Στο ύψωμα του Αι Λια του Θαλασσίτη, βρίσκονται δύο σημαντικά «μέλη» που πιθανόν να οδηγούν σε μια απάντηση, για το τι βρισκόταν στην κορυφή. Το ένα μαρμάρινο μέλος, είναι γνωστό (IG XII.2.544) για την επιγραφή που φέρει, και είναι εντοιχισμένο στην πρόσοψη του ναΐσκου. Ο Δήμος (των Ερεσίων)τιμά τον Καίσαρα Νερβα Τραϊανό (98-117μ.Χ.) με το επίθετο Γερμανικόν κατά την πρώτη στρατηγεία του Μουσαίου, γιου του Μουσαίου. Μάλλον πρόκειται για επιστύλιο τιμητικού μνημείου* στην κορυφή του υψώματος. « ΝΕΡΟΥ]ΑΝ ΤΡΑΪΑΝΟΣ ΚΑΙΣΑΡΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΝ ΣΕΒΑΣΤΟΝ ΤΟΝ ΕΥΕΡΓΕΤΑΝ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΑ ΤΑΣ ΟΙΚΗΜΕΝΑΣ Ο ΔΑΜΟΣ ΔΙΑ ΤΩ ΠΡΩΤΩ ΣΤΡΟΤΑΓΩ ΜΑΥΣΑΙΩ ΤΩ ΜΟΥΣΑΙΩ»**

Το δεύτερο μέλος είναι μια παραλληλεπίπεδη στήλη από ηφαιστειακό λίθο, με ορθογώνια κοιλότητα στο ένα άκρο και ευρύτερη βάση, για στερέωση στο έδαφος, ύψους 1,45 μ. Εξωτερικό τμήμα 0,85 μ.*** Στο χείλος του άνω άκρου, σώζεται τμήμα ονόματος, πιθανόν αυτού προς τιμήν του οποίου υπήρξε η Αναθηματική Στήλη. «…ΛΙΟΤ.» Σύμφωνα με παρόμοιες, λίθινες κατασκευές που εκτίθενται στα πρανή της Ακρόπολης Αθηνών, με την ίδια κοιλότητα και επιγραφή στο άνω τμήμα τους, η στήλη του υψώματος ανήκε σε Αναθηματική Στήλη προς τιμήν του Καίσαρα Νερβα Τραϊανού, που αναφέρει το επιστύλιο, πακτωμένη μπροστά στο μνημείο, που του είχε στήσει στην κορυφή, ο Δήμος της Αρχαίας Ερεσού. Πριν από τον 4^ο μ.Χ. αιώνα η Ερεσός τίμησε με τέμενος, ιερά ή βωμό αρκετούς Ρωμαίους Αυτοκράτορες.****

Την παλιά μου δημοσίευση έρχεται να ενισχύσει η δημοσίευση νομίσματος της αρχαίας Ερεσού, στην πρόσθια όψη του οποίου υπάρχει η Προτομή του Τραϊανού (ΚΑΙΣΑΡΟΣ ΝΕΡΟΥΑ ΤΡΑΙΑΝΟΥ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥ) και στην οπίσθια ο Απόλλων, όρθιος, γυμνός (με κλαδί στο δεξί χέρι και στήριγμα τρίποδα, στο αριστερό) και η αναγραφή ΕΡΕCΙ.***** H πόλη λοιπόν έκοψε και νόμισμα προς τιμήν του σημαντικού Στρατιώτη- Αυτοκράτορα, που άφησε τεράστιο έργο στην Αυτοκρατορία και νίκες του στα βόρεια (Δακιτικό) και στην ανατολή. Στην ακρόπολη της Περγάμου, του αφιερώθηκε ναός (Αδριάνειον) και τιμητικές αφιερωματικές επιγραφές του ΔΗΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ. Σε μια από αυτές αναφέρεται «ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ ΝΕΡΟΥΑΝ (Ο Νέρβας τον οποίο διαδέχτηκε ο Τραϊανός)/ΚΑΙΣΑΡΑ ΘΕΟΥ ΝΕΡΟΥΑ ΥΙΟΝ/ΤΡΑΙΑΝΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ ΣΕΒΑΣΤ{ΟΝ}/ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΝ ΔΑΚΙΚΟ{Ν}/ΤΟΝ ΓΗΣ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣ{ΗΣ}/ΚΥΡΙΟΝ»******

Πιστεύω λοιπόν, ότι στην κορυφή του Αι Λια του Θαλασσίτη, ο ΔΗΜΟΣ ΤΩΝ ΕΡΕΣΙΩΝ ίδρυσε τιμητικό Μνημείο προς τιμήν του Τραϊανού, σε θέση Οχυρού (βίγλα;), ορατό από την Αρχαία Πόλη, στο οποίο ανήκουν το επιστύλιο με την επιγραφή και η αναθηματική στήλη, με το έγκοιλο αφιερωματικής πυράς. Το μνημείο θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε «Τραιάνειο της Ερεσού».

*Μάκης Αξιώτης Αι Λιας ο Θαλασσίτης Εφ. Εμπρός 10 Οκτ. 2020

** Μαρία Διακουμάκου την οποία ευχαριστώ για την σημαντική της βοήθεια.

***Βασίλης Κουμαρέλας: Λείψανα Αρχαίου Ιερού στον Αι λια τον Θαλασσίτη Ερεσού. Λεσβιακό Ημερολόγιο 2016 216-230 όπου ισχυρίζεται ότι υπήρχε το Ιερό του Μεσοπόντιου Ποσειδώνα.

****Τέμενος και Ιερό στον C.Caesar και στους γιούς του L.Caesar Augustus στην αγορά και ένα ιερό ή βωμό στον Augustus god Caesar, στο Εμπορικό λιμάνι: Georgios A Zachos New Evidence on the topography of Ancient Eresos. Bringing the gup. Mitteillungen des Deutschen Arrchaelogischen Instituts Athenische Abteilung Band 125 2010 pag 221

*****Σάββας Κωφόπουλος Ανάρτηση διαδικτύου 5-12-23

******Στρατής Μπαλάσκας προσωπική επικοινωνία

Το Επιστύλιο του Τραϊανού

η αναθηματική στήλη-βωμός

με ανάλογες στην Ακρόπολη Αθηνών

το νόμισμα της Αρχαίας Ερεσού

προς τιμήν του Τραϊανού

Το Τραιάνειο της Περγάμου

με τις τιμητικές επιγραφές