Ο Λόης Λαμπριανίδης είναι οικονομικός γεωγράφος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών. Πρόσφατα διεξήγαγε έρευνα σχετικά με τα ποσοστά των Ελλήνων πτυχιούχων που ζουν στο εξωτερικό.
Ο Λόης Λαμπριανίδης είναι οικονομικός γεωγράφος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών. Πρόσφατα διεξήγαγε έρευνα σχετικά με τα ποσοστά των Ελλήνων πτυχιούχων που ζουν στο εξωτερικό. «Συμπληρώθηκαν 2.750 ερωτηματολόγια, στα οποία μπορούσαν να απαντήσουν μόνον Έλληνες πρώτης γενιάς, οι οποίοι έχουν ζήσει τουλάχιστον ένα χρόνο στο εξωτερικό και έχουν εργαστεί ως πτυχιούχοι σε πλήρη απασχόληση. Υπολογίσαμε ότι ο αριθμός τους φτάνει τις 110.000.
Η ανταπόκριση έφτασε το 85%. Απ’ όσους μας απάντησαν, το 73% έχει μεταπτυχιακό, μάστερ ή διδακτορικό, το 41% έχει ένα πτυχίο στα εκατό καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου. Έχουμε ένα 14% που δεν έχει κάνει καθόλου σπουδές στο εξωτερικό κι όμως συνεχίζει και αυτό στο εξωτερικό. Το 61% δεν αναζήτησε καθόλου δουλειά στην Ελλάδα και απ’ όσους το έκαναν, το 62% προσπάθησε για έξι μήνες και μετά στράφηκε στο εξωτερικό.
Γιατί φεύγουν οι πτυχιούχοι έξω; Παράγουμε πολύ περισσότερους πτυχιούχους απ’ όσους μπορούμε να καταναλώσουμε, όχι όμως περισσότερους από άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Οι πτυχιούχοι μας φτάνουν το 27,7%, της Ιρλανδίας το 39,3%, της Φινλανδίας το 38%. Κατά τη γνώμη μου, δεν είναι πρόβλημα προσφοράς, αλλά ζήτησης. Οι ελληνικές επιχειρήσεις παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες που είναι έντασης εργασίας και όχι έντασης γνώσης, συνεπώς δεν έχουν ανάγκη από επιστημονικό προσωπικό. Γι’ αυτό και ενώ η ανεργία σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες μειώνεται όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο της εκπαίδευσης, στην Ελλάδα συμβαίνει το αντίστροφο. Απαιτείται, λοιπόν, ένας αναπροσανατολισμός της ελληνικής οικονομίας.
Ένα άλλο ερώτημα: Γιατί μαζικοποιείται το φαινόμενο κατά τη δεκαετία του ’90; Μια απάντηση είναι ότι επήλθε μια εξοικείωση με το «έξω», αυτό που λέμε στη γεωγραφία «συρρίκνωση του χώρου». Το φαινόμενο, λοιπόν, συνέβαινε ανεξαρτήτως της κρίσης. Βεβαίως, οδηγηθήκαμε στην κρίση εξ αιτίας αυτού του λανθασμένου προσανατολισμού της ελληνικής οικονομίας, όμως η αιμορραγία των πτυχιούχων μας στο εξωτερικό δεν είναι απόρροια της κρίσης. Οι νέοι μας πάνε στο εξωτερικό διότι βρίσκουν δουλειά πάνω στο αντικείμενό τους, δε χρειάζεται να έχουν μέσον, συγγενή, μπλε ή πράσινη ταυτότητα και τέλος, βρίσκουν εκεί προοπτική εξέλιξης.
(Από ρεπορτάζ της εφημερίδας «Καθημερινή της Κυριακής».)