Οι Άγιοι Πάντες, που φέτος γιορτάσαμε την Κυριακή 14 Ιούνη, είναι μια από τις ξεχωριστές εικόνες, που βρίσκεται στο Εκκλησιαστικό Βυζαντινό Μουσείο Μυτιλήνης. Ήταν στη συλλογή που είχε ο αξέχαστος σεβάσμιος φίλος μητροπολίτης Ιάκωβος Κλεομβρότου, που μελετούσε και τη χριστιανική αρχαιολογία στη Λέσβο. Η εικόνα είναι σκαφωτή, ύψος 65 εκατοστών, πλάτος 45 και πάχος τριών εκατοστών, ανήκει δε στο 18ο αιώνα.

Καθώς έχει ιστορηθεί από άγνωστο αγιογράφο, στην κορυφή εικονίζεται ο Άναρχος Πατέρας Θεός, ντυμένος αρχιερέας, με ολόχρυσο και πλουμισμένο πλούσια αρχιερατικό αχειρίδωτο μανδύα, με άσπρα γένια. Στο κεφάλι του φορά δεσποτίστικη μίτρα, που περικυκλώνεται από κόκκινο μισό κύκλο, απ’ όπου βγαίνουν χρυσές δοξαστικές ακτίνες. Με τα χέρια ανοιχτά και υψωμένα ευλογεί. Στο δεξί του χέρι ανεμίζουν ανοιχτά ειλητάρια (αρχαία χειρόγραφα), με μικρά κεφαλαία γράμματα, που διαβάζουμε «ΑΓΙΟΣ, ΑΓΙΟΣ, ΑΓΙΟΣ». Περικυκλώνεται με πυκνά σύννεφα και αγγέλους χερουβείμ, με χρυσοπλουμισμένα φτερά και φωτοστέφανα στα κεφάλια τους. Οι άγγελοι δεξιά ελαφρά υποκλίνονται, σ’ ένδειξη σεβασμού προς τον Πατέρα, με το χέρι σε παράκληση. Οι άγγελοι αριστερά ευχαριστούν, με το χέρι στο στήθος.
Από κάτω, στο κέντρο, ο Χριστός Παντοκράτορας, καθισμένος μέσα σε ολόχρυση αυγοειδή δόξα, με τα τέσσερα σύμβολα από τους ευαγγελιστές, στις γωνίες. Φορά ολόχρυση στολή, με κόκκινες και πράσινες ραβδοειδείς γραμμές. Πάνω στο αριστερό γόνατο βαστά ανοιχτό βιβλίο με μικρογράμματη επιγραφή «Εγώ ειμί το φως του κόσμ(ου)», ενώ με το δεξί χέρι ευλογεί. Τα πόδια του πατούν σε τροχούς-κύκλους. Έξω από τη δόξα στέκονται όρθιοι, η Παναγία δεξιά με ολόχρυσο ντύσιμο κι αριστερά ο Ιωάννης Πρόδρομος, με κόκκινο και πράσινο περίβλημα σε δέηση. Στα κεφάλια τους φωτοστέφανα. Πάνω από τη δόξα και το κεφάλι του Χριστού ιστορείται χρυσός ο θρόνος για την ετοιμασία με πράσινο ύφασμα και κλειστό χρυσό βιβλίο. Πάνω από την Παναγία κι έξω από θρόνο, ο Αδάμ, και πάνω από τον Ιωάννη η Εύα, οι προπάτορες, με σκεπασμένα τα χέρια με κόκκινα και πράσινα υφάσματα. Στην κορυφή του θρόνου μέσα σε χρυσό δίσκο το Άγιο Πνεύμα. Δεξιά κι αριστερά στην εικόνα, από πάνω προς τα κάτω, πυκνές μορφές από προφήτες, απόστολους (οι Πέτρος και Παύλος βαστούν την Εκκλησία), αρχιερείς, άγιοι, όσιοι, μάρτυρες, άγιες και όσιες γυναίκες. Πολυπλουμισμένες οι στολές τους, με χρυσά φωτοστέφανα, κι ανάλογα με την αγιοσύνη τους το ντύσιμο. Στη μέση ο Άγιος Κωνσταντίνος και η Αγία Ελένη, κι όλοι βλέπουν προς τον Τίμιο Σταυρό.
Παχιά καφετιά σύννεφα χωρίζουν την εικόνα από το πάνω προς το κάτω τμήμα. Σε άσπρο και γαλάζιο κάμπο, σε θρόνους χρυσούς, κάθονται οι πατριάρχες, ο Ισαάκ, ο Αβραάμ και ο Ιακώβ. Ο Ισαάκ και ο Ιακώβ, που είναι δεξιά κι αριστερά στις άκρες, βαστούν στ’ ανοιχτά χέρια τους υφάσματα άσπρα. Ο Αβραάμ, που είναι στη μέση, βαστά στην αγκαλιά του με το δεξί χέρι μωρό ντυμένο μ’ άσπρο φόρεμα και γαλάζιο και με τ’ αριστερό υποδέχεται. Στα κεφάλια τους χρυσά φωτοστέφανα και οι επιγραφές ΙΣΑΑΚ, ΑΒΡΑΑΜ, ΙΑΚΩΒ με κεφαλαία γράμματα. Κι οι τρεις είναι γυμνοπόδαροι, που πατάνε σε υποπόδια.
Ανάμεσα στον Ισαάκ και στον Αβραάμ στέκεται μισόγυμνος (από τη μέση και κάτω κόκκινο ιμάτιο) ο δίκαιος ληστής με το χέρι σε δέηση και σταυρό στον ώμο, με χρυσό φωτοστέφανο κι αυτός. Στο γαλάζιο κάμπο ορθώνονται δέντρα, κυπαρίσσια, θάμνοι, λουλούδια. Όλη η εικόνα ιστορείται με πάνω από 100 μορφές.
Την Κυριακή, μετά την Πεντηκοστή, μνημονεύονται όλοι οι άγιοι που υπήρξαν σ’ όλο τον κόσμο, πατριάρχες, προφήτες, απόστολοι, μάρτυρες, ιεράρχες, ασκητές, σε κάθε ηλικία και γένος, για να πληρωθεί αυτό που είπε ο Χριστός, πριν το πάθος: «Καγώ εάν υψωθώ εκ της γης, πάντας ελκύσω προς εμαυτόν» (Ιωάννης ιβ΄, 32). Με το όνομα Άγιοι Πάντες υπάρχουν στην Ελλάδα πέντε οικισμοί και πέντε μοναστήρια. Κι ένα ακατοίκητο νησί βόρεια στην Ανατολική Κρήτη.
«Του Κυρίου μου πάντας υμνώ τους φίλους.»