Ζούμε τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση των τελευταίων 100 ετών. Η προηγούμενη οδήγησε σε παγκόσμιο πόλεμο. Σήμερα ο πόλεμος είναι χρηματοπιστωτικός και νομισματικός. Αυτό δε σημαίνει ότι είναι λιγότερο αδυσώπητος από τον παραδοσιακό πόλεμο.
Ζούμε τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση των τελευταίων 100 ετών. Η προηγούμενη οδήγησε σε παγκόσμιο πόλεμο. Σήμερα ο πόλεμος είναι χρηματοπιστωτικός και νομισματικός. Αυτό δε σημαίνει ότι είναι λιγότερο αδυσώπητος από τον παραδοσιακό πόλεμο. Οι μικρές οικονομίες, μη αντέχοντας την πίεση της παγκοσμιοποίησης, οδηγούνται η μία μετά την άλλη σε «ελεγχόμενη χρεωκοπία». Αυτή την κατάσταση βιώνει και η δική μας χώρα.
Οι διαχειριστές της κρίσης μας, η λεγόμενη τρόικα (η τρόικα αποφασίζει και η δική μας κυβέρνηση των προθύμων υπακούει, άσε που πολλές φορές επαυξάνει), προχώρησε σε αυτό που λέμε «εσωτερική υποτίμηση», που δεν είναι τίποτε άλλο από μια διαδικασία συρρίκνωσης της οικονομίας με αντίκρισμα την πολύ μεγάλη ανεργία και τη μείωση των μισθών, ώστε η οικονομία να καταστεί διεθνώς ανταγωνιστική στη βάση του χαμηλότερου κόστους ανά μονάδα εργασίας. Είναι μια πολιτική περικοπών. Έτσι υποτίθεται ότι η οικονομία θα ανακάμψει μέσω της τόνωσης της εξωτερικής ζήτησης, αυτής δηλαδή που προέρχεται από την αύξηση των εξαγωγών.
Αυτή η στρατηγική έχει ένα τεράστιο κοινωνικό κόστος και αν ψάξουμε την παγκόσμια οικονομία είναι δύσκολο να βρούμε παραδείγματα όπου κάτι τέτοιο «δούλεψε». Η εσωτερική υποτίμηση έχει τις διαβαθμίσεις της ανάλογα με τον κίνδυνο να χάσουν τα λεφτά τους οι δανειστές μας. Πάρτε για παράδειγμα αυτό που έγινε πρόσφατα στη χώρα μας. Όταν η Eurostat (Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία) αναθεώρησε το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας μας ανεβάζοντάς το από το 13,6% στο 15,4%, αμέσως οι ελεγκτές της τρόικας ζήτησαν επιπλέον μέτρα, που θα τα βρούμε μπροστά μας και ας λέει η δική μας κυβέρνηση των προθύμων ό,τι θέλει. Ζήτησαν άμεση μείωση του ευρύτερου δημόσιου τομέα κατά 30%, κλείσιμο προβληματικών και ζημιογόνων φορέων και επιχειρήσεων του Δημόσιου και των δήμων με απολύσεις των υπαλλήλων για τους οποίους παύουν να υφίστανται οι υφιστάμενες θέσεις εργασίας, το άνοιγμα όλων των κλειστών επαγγελμάτων και δραστικές παρεμβάσεις σε άμυνα, υγεία, παιδεία και ασφαλιστικά ταμεία. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα έρθουν και άλλα μέτρα. Τα χρήματα που μας δανείζουν, τα αγαπούν και θα τα εξασφαλίσουν, αδιαφορώντας για το δικό μας κοινωνικό και οικονομικό κόστος.
Είναι πλέον φανερό ότι η Ελλάδα έχει πρόβλημα αδυναμίας πληρωμής των χρεών της και όχι πρόβλημα προσωρινής ρευστότητας. Δυστυχώς η σύμβαση (το μνημόνιο) υποδεικνύει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αντιληφθεί ή θέλει να εμφανίσει ότι η Ελλάδα έχει πρόβλημα προσωρινής ρευστότητας και για αυτόν το λόγο η σύμβαση δεν είναι απλώς λάθος, αλλά δυσχεραίνει τη λύση του προβλήματος. Ακόμα και μετά τη λήξη του μνημονίου, το χρέος θα κυμαίνεται γύρω στο 150%, ίσως και περισσότερο. Αυτό το χρέος δεν μπορεί να υποστηριχθεί χωρίς μεγέθυνση του ΑΕΠ κατά 4,5% - 5% το έτος. Αν το ελληνικό χρέος έπρεπε να χρηματοδοτηθεί με τα σημερινά επίπεδα των επιτοκίων, το κόστος των τόκων ως ποσοστό στο ΑΕΠ θα ήταν 11 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο της ονομαστικής αύξησης του ΑΕΠ στην Ελλάδα. Αυτός είναι ο λόγος που οικονομικοί οργανισμοί προειδοποιούν ότι η σημερινή κατάσταση στην περιφέρεια της Ευρωζώνης είναι μη διατηρήσιμη.
Όλοι οι σοβαροί οικονομολόγοι γελούν με τον Μπαρόζο και τον Όλι Ρεν, που είναι εντελώς άσχετοι με το τι συμβαίνει στην αγορά και το μόνο που διαθέτουν είναι η ακαδημαϊκή τους μόρφωση. Δεν είναι τυχαίο ότι στο ερώτημα «αν η πολιτική των περικοπών ανοίγει ακόμα περισσότερο τις αποκλίσεις μεταξύ της περιφέρειας της Ένωσης και του πυρήνα της», δεν ξέρουν τι να πουν και απαντούν με γενικόλογα. Γενικά, για να έρθουμε στα δικά μας, έχουμε υποβαθμιστεί τόσο πολύ ως χώρα, που όλος ο υπόλοιπος κόσμος μάς βλέπει απαξιωτικά. Αν φαντασθεί κανείς την Ευρωπαϊκή Ένωση σα μια ορχήστρα, θα ήταν λίγο δύσκολο να βρει για την Ελλάδα κάποιο όργανο να της δώσει να παίξει. Ούτε σοβαρούς σολίστ διαθέτει, ούτε είναι εύκολο να παραιτηθεί από τα σουξέ των γαβγάδικων. Μάλλον το τρίγωνο θα της έδιναν, σαν αυτό που κρατούν τα παιδιά στα κάλαντα. Και για να μην παρεξηγηθώ, αυτό το όργανο είναι υπαρκτό και συμμετέχει στη συμφωνική ορχήστρα. Ανήκει στη «δύστροπη» οικογένεια των κρουστών, μόνο που συμμετέχει αραιά και πού και σε πολύ λίγα κομμάτια. Κάπως έτσι είναι η σημερινή Ελλάδα μέσα στο διεθνές γίγνεσθαι, απομονωμένη και με ανύπαρκτο λόγο.