Το μοναστήρι της Κοίμησης της Παναγίας στο Δαμάντρι, αποτελεί έναν κατανυκτικό χώρο προσευχής για τους κατοίκους όλων των χωριών της περιοχής Πολιχνίτου. Χωρίς να μπαίνουμε στη λογική της χωροταξικής κατανομής των τόπων προσευχής στις διάφορες ενορίες, με τον όρο «κοινό ιερό», εννοούμε την αίσθηση του «δικού μας» χώρου ξεχωριστά -αλλά και συνολικά- για τους πιστούς και  των έξι ενοριών της περιοχής (δυο του Πολιχνίτου, και από μιας για τη Σκάλα, το Λισβόρι, τα Βασιλικά και τη Βρίσα)
Την αίσθηση του οικείου και του «δικού μας», δίνει καταρχήν, η ευκολία στην πρόσβαση. Το μοναστήρι βρίσκεται σε ίση σχεδόν απόσταση από Πολιχνίτο, Λισβόρι και Βασιλικά. Και οι κάτοικοι όμως της Βρίσας, είχαν τα περασμένα χρόνια της πεζοπορικής και «ημιονικής» μετακίνησης, τη δυνατότητα της απ’ ευθείας πρόσβασης σ’ αυτό μέσα απ’ την κοιλάδα της Λαγκάδας.
Ένας δεύτερος παράγοντας που ισχυροποιεί την οικειότητα αυτή, είναι τα πρόσωπα τα οποία υπηρέτησαν και υπηρετούν από διάφορα πόστα το μοναστήρι. Ο σημερινός ηγούμενος αρχιμανδρίτης Μιχαήλ Τυροπώλης έχει καταφέρει να αποσπάσει το σεβασμό και την εκτίμηση των κατοίκων όλης της περιοχής με τις ψυχικές αρετές που διαθέτει, ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζουν η εργατικότητα και η ταπεινοφροσύνη. Αλλά και παλιότερα υπηρέτησαν στο μοναστήρι, ιερωμένοι που είχαν αποσπάσει την αποδοχή και το σεβασμό των κατοίκων της περιοχής, όπως ο μακαριστός λευίτης παπά Λεβέντης, την εντιμότητα, την πνευματικότητα, τον αλτρουισμό και την αφιλοκέρδεια του οποίου θυμούνται οι μεγαλύτεροι και για τον οποίο υπάρχουν καταγεγραμμένες μαρτυρίες της, κατά τους απλούς πιστούς, «αγιότητάς» του. Εξάλλου και στην πολύ μεγάλη αγροτική περιουσία που είχε το μοναστήρι -και που τώρα, την εποχή της γενικής αμφισβήτησης,  «ευτυχώς ανήκει στη Μητρόπολη», όπως αναφέρει ο ηγούμενος- υπηρέτησαν άτομα απ’ όλα τα χωριά.
Τέλος, το δικαίωμα να θεωρούν το μοναστήρι «δικό τους» όλοι οι κάτοικοι της περιοχής, έδωσε και το φιλανθρωπικό έργο που πρόσφερε σ’ αυτούς, άτυπα για πολλές δεκαετίες, αλλά και οργανωμένα, με το γηροκομείο το οποίο λειτούργησε μέχρι τη δεκαετία του 1980.
Αυτή η αίσθηση του «κοινού ιερού» αποτυπώθηκε για μια ακόμα φορά αυτές τις μέρες, στην, κατ’ έθιμο, γιορτή του μοναστηριού στις 6 του μήνα, της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Οι χώροι του μοναστηριού ήταν ασφυκτικά γεμάτοι από κατοίκους όλων των χωριών και ιδιαίτερα από αυτούς που μένουν «εκτός των τειχών», έξω δε απ’ αυτό, είναι αλήθεια ότι πάλι υπήρξε κυκλοφορική συμφόρηση στον τσιμεντοστρωμένο δρόμο και στα δυο πάρκινγκ που έχουν δημιουργηθεί. Μετά τη θεία λειτουργία μάλιστα, μοιράστηκαν στους προσκυνητές αναψυκτικά, καφές και σταφύλια - μια κατ’ έθιμο προσφορά των κατοίκων των Βασιλικών.
Η αποδοχή και υποστήριξη του μοναστηριού απ’ την ευρύτερη τοπική κοινωνία, συνεπικουρώντας την εργατικότητα του πατέρα Μιχαήλ, έχει καταφέρει να μεταμορφώσει το χώρο από ένα μισοκαταστραμμένο ερείπιο σε ένα όμορφο, ανακαινισμένο -με σεβασμό στην παράδοση- χώρο ψυχικής ηρεμίας και προσευχής. Ανάγλυφα δίνεται η εικόνα αυτή και απ’ το βιβλίο των επισκεπτών, οι οποίοι βρίσκουν σ’ αυτόν το μικρό χώρο, ό,τι δεν μπορούν να δώσουν σήμερα τα μεγάλα και πολυσύχναστα μοναστήρια. Χαρακτηριστική ήταν η εκτίμηση αρκετών προσκυνητών προχτές, στη γιορτή: «Όμορφα είναι και σήμερα με τον πολύ κόσμο αλλά τα Σάββατα (στο μοναστήρι γίνεται θεία λειτουργία κάθε Σάββατο) είναι πολύ πιο όμορφα!!!». Αυτός ο χώρος συνεχώς βελτιώνεται και αλλάζει. Κάθε μέρα, κάθε μήνα κάτι γίνεται, κάτι προστίθεται και για το λόγο τούτο είναι απόλυτα δικαιολογημένη η ευχάριστη έκπληξη του καλοκαιρινού επισκέπτη, που το βλέπει αλλαγμένο σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.  Αυτή την υποστήριξη του κόσμου, το μοναστήρι ανταποδίδει με την άριστη φιλοξενία του. Αλλά την υποστήριξη αυτή της τοπικής κοινωνίας, το μοναστήρι ανταποδίδει και θα ανταποδώσει περισσότερο στο μέλλον και ως ένα κύτταρο θρησκευτικού τουρισμού στην περιοχή μας.

Σημείωση 1: Πληροφορίες για το μοναστήρι μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα: http://www.damandri.gr
Σημείωση 2: Στη σημερινή εποχή του ανοίγματος των κλειστών επαγγελμάτων και της κατεδάφισης των κάθε μορφής, στερητικών της ελευθερίας του ατόμου, φραγμών, υπάρχει άραγε θεολογική εξήγηση και δικαιολογία για το ότι ένας ιερέας δεν μπορεί να λειτουργήσει σε ένα εξωκλήσι αν δεν είναι της δικής του ενορίας;(Δεν αναφερόμαστε βέβαια στους ενοριακούς ναούς αλλά στα δεκάδες απλά και μικρά εκκλησάκια). Αν δεν υπάρχει θεολογική εξήγηση του να είναι οι εφημέριοι αποκλειστικοί διαχειριστές των «δικών τους» τόπων λατρείας, τους οποίους οι πιστοί συνήθως οικοδομούν και συντηρούν, και αυτό έχει καθιερωθεί απλά για τη βιοποριστική τους ενίσχυση, ίσως η κατάργηση του προνομίου αυτού να λειτουργήσει προς όφελος των πιστών αλλά και της εκκλησίας γενικότερα.