Ανάσταση αναζητεί η χώρα μας που μαστίζεται από μια βαθιά οικονομική κρίση και πιέζεται αφόρητα από τη λεγόμενη «κρίση του χρέους», με τραγικές συνέπειες για την κοινωνία λόγω των κυβερνητικών πολιτικών σκληρής μονόπλευρης λιτότητας. Όμως την ίδια ώρα θυσιάζει στο βωμό των εξοπλισμών εξωφρενικά ποσά. Η Ελλάδα είναι πρώτη στην Ευρώπη και 13η στον κόσμο σε ποσοστό του ΑΕΠ για στρατιωτικές δαπάνες. Αντίθετα, σε ποσοστό του ΑΕΠ για την παιδεία είναι 83η στον κόσμο και για την υγεία 56η, σύμφωνα με τον ΟΗΕ (Έκθεση για την Ανθρώπινη Ανάπτυξη 2007 - 2008).
Το νέο δεκαετές εξοπλιστικό πρόγραμμα που κατάρτισε η κυβέρνηση της Ν.Δ. το 2006, κοστίζει 22,64 δισ. ευρώ, δηλαδή μεγαλύτερο από το ΕΣΠΑ 2007 - ‘13. Επιπλέον, σύμφωνα με το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, κληρονομήθηκε χρέος 10,5 δισ. ευρώ από προηγούμενα προγράμματα.
Στο ερώτημα αν είναι μοιραία και αναπόφευκτη η δυσάρεστη αυτή κατάσταση, εμείς απαντάμε κατηγορηματικά ΟΧΙ. Υπάρχουν άλλες επιλογές για την ασφάλεια και την άμυνα. Πιστεύουμε ότι μπορούν να μειωθούν οι στρατιωτικές δαπάνες χωρίς να μειωθεί η αμυντική ικανότητα της χώρας μας:
Σε δύο πεδία δίνουμε τη μάχη ως ΣΥΡΙΖΑ για την απελευθέρωση πόρων από το «μινώταυρο» των στρατιωτικών δαπανών: στο εσωτερικό και στο διεθνές.
Το πρώτο πεδίο έχει σχέση με το χαρακτήρα και την οργάνωση της εθνικής άμυνας. Σημαντική μείωση των στρατιωτικών δαπανών μπορεί να προκύψει:
- Με ακύρωση των εξοπλισμών, που δεν υπηρετούν την εθνική άμυνα αλλά άλλες σκοπιμότητες.
- Με την απαλλαγή από δαπάνες για το ΝΑΤΟ και αγορές όπλων που υπαγορεύονται από τους πολεμικούς σχεδιασμούς του.
- Μέσα από τον αυστηρό εξορθολογισμό των δαπανών και τη μη σπάταλη χρήση τους.
- Με τη διαφάνεια και το διακομματικό κοινοβουλευτικό έλεγχο στις προμήθειες των ενόπλων δυνάμεων.
Το δεύτερο πεδίο αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Αγωνιζόμαστε για να σταματήσει ο «φαύλος κύκλος» των εξοπλισμών ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, στο πλαίσιο επίλυσης των προβλημάτων με διάλογο στη βάση του διεθνούς δικαίου, μακριά από πολιτικές τού «διαίρει και βασίλευε», του casus belli, των «γκρίζων ζωνών», των προκλήσεων και εντάσεων στο Αιγαίο. Εδώ και χρόνια διεκδικούμε την πρόταση για την αμοιβαία και ισόρροπη μείωση των στρατιωτικών δαπανών και εξοπλισμών των δύο χωρών. Πρόταση που βρίσκει σημαντική υποστήριξη και στην Τουρκία από αριστερές δυνάμεις, συνδικαλιστικές οργανώσεις, φιλειρηνικά και οικολογικά κινήματα. Υποστηρίζεται θερμά και από την αριστερά της Κύπρου και όλης της Ευρώπης.
Αυτό ήρθε να επιβεβαιώσει και η πρόσφατη επίσκεψη (28 - 29/3/2010) αντιπροσωπείας του Κόμματος Ελευθερίας και Αλληλεγγύης (ODP) της Τουρκίας, με πρόσκληση του ΣΥΝ.
Οι αριστερές δυνάμεις διεκδικούν μια σύγχρονη πολυδιάστατη αντίληψη για την ασφάλεια - πολιτική, οικονομική, οικολογική, ανθρώπινη - και την ειρήνη μέσω του αφοπλισμού και όχι με τους διαρκείς εξοπλισμούς, που αναπαράγουν την εξάρτηση και των δύο χωρών από ξένα κέντρα, ιδιαίτερα από τις ΗΠΑ, που είναι ο κύριος προμηθευτής όπλων και των δύο.
Δεν παραγνωρίζουμε τις δυσκολίες για την υιοθέτηση της πρότασής μας. Όμως, η σημερινή κατάσταση της βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης, που επιδεινώνει τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα των λαών, απαιτεί να δράσουμε πιο αποφασιστικά και συντονισμένα.
Καλούμε την ελληνική κυβέρνηση να θέσει την πρόταση στον ελληνοτουρκικό διάλογο ως ζήτημα προτεραιότητας. Μόνο έτσι θα διαπιστωθεί η ειλικρίνεια των σχετικών δηλώσεων του κ. Ερντογάν («Ελευθεροτυπία», 10/3/2010) ή του κ. Μπαγίς.
Η καλύτερη άμυνα για τη χώρα μας είναι μια ενεργητική πολιτική ειρήνης. Είναι η αναβάθμιση της διεθνούς της θέσης, μέσα από μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, μακριά από τον ατλαντισμό και τους σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ. Είναι ένα σχέδιο βαλκανικής συνανάπτυξης. Μια πολιτική απόκρουσης των πολιτικών τού «διαίρει και βασίλευε», ιδιαίτερα στα Βαλκάνια και στην ανατολική Μεσόγειο.

* Ο Πάνος Τριγάζης είναι υπεύθυνος του Τμήματος Εξωτερικής Πολιτικής του ΣΥΝ.