Προϊστορικά, παλαιολιθικά εργαλεία, της Μέσης και Ανώτερης Παλαιολιθικής Περιόδου, από την Κράτηγο, αναφέρονται από το 1998. 1

Το 2000 εντοπίζονται τα Εργαλεία στα Ροδαφνίδια Λισβορίου και δέκα χρόνια μετά αρχίζει η ανασκαφική έρευνα από το Πανεπιστήμιο Κρήτης.

Πρόσφατα παραδόθηκαν στην Αρχαιολογία πολλά Παλαιολιθικά Εργαλεία, από τις παραλίες του αεροδρομίου, που καλύφθηκαν από το υλικό που προήλθε από την καταστροφή του λόφου, νότια του. 2

Δεν αναφέρθηκε καμιά θέση, από την οποία θα μπορούσαν να προέρχονται αυτά. Το 1998, επισκέφτηκα τον Ελαιώνα και τον Αι Γιώργη (στην ΒΑ του άκρη) που απαλλοτριώθηκε μετά και ισοπεδώθηκε για την πρόσβαση των αεροπλάνων (πλην του Αι Γιώργη). Διαπίστωσα την ύπαρξη «μεγάλων επεξεργασμένων κομματιών από πυριτόλιθο και ασβεστόλιθο» στο κτήμα και στον Αι Γιώργη. Στην φωτογραφία, επάνω στον ραβδωτό κίονα, από το 1998 (δημοσίευση στο Εμπρός Οδοιπορικό 7 Σεπτ. 2011) φαίνεται το παλαιολιθικό εργαλείο από λευκό κερατολιθο. Η ΘΕΣΗ από την οποία προέρχονται τα σκόρπια εργαλεία της παραλίας, αναρτάται ΣΑΝ ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ με χάρτη και φώτο στο διαδίκτυο ΤΟ ΠΡΩΙ ΤΗΣ 30/5/23 ΚΑΙ ΛΙΓΕΣ ΩΡΕΣ ΜΕΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΎΕΤΑΙ ΚΑΙ ΑΛΛΗ ΘΈΣΗ, ΜΕ ΕΡΓΑΛΕΙΑ, ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΣΤΑ ΤΣΑΜΙΑ ΣΙΦΝΑΙΟΥ.3

Σ’ αυτές τις ανακοινώσεις, παρουσιάζεται για πρώτη φορά, η έκταση της εσωτερικής θέσης, στην επιφάνεια των Οφιολιθικών και Ασβεστολιθικών Ιζηματογενών πετρωμάτων της περιοχής, η ΟΠΟΙΑ ΕΚΤΕΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΟΡΕΙΑ ΘΕΣΗ Της ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟΥ (ΜΕ ΤΟΝ Αι Γιώργη) έως ΝΟΤΙΑ ΤΟΝ ΑΙ ΝΙΚΟΛΑ Της ΚΡΑΤΗΓΟΥ, και ίσως ΤΟ ΔΥΤΙΚΟ ΟΡΙΟ ΤΟΥ ΠΑΡΑΠΟΤΑΜΟΥ ΤΗΣ ΛΑΓΚΑΔΑΣ. ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΡΙΟΧΗ,ΟΠΟΥ ΕΝΤΟΠΙΣΤΗΚΑΝ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΡΑΦΟΝΤΑ, ΕΚΤΟΣ ΑΠΌ ΤΑ ΑΡΧΙΚΑ ΤΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΣ «ΚΑΚΑΔΕΛΛΗ» ΜΕ ΤΟΝ ΑΙ ΓΙΩΡΓΗ (ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΝΈΟΥ ΕΥΡΥΤΕΡΟΥ ΧΑΡΤΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ).

Συμπερασματικά από τον γράφοντα ανακοινώθηκε για πρώτη φορά η εσωτερική θέση, από την οποία σκορπίστηκαν στην ακρογιαλιά με τα μπάζα ή με τις ροές των ποταμών τα σκόρπια, «ορφανά» εργαλεία που παραδόθηκαν αρχικά στην Εφορεία Αρχαιοτήτων. Τα εργαλεία αυτά χρειάζονται μορφολογική τυποποίηση από ειδικό Αρχαιολόγο (πχ. την κα Γαλανίδου) ώστε να χρονολογηθούν στην σωστή περίοδο (κατώτερη, μέση και νεότερη Παλαιολιθική).

1Χάρης Χαρίσης Σεπτ. 2000 Ανδρείκος 1998^α για εργαλεία σε Κράτηγο αεροδρόμιο, Σίγρι, Θερμή και Κόλπο Καλλονής) 2.Μαζεύτηκαν από τον Κομνηνό Αργυρέλλη, επί σειρά ετών στην παραλία, επιδείχτηκαν στον Β.Κουμαρέλλα ο οποίος τα παρέδωσε «ορφανά», μαζί με δικά του στην Αρχαιολογία. 3.Ώρες μετά την ανακοίνωση της θέσης του αεροδρομίου από τον γράφοντα, γνωστός ερευνητής της πόλης, την επισκέφτηκε, μάζεψε εργαλεία, για πρώτη φορά από εσωτερική θέση, και τα παρέδωσε σε γαλάζια πλαστική σακούλα στην εφορεία αρχαιοτήτων. Μετά έκανε ανάρτηση στο διαδίκτυο, για την ανεύρεση της θέσης -με το παρελκυστικό όνομα Παλιόβιγλα-το απαλλοτριωμένο τμήμα με τον Αι Γιώργη, λησμονώντας ότι οδηγήθηκε εκεί από την ανακοίνωση του γράφοντος, 20 ώρες πριν. O Κερατόλιθος της Κρατήγου, στα ιζηματογενή ασβεστολιθικά πετρώματα της αρχέγονης λίμνης, διαφέρει από τον κερατόλιθο των Θερμοπηγών στα Ροδαφνίδια και στο Φτερό Πολιχνίτου, ο οποίος επί πλέον περιέχει και το απολιθωμένο Equisetum.

Summary The author of the article present the Site, on Krategos Lesvos from which diepersed many prehistoric tools to the sea shore under the settlement. I

με τον Αι Γιώργη

Γνωστή από το 1998 στο κτήμα πριν απαλλοτριωθεί

και στον Αι Γιώργη

με το εργαλείο στον κίονα (1998)-αναφερόμενη εκ των υστέρων Παλιόβιγλα (προς εξαπάτηση)

πρώτη δημοσίευση του μεγέθους της Θέσης

με τα πρώτα εργαλεία

που δημοσιεύτηκαν από τις θέσεις.