Ζητώ συγγνώμη από τους αναγνώστες των σημειωμάτων μου για το κείμενο που δημοσιεύθηκε στο φύλλο της περασμένης Τρίτης 11-1-11, που από άγνωστη ακόμα (σε μένα) αιτία δεν ήταν το κείμενο που έστειλα, αλλά κάποιο προσχέδιό του. Φυσικά στο σημείο αυτό δε φταίει καθόλου η σύνταξη του «Εμπρός», αλλά κάποιος κακεντρεχής δαίμων, που έχει υποκαταστήσει τον παλιό κλασσικό «δαίμονα του τυπογραφείου» και αν δεν είσαι ξεφτέρι στη χρήση της νέας τεχνολογίας, σου κάνει πολλές φορές ζημιά.
Ξαναστέλνω, λοιπόν, το κείμενο με την ορθή μορφή του και ζητώ και πάλι συγγνώμη από τη σύνταξη του «Εμπρός» και τους αναγνώστες.
 
Το στομάχι του χρυσού, το φως πεινά.
Μα οι εξόριστοι στων Γαύδων τα ακρωτήρια
χτίζουν μέσα τους τα νέα τους ορμητήρια
τ’ αυριανά
Γιάννης Ρίτσος, «Το τραγούδι της Χαράς»

Στο νοτιότερο κομμάτι της Ελλάδας και, σύμφωνα με τη Γεωγραφία, στο νοτιότερο σημείο της Ευρώπης, γίνεται τα τελευταία χρόνια ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον πείραμα. Εφτά Ρώσοι επιστήμονες έχουν εδώ και λίγα χρόνια εγκατασταθεί μόνιμα στο νησί και επιβιώνουν εφαρμόζοντας πρωτότυπες και πρωτοπόρες μεθόδους διαβίωσης, φιλικές προς το περιβάλλον και ανεξάρτητες από ρυπογόνες πηγές ενέργειας, όπως το πετρέλαιο και το από πετρέλαιο παραγόμενο ηλεκτρικό ρεύμα.
Άτυπος αρχηγός της ομάδας είναι ο Αντρέι Ντροζντόβ, ασπρομάλλης, ομιλητικός, ο μόνος που επέζησε από τους εκατό πυρηνικούς φυσικούς, που έτρεξαν στο Τσερνομπίλ για να αξιολογήσουν την καταστροφή. Οι γιατροί, διαπιστώνοντας από τους μετρητές Γκάιγκερ τη ραδιενέργεια που είχε απορροφήσει ο οργανισμός τους, τους έκλεισαν σε κλινικές και τους χορηγούσαν ειδικά φάρμακα. Δεν επέζησε κανένας. Μονάχα ο Ντροζντόφ, που αρνήθηκε να υποβληθεί σε παρόμοια θεραπεία και απαλλάχτηκε από τη ραδιενέργεια με τη… γυμναστική. Ιδρώνοντας την έδιωξε από τον οργανισμό του και επιβίωσε!
Φτάνοντας στη Γαύδο οι Ρώσοι επιστήμονες φιλοξενήθηκαν από τον παπά του νησιού. Αργότερα του ανταπέδωσαν τη φιλοξενία, επισκευάζοντας, βάφοντας την εκκλησία και συντηρώντας τις αγιογραφίες. Εγκαταστάθηκαν σε μια παράκτια γωνιά του νησιού, αλλά όταν αποφάσισαν να πάρουν άδεια για να χτίσουν ένα σπίτι στον Καραβέ, στο νότιο τμήμα του νησιού, για να κατοικήσουν, η πολεοδομία, πάντα άγρυπνος φρουρός του νόμου, τους εμπόδισε. Εκείνοι τότε έφτιαξαν υπόγεια κατοικία, γιατί όπως διαπίστωσαν στο αχανές περιβόλι της ελληνικής νομοθεσίας υπάρχουν πολλά παραθυράκια, ένα από τα οποία αφορά τις υπόγειες κατασκευές, που δεν υπόκεινται στους περιορισμούς των υπεργείων.
Από τότε ζούνε στη Γαύδο και έχουν γίνει πολύ αγαπητοί στους κατοίκους του νησιού. Ζούνε εκμεταλλευόμενοι τον άνεμο και τον ήλιο για να έχουν ηλεκτρικό ρεύμα και ζεστό νερό, καλλιεργούν τη γη και τρέφουν πουλερικά και κουνέλια για να έχουν τροφή. Κυρίως, όμως, αξιοποιούν κάθε διαθέσιμο φυσικό πόρο, εφαρμόζοντας τις γνώσεις που απόχτησαν στα σοβιετικά εργαστήρια και έχοντας την πεποίθηση πως η ιδιότητα του επιστήμονα δεν εξαργυρώνεται με συμβιβασμούς, παχυλούς μισθούς και με προνόμια, που ουσιαστικά τους μετατρέπουν σε καλοζωισμένους γάτους, αραχτούς στα κρυστάλλινα γραφεία πετρελαϊκών πολυεθνικών.
Το σπουδαιότερο, όμως, είναι πως έχουν όραμα και τη θέληση να διδάξουν τους άλλους με το σπουδαιότερο διδακτικό μέσο: το προσωπικό παράδειγμα.
Πολλά θα μπορούσαμε να διδαχθούμε από τους Ρώσους επιστήμονες της Γαύδου, οι οποίοι χτίζουν τα αυριανά ορμητήρια, για να θυμηθώ τον Ρίτσο και να επαναλάβω αυτό που πολλές φορές έχω γράψει: πως οι μεγάλοι ποιητές είναι και προφήτες.
Αλήθεια, γιατί να γεμίζουμε τον οργανισμό μας με χάπια και άλλα βιομηχανικά φάρμακα, που σε βάθος χρόνου έχουν άγνωστες (ή αποκρυπτόμενες) παρενέργειες, και να μην ξαναγυρίσουμε στις παλιές και μισοξεχασμένες συνταγές και θεραπευτικές μεθόδους, στις βεντούζες, στα καταπλάσματα και στα βότανα; Γιατί να μην εγκαταλείψουμε τα διάφορα σαμπουάν και αφρόλουτρα και να μη γυρίσουμε στο πράσινο σαπούνι; Καθαρίζει πολύ καλά το δέρμα και είναι ένα κι ένα για την πιτυρίδα.
Τέλος, γιατί να μην εγκαταλείψουμε ή έστω να περιορίσουμε δραστικά τη χρήση του αυτοκινήτου και να υιοθετήσουμε το ποδήλατο ή ακόμα καλύτερα το περπάτημα; Θυμάμαι τον παππού μου, που έφυγε πλήρης ημερών, που έλεγε: «Για την καρδιά μου έχω δυο γιατρούς: το δεξί μου ποδάρι και το αριστερό μου ποδάρι» και συχνά ερχόταν από τη Μόρια στη Μυτιλήνη με τα πόδια.
Ελπίζω η οικονομική κρίση, που όπως φαίνεται θα κρατήσει μερικά χρονάκια, να μας πειθαναγκάσει να διδαχτούμε κάποια ωφέλιμα στοιχεία από το παράδειγμα των επιστημόνων της Γαύδου.