Ο διευθυντής Συντήρησης του Υπουργείου Πολιτισμού, Νικόλαος Μίνως, και συνεργάτης του επισκέφθηκαν τη Μυτιλήνη ως απεσταλμένοι της γενικής γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού, Λίας Μενδώνη, μετά το θόρυβο που υπήρξε σχετικά με καταστροφή έργων του μεγάλου λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου. Μαζί τους και η προϊσταμένη της 8ης Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων, Μαρίας Δανιά, κι ο δήμαρχος Λέσβου, Δημήτρης Βουνάτσος, σε μια αυτοψία στο «καταστραμμένο διαμάντι» του λεσβιακού πολιτισμού.

Όπως έγινε γνωστό, όσον αφορά στα έργα διαπιστώθηκαν σοβαρές φθορές λόγω των κακών συνθηκών έκθεσης των έργων, ενώ από την υπηρεσία του κ. Μίνωα σύντομα θα υπάρξει έκθεση προς το Δήμο Λέσβου που πλέον διαχειρίζεται το Μουσείο, σχετικά με τις αναγκαίες παρεμβάσεις. Αυτές αφορούν όχι μόνο στα έργα και τη συντήρησή τους, αλλά και στον τρόπο έκθεσής τους ώστε να σταματήσει η καταστροφή τους.

Και το κτήριο
Όσον αφορά τώρα στο κτήριο, διαπιστώθηκαν πολύ σοβαρές ζημιές στη στέγη του και στους τοίχους από αναδυόμενη υγρασία. Όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε, υπάρχει φθορά κουφωμάτων παραθύρων και πορτών που πρέπει άλλα να συντηρηθούν και άλλα να αντικατασταθούν. Φυσικά, τα νέα παράθυρα πρέπει να έχουν ειδικά τζάμια, ενώ απαιτείται άμεσα να υπάρξει μελέτη φωτισμού, θέρμανσης και ψύξης.
Με την ευκαιρία, τα στελέχη του Υπουργείου Πολιτισμού επισκέφθηκαν και το γειτονικό Μουσείο Τεριάντ, όπου και εξέτασαν θέματα σχετικά με την επανέκθεση των έργων που φιλοξενούνται εκεί και την οποία έχει αναλάβει το Υπουργείο.


ΕΠΩΝΥΜΩΣ

Η αδιαφορία σκοτώνει το Θεόφιλο
Πόσα χρόνια έχει να επισκεφθεί κάποιος υπουργός - όχι απαραιτήτως Πολιτισμού - το Μουσείο του Θεόφιλου στη Μυτιλήνη; Η μόνη λογική απάντηση είναι ότι δεν το έχουν επισκεφθεί ποτέ!
Διότι, διαφορετικά, δεν μπορεί να εξηγηθεί πώς ένα μικρό διαμάντι του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού έχει αφεθεί στη μοίρα του και τα έργα του σπουδαίου αυτού λαϊκού ζωγράφου έχουν, σχεδόν, καταστραφεί.
Επειδή, όμως, είναι αδύνατο να πιστέψει κάποιος ότι κανένα υπεύθυνο δημόσιο πρόσωπο δεν έχει επισκεφθεί το Μουσείο, η μόνη λογική εξήγηση για την κατάντια του περιγράφεται με τη λέξη ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ.
Η περιγραφή αυτού που αντικρίζει σήμερα ο επισκέπτης προκαλεί ένα μικρό σοκ: το κτήριο, που συμπληρώνει σχεδόν 50 χρόνια ζωής, είναι κακοσυντηρημένο (ή μπορεί να μην έχει ποτέ συντηρηθεί), με κεραμίδια που αφήνουν τα νερά να μπαίνουν μέσα στις αίθουσες και να τρέχουν πάνω στα έργα τέχνης. Για θέρμανση ούτε λόγος, η υγρασία κάνει θραύση. Ο ήλιος αποτελεί περίπου το μοναδικό φωτισμό του Μουσείου, πέφτει πάνω στους πίνακες και διώχνει τα χρώματά τους. Τα 86 σπουδαία έργα του λαϊκού ζωγράφου ουδέποτε συντηρήθηκαν. Ήδη έχουν αρχίσει να αποσυντίθενται. Πολλά «κοσμούνται» από τρύπες, άλλα είναι «μαδημένα».
Την ευθύνη για την κατάσταση του Μουσείου έχει ο Δήμος της Μυτιλήνης. Να υποθέσουμε ότι κανένας δήμαρχος ή δημοτικός σύμβουλος δεν το επισκέφθηκε τα τελευταία χρόνια κι έτσι δεν ήξεραν την κατάστασή του; Αδύνατον. «Ακόμη και ο ταξιτζής που με μετέφερε και ο καφετζής της γειτονιάς ήξεραν», είπε ένας από τους καταγγέλλοντες στην παρουσίαση ενός βιβλίου για το Θεόφιλο.
Ο ταξιτζής και ο καφετζής ήξεραν, οι δήμαρχοι αγρόν ηγόραζαν, κατά τα φαινόμενα. Η αδιαφορία τους φαίνεται και από το γεγονός ότι δεν έχουν τοποθετήσει ούτε μία πινακίδα, για να μπορούν οι επισκέπτες να βρουν το Μουσείο. Το βιβλίο επισκεπτών είναι γεμάτο από παράπονα, αλλά ποιος τα διάβαζε; Μάλλον κανείς. Το μουσείο είχε μία και μοναδική υπάλληλο, που είναι απλήρωτη από τον Ιούνιο και η σύμβασή της έληξε τέλος τού 2010.
Κάποιοι εκπρόσωποι της Πολιτείας, που έγιναν δέκτες των καταγγελιών, είπαν ότι θα ενημερώσουν το Υπουργείο Πολιτισμού. Από το οποίο, χθες, ούτε φωνή ούτε ακρόαση. Ο νέος δήμαρχος Μυτιλήνης είπε ότι θα ασχοληθεί κατά προτεραιότητα με το θέμα.
Όλα αυτά μόνο θλίψη προκαλούν. Θα έπρεπε να προκαλούν και οργή. Οι εκπρόσωποι της τοπικής κοινωνίας (βουλευτές, νομάρχες, δήμαρχοι κ.λπ.) αδιαφορούσαν επιδεικτικά για την καταστροφή που απειλούσε ένα από τα κοσμήματα του νησιού. Το Υπουργείο Πολιτισμού, με τους χιλιάδες ειδικούς και υπαλλήλους, δε γνώριζε τίποτα.
Ιδού μπροστά μας ανάγλυφη η Ελλάδα του ωχαδερφισμού, που αδυνατεί να προστατέψει την πολιτιστική της κληρονομιά. Δηλαδή και τον εαυτόν της.

* Το δημοσιευόμενο σήμερα κείμενο ήταν το βασικό άρθρο της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» την περασμένη Παρασκευή 21 Ιανουαρίου.