνουν, ενώ πολλές είναι αυτές που καταφεύγουν σε γυναικολόγους στην Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη.»
«Η νέα γενιά φοιτητριών φαίνεται να έχει σταματήσει να βλέπει το σεξ ως ταμπού και κάνει, πλέον, έρωτα χωρίς πολλά προσχήματα. Μάλιστα, πολλές φορές τα ήθη των φοιτητών αντίκεινται στη συνήθεια της τοπικής κοινωνίας και εμφανίζονται αντιθέσεις - όσον αφορά το βαθμό των προσχημάτων που χρησιμοποιούνται», υποστηρίζει ο κ. Παπάνης.


Σημαντικά έχουν μειωθεί μέσα στα τελευταία δέκα χρόνια ο αριθμός των αμβλώσεων στη Λέσβο, λένε οι μαιευτήρες-γυναικολόγοι του Βοστάνειου Νοσοκομείου Βασίλης Κουνέλης και Παναγιώτης Προβέντζας. Οι ίδιοι υποστηρίζουν ότι αυτό συμβαίνει λόγω του ότι έχει αυξηθεί αντίστοιχα και το επίπεδο ενημέρωσης που οι γιατροί παρέχουν στις γυναίκες

Αντισύλληψη: Κυρίως γυναικεία υπόθεση;
«Οι γυναίκες δε θέλουν να εφαρμόσουν σωστή μέθοδο αντισύλληψης», υποστηρίζει ο μαιευτήρας-γυναικολόγος του ΙΚΑ Μυτιλήνης, κ. Ματθαίος Ολγάντο. «Η Ελλάδα είναι η χώρα με τη χειρότερη συμπεριφορά όσον αφορά στο ζήτημα της αντισύλληψης και των αμβλώσεων. Οι γυναίκες δεν ακούνε τις συμβουλές των γιατρών τους. Φταίνε και οι παλιότεροι γυναικολόγοι - πολλοί από τους οποίους έχουν κάνει περιουσίες με τις αμβλώσεις - που δεν εφαρμόζουν σωστή ενημέρωση πάνω στο θέμα της αντισύλληψης. Εάν η ενημέρωση αυτή ήταν πιο καλή, ίσως να είχαμε λιγότερες αμβλώσεις. Παίζει, φυσικά, ρόλο και η θρησκεία και οι ιδέες και οι νοοτροπίες. Όπως και να έχει, πάντως, αυτή που κάνει την τελική επιλογή είναι η ίδια η γυναίκα.»
Ο ίδιος μιλάει με πολλές γυναίκες για το θέμα αυτό: «Προσωπικά είμαι κατά των αμβλώσεων, είναι η τελευταία λύση που θα δώσουμε», συνεχίζει ο κ. Ολγάντο. «Πρώτα πρέπει να σκεφτόμαστε την αντισύλληψη. Ωστόσο, δυστυχώς, ακόμη και οι γυναίκες που ενημερώνω εγώ προσωπικά, πολλές από τις οποίες έχουν ήδη προβεί σε μία άμβλωση, δε συμμορφώνονται. Και δεν έχω δει καμμία αλλαγή, μέσα στα 20 χρόνια που εργάζομαι ως γυναικολόγος στη Μυτιλήνη.»
Ποιες είναι οι κατάλληλες μέθοδοι αντισύλληψης; «Είτε το ενδομητρικό σπιράλ - για όσες γυναίκες έχουν ήδη ένα με δύο παιδιά - ή το αντισυλληπτικό χάπι, το οποίο ενδείκνυται πολύ για γυναίκες μικρότερες σε ηλικία. Σε όλη την Ευρώπη το παίρνουν εκατομμύρια γυναίκες. Εδώ φαίνεται πως η άμβλωση θεωρείται μέθοδος αντισύλληψης…», λέει ο κ. Ολγάντο.
Σημαντικό είναι το ότι, σύμφωνα με τον κ. Παπάνη, στην ενημέρωση που πραγματοποιείται τρεις φορές την εβδομάδα στο χώρο του Συμβουλευτικού Σταθμού σχετικά με την αντισύλληψη, τα αφροδίσια νοσήματα και το φλερτ, συμμετέχουν σχεδόν αποκλειστικά φοιτήτριες, αφού οι φοιτητές δε δείχνουν να ενδιαφέρονται ιδιαίτερα. Υπάρχει, έτσι, μεγαλύτερη ανάγκη για επιμόρφωση και ευαισθητοποίηση.
Θέσαμε κι εμείς το ερώτημα του εάν «η αντισύλληψη είναι κυρίως γυναικεία υπόθεση» σε 30 κατοίκους της Μυτιλήνης, 15 γυναίκες και 15 άνδρες, διαφόρων ηλικιών. Οι απαντήσεις που πήραμε από τους περισσότερους άνδρες ήταν ότι σαφώς και αποτελεί υπόθεση και των δύο, ενώ οι ίδιοι υποστήριξαν ότι ενδιαφέρονται και λαμβάνουν από μόνοι τους τα απαραίτητα μέτρα αντισύλληψης. Υπήρξαν, ωστόσο, και δύο εξαιρέσεις αρκετά νεαρότερης ηλικίας, όπου οι ερωτώμενοι απάντησαν ότι η αντισύλληψη δεν είναι προτεραιότητά τους, αφού θέλουν «να νιώθουν ελεύθεροι» και ότι χάριν αυτού προτιμούν «να πάρουν το ρίσκο».
Εντύπωση προκαλεί, όμως, το ότι η πλειοψηφία των γυναικών, αντίστοιχα, απάντησε ότι ναι μεν η αντισύλληψη θα έπρεπε να είναι υπόθεση και των δύο, στην πράξη όμως αυτές είναι που πιέζουν για να λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα, αφού οι άντρες… «δεν αγχώνονται ιδιαίτερα». Χαρακτηριστικό είναι, μάλιστα, ότι από γυναίκες που μένουν σε κάποιο χωριό της Λέσβου ακούσαμε ότι «οι άντρες είναι αναίσθητοι και ειδικά στα χωριά δεν καταλαβαίνουν· η γυναίκα είναι αυτή που θα πρέπει να προσέχει τον εαυτό της».


Δύο αληθινές μαρτυρίες…
Πέρα από τα στατιστικά στοιχεία και το οποιοδήποτε θεωρητικό πλαίσιο περί αμβλώσεων, υπάρχει και το κομμάτι της πραγματικής εμπειρίας μιας άμβλωσης. Δύο γυναίκες, κάτοικοι της Μυτιλήνης, που έχουν πάρει την απόφαση για άμβλωση στο παρελθόν, μας μιλούν για αυτήν τη δύσκολη εμπειρία, που μόνο η ίδια η γυναίκα βιώνει σε όλη της την έκταση και που πολλές φορές αφήνει ανεξίτηλα τα σημάδια της, όσα χρόνια κι αν περάσουν…

Ελένη, 45 ετών, μητέρα δύο παιδιών
«Μια άμβλωση πολλές φορές είναι μονόδρομος…»
«Μία άμβλωση είναι κατά 99% μονόδρομος, μία απόφαση επιτακτική που επιβάλλουν οι καταστάσεις και οι συνθήκες», λέει η Ελένη.
«Την πρώτη φορά που έκανα άμβλωση ήμουν 28 χρονών, χωρισμένη με ένα μικρό παιδί, που μετά βίας συντηρούσα από τη δουλειά μου και μόλις είχα γνωρίσει έναν καινούργιο σύντροφο. Παρ’ όλο που έπαιρνα μέτρα προφύλαξης, έμεινα έγκυος. Εφόσον ήμουν με το νέο μου σύντροφο πολύ μικρό διάστημα, δεν έμπαινε ακόμη θέμα πολύχρονης σχέσης, πόσο μάλλον γάμου, και τα οικονομικά μου δε μου επέτρεπαν την ανατροφή ενός ακόμη παιδιού. Πήγα σε μια ιδιωτική κλινική στην Αθήνα, που έκανε μόνο αυτήν τη δουλειά. Μου κόστισε πολύ, αλλά τουλάχιστον έτσι δεν έμαθε κανένας από τον επαγγελματικό και οικογενειακό μου περίγυρο τι είχε γίνει.»
Παρ’ όλο που η Ελένη είχε την τύχη να μην έχει καμμία απολύτως σωματική επιπλοκή μετά την άμβλωση, δεν ίσχυε το ίδιο και για τις επιπτώσεις που αυτή είχε στην ψυχολογία της.
«Για καιρό έβλεπα εφιάλτες, ότι το μωρό ήταν αγοράκι και ότι έμοιαζε στο νέο σύντροφο που είχα. Δεν ένιωθα ακριβώς ενοχές, απλά ένιωθα άσχημα γιατί πρόκειται για μια διαδικασία κατά την οποία νιώθεις ότι θίγεται η αξιοπρέπειά σου. Παρ’ όλο που στις ιδιωτικές - τουλάχιστον - κλινικές σε προσέχουν πολύ, κάνεις ένα φόνο…»

«Στο Βοστάνειο, σαν… σκουπίδι»
«Αναγκάστηκα και έκανα ακόμη μία άμβλωση στη ζωή μου, μετά από κάποια χρόνια, για επαγγελματικούς λόγους που δε μου επέτρεπαν να μείνω έγκυος τη συγκεκριμένη περίοδο. Αυτήν τη φορά την έκανα στο Βοστάνειο Νοσοκομείο και το έμαθε όλος ο κόσμος. Ξέρετε πώς γίνονται αυτά. Με είδε η γνωστή της γνωστής και κυκλοφόρησε το νέο. Με ρωτούσαν γι’ αυτό ακόμη και πρόσωπα που συναντούσα τυχαία στο δρόμο. Κάτι τέτοιο με εξόργιζε.»
Η ίδια μιλάει για την άσχημη μεταχείριση που αντιμετώπισε στο Βοστάνειο: «Ένιωσα πολύ άσχημα από το ύφος που με αντιμετώπισαν, με έκαναν να νιώθω σαν… σκουπίδι. Μάλιστα, άκουσα κάποια στιγμή ένα γιατρό να λέει στους άλλους “έχετε πράμα επάνω;” εννοώντας… “γυναίκα” και αναφερόμενος σε εμένα. Όλα αυτά έγιναν βέβαια πριν από πολλά χρόνια, πάνω από δέκα και δεν ξέρω πώς είναι τα πράγματα σήμερα…
Η δεύτερη έκτρωση με πείραξε περισσότερο, παρ’ όλο που ως άνθρωπος συνήθως δε γυρίζω πίσω. Ίσως έφταιγε το ότι ήταν πιο προχωρημένη η εγκυμοσύνη. Ξέρω, πάντως, ότι αν δεν είχα ήδη ένα παιδί, δεν υπήρχε περίπτωση να κάνω έκτρωση, ένα παιδί μπορούσα και ήθελα να το θρέψω. Ωστόσο, όπως προανέφερα, σε πολλές περιπτώσεις, αλλά και ανάλογα με την ηλικία, δεν έχεις επιλογή…»


Κωνσταντία, 32 ετών, μητέρα ενός παιδιού
«Είναι κάτι που κουβαλάς πάντα μέσα σου…»
Πολύ πιο ανεξίτηλα ήταν, όπως φαίνεται, τα σημάδια που άφησε η εμπειρία της άμβλωσης στην Κωνσταντία, κάτι που είναι εμφανές ακόμη και σήμερα όταν μιλάει γι’ αυτό: «Όταν έμεινα πρώτη φορά έγκυος ήμουν 27 ετών. Μόλις είχα τελειώσει τις σπουδές μου και σκεφτόμουν να φύγω για Αθήνα, για να κάνω ένα μεταπτυχιακό. Αρχικά ξαφνιάστηκα - όχι ευχάριστα - επειδή η σχέση μου με το φίλο μου δεν πήγαινε καλά εκείνον τον καιρό. Μετά όμως χάρηκα και άρχισα να σκέφτομαι σοβαρά να κρατήσω το μωρό. Δυστυχώς, σύντομα κατάλαβα ότι η πρόθεση αυτή δεν υπήρχε και από το σύντροφό μου και έτσι, τελευταία στιγμή πήρα τη δύσκολη απόφαση να μην το κρατήσω...»

«Παίζεις με την ψυχή σου…»
«Πήγα σε μια ιδιωτική κλινική, στη Θεσσαλονίκη. Παρ’ όλο που μου συμπεριφέρθηκαν καλά, εγώ ένιωθα απαίσια. Δεν είναι μόνο το σώμα, παίζεις με την ψυχή σου εκείνη την ώρα. Μετά την άμβλωση, χρειάστηκα μία εβδομάδα για να νιώσω καλά σωματικά, αφού παρ’ όλο που δεν είχα επιπλοκές, ένιωθα πόνο. Ψυχολογικά, χρειάστηκε πάνω από ένας χρόνος για να το ξεπεράσω. Και το ξεπέρασα με πολλή δουλειά και αλλάζοντας πόλη, κάτι που με βοήθησε και στο να αλλάξω παραστάσεις, αφού και με το σύντροφό μου είχαμε χωρίσει εκείνο το διάστημα - αν και σήμερα είμαστε παντρεμένοι και έχουμε ένα παιδί.
«Όποιον κι αν έχεις δίπλα σου να σε στηρίξει, είναι κάτι που πρέπει να το ξεπεράσεις μόνος σου. Υπάρχουν γυναίκες που είναι πιο αποφασισμένες και πιο δυνατές και δε ζουν ίσως μια άμβλωση τόσο επώδυνα, πιστεύω όμως ότι είναι κάτι που όλες το κουβαλούν πάντα μέσα τους. Είναι μια οδυνηρή εμπειρία, που δεν περνάει με το χρόνο. Αν το έχω μετανιώσει; Τι σημασία έχει; Δεν τίθεται θέμα αν το μετάνιωσες ή όχι, ό,τι έγινε έγινε και πρέπει να ζήσεις με αυτό, προσπαθώντας να το ξεπεράσεις. Το θέμα είναι ότι δε θα έπρεπε να έχεις φτάσει ως εκεί, ως το σημείο τού να πρέπει να αποφασίσεις…»