Ό,τι δεν κατάφερε να υλοποιήσει στο Γ΄ Κ.Π.Σ. με τους πόρους που είχαν δεσμευτεί και τελικά έφυγαν χωρίς να αξιοποιηθούν απ’ τα μικρά νησιά, προσδοκά να κάνει το επόμενο διάστημα ο Άγιος Ευστράτιος, εκμεταλλευόμενος τη δεύτερη ευκαιρία που του δίνεται. Ευκαιρία που προσφέρει το ΕΣΠΑ και ειδικότερα το Πρόγραμμα για τα Μικρά Νησιά του Αιγαίου, που έχει περιληφθεί στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ΠΕΠ) για το Βόρειο Αιγαίο. Στα σχέδια της Κοινότητας, που πολύ σύντομα θα γίνει «καλλικράτειος» δήμος, είναι να προταθεί και να χρηματοδοτηθεί η ανάπλαση του παλιού οικισμού, έργο που «καλύπτεται» μελετητικά από το Προεδρικό Διάταγμα που ήδη υπάρχει για το νησί.

Χθες, με απόφαση της γενικής γραμματέα της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, Σοφίας Θεολογίτου, προκηρύχθηκε το Πρόγραμμα για τα Μικρά Νησιά του Βορείου Αιγαίου. Το Πρόγραμμα αυτό αφορά στα νησιά Ψαρά, Οινούσες, Άγιο Ευστράτιο, Φούρνοι Κορσεών και Θύμαινα και έχει συνολικό ύψος προϋπολογισμού 5,1 εκατ. ευρώ. Το επόμενο διάστημα και το αργότερο έως τις 29 Οκτωβρίου οι δήμοι αυτών των νησιών καλούνται να υποβάλουν προτάσεις με τη μορφή ενός μικρού επιχειρησιακού σχεδίου, ιεραρχώντας τα έργα τους, προκειμένου να σχεδιαστεί και να υλοποιηθεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα για κάθε μικρό νησί.

Και σκόπιμα και ώριμα
Η κ. Θεολογίτου θα επισκεφτεί μαζί με στελέχη της Περιφέρειας κάθε μικρό νησί, ώστε από κοινού να υπάρξει σχεδιασμός και επιλογή των κατάλληλων κατά περίπτωση έργων. Σήμερα η κ. Θεολογίτου θα ανακοινώσει το πρόγραμμα στους φορείς των Ψαρών κι αύριο στις Οινούσσες, ενώ σε δήλωσή της επεσήμανε πως με το πρόγραμμα αυτό «για πρώτη φορά γίνεται πράξη η έννοια της νησιωτικής ανάπτυξης για τα απομακρυσμένα νησιά του Βορείου Αιγαίου».
Απ’ την πλευρά της Περιφέρειας τονίστηκε η ανάγκη τα έργα που θα προταθούν και θα περιληφθούν στο πρόγραμμα να είναι ώριμα, αλλά και σκόπιμα-αναγκαία για το κάθε νησί, βοηθώντας στην αντιμετώπιση ζητημάτων που το απασχολούν.
Θυμίζουμε ότι στην προηγούμενη προγραμματική περίοδο το ΠΕΠ διέθετε 18 εκατ. ευρώ σε ειδικό μέτρο για τα μικρά νησιά, κονδύλι που δέσμευσε ο τότε υπουργός Αιγαίου Αριστοτέλης Παυλίδης και από κοινού με τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ, αλλά και τη βοήθεια της «Εγνατίας Α.Ε.», «πέτυχαν» να μην απορροφηθεί ούτε ένα ευρώ για τα μικρονήσια του Βορείου Αιγαίου.

Ανάπλαση ιστορικού οικισμού
Όπως έγραψε στις αρχές Αυγούστου το «Ε», η Κοινότητα Αγίου Ευστρατίου θα καταβάλει προσπάθειες για την ένταξη στο ΕΣΠΑ, και συγκεκριμένα στο Πρόγραμμα για τα Μικρά Νησιά, με περίπου δύο εκατομμύρια ευρώ, του έργου ανάπλασης του παλιού ιστορικού οικισμού. Δηλαδή για περίπου 350 μισογκρεμισμένα από το φονικό σεισμό του 1968, αλλά κυρίως από τις μπουλντόζες της Χούντας, σπίτια στον Άι-Στράτη.
Ο πρόεδρος του Άι-Στράτη, Χαράλαμπος Μακρής, είχε υποβάλει σχετική πρόταση στην κ. Θεολογίτου πριν από λίγο καιρό, εξηγώντας και στο «Ε» ότι στο πλαίσιο του έργου θα γίνει καθαρισμός του παλιού οικισμού από όλα τα υλικά στο περίγραμμα των κτηρίων και επανακατασκευή όλων των δρόμων με τον παραδοσιακό τρόπο του πλακόστρωτου με ντόπια πέτρα, αλλά και υπογειοποίηση όλων των δικτύων κοινής ωφέλειας (ύδρευση-αποχέτευση, ΟΤΕ και ΔΕΗ).
«Σε συνδυασμό με το Προεδρικό Διάταγμα του υπουργείου Αιγαίου επί υπουργίας Νίκου Σηφουνάκη, που χαρακτηρίζει τον οικισμό στο σύνολό του ως παραδοσιακό και διατηρητέο, έχουμε δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ανοικοδόμησης του οικισμού. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό έργο για τον Άι-Στράτη», είχε δηλώσει σχετικά ο κ. Μακρής, θυμίζοντας ότι έχει εκδοθεί συγκεκριμένο Προεδρικό Διάταγμα για την προστασία του οικισμού του ιστορικού νησιού, με το οποίο καθορίζονται μορφολογικοί κανόνες δόμησης, καθώς πρόκειται για ένα σημαντικό και πολύ όμορφο παραδοσιακό οικισμό, που διατηρήθηκε σχεδόν αναλλοίωτος έως το 1968, οπότε και χτυπήθηκε από ισχυρό σεισμό.

Το χρωστάει η Πολιτεία…
Αυτός ο ενδιαφέρων από αρχιτεκτονικής άποψης οικισμός χτυπήθηκε, όμως, και από το δικτατορικό καθεστώς της 21ης Απριλίου, αφού όχι μόνο δεν αποκαταστάθηκαν τα κτήρια που δεν επλήγησαν ιδιαίτερα από το σεισμό ή είχαν ελαφρές ζημιές - και που όπως μαρτυρούν οι κάτοικοι ήταν τα περισσότερα -, αλλά έπραξε το χειρότερο. Ισοπέδωσε με μπουλντόζες όλο τον εξαίσιο αρχιτεκτονικά οικισμό και στη θέση του «οι εργολάβοι έκτισαν ένα “μοντέρνο” ανοσιούργημα».
Το Προεδρικό Διάταγμα για την προστασία του οικισμού του ιστορικού νησιού προβλέπει με σαφήνεια τους μορφολογικούς κανόνες που πρέπει να ακολουθούνται σε κάθε κατασκευαστική διαδικασία, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της τοπικής αρχιτεκτονικής παράδοσης, αλλά και τις λειτουργικές ανάγκες της σύγχρονης ζωής. Όλη αυτή η δουλειά που είχε γίνει από τον κ. Σηφουνάκη, έρχεται τώρα να βοηθήσει ουσιαστικά στην ένταξη και ολοκλήρωση «αυτού του μεγάλου έργου για τον Άι-Στράτη», που σύμφωνα με τον κ. Μακρή «τού το χρωστά η Πολιτεία αυτό που η ίδια σε δύσκολους καιρούς κατέστρεψε».