1.Ιερά της Μήθυμνας

Ένα αναπάντητο ερώτημα της επικράτειας της Μηθυμναίας, αποτελεί η θέση του Ιερού και η θεότητα, που κατείχε τον μεγάλο χώρο στην περίμετρο της πόλης και καθοριζόταν από τους τρεις «Ορους»(σύνορα) που βρέθηκαν εκεί! Πριν να αναφερθούμε στις υποθέσεις και πιθανές απαντήσεις , θα προσπαθήσουμε να σκιαγραφήσουμε τον ΠΑΝΘΕΟΝ της ίδιας της πόλης. Είναι γνωστό πως δεν έχει μέχρι στιγμής ανασκαφεί ιερό, μέσα στον χώρο της αρχαίας πόλης. Πληροφορίες δίνουν τα νομίσματα, τα ειδώλια και η γραμματεία.

Τα Νομίσματα της Αρχαίας πόλης

Οι κοπές νομισμάτων, εμφανίζονται από το 500-450 π.Χ. από το 420-377 π.Χ. και στην ελληνιστική εποχή, το 330-240 π.Χ., όπου δίνει και χάλκινα Το νομισματοκοπείο της Μάθυμνας από το 500 π.Χ.κόβει νομίσματα στα οποία εμφανίζεται σε μεγάλο αριθμό τύπων, η θεά Αθηνά: Διόβολος 22 γρ. από άργυρο, με την κεφαλή της Αθηνάς σε τετράγωνο και γοργόνειο, στην άλλη όψη (500-450 π.Χ.). Τριόβολος από άργυρο 18 γρ., με την κεφαλή της Αθηνάς και με κεφαλή λέοντα σε τετράγωνο, που φέρει τα γράμματα ΜΑ. Δίδραχμο 124-131 γρ. από άργυρο, με την κεφαλή της Αθηνάς σε τετράγωνο και στην άλλη όψη κάπρο, που σκάβει το χώμα με τη λέξη: ΜΑΘΥΜΝΑΙΟΣ (500-450 π.Χ.). Ένα ωραίο νόμισμα που έχει σχέση με τον κιθαρωδό της Μήθυμνας, τον Αρίωνα, τον παρουσιάζει στην μια του όψη επάνω στην πλάτη ενός δελφινιού, με χιτώνα και να κρατά την λύρα του· εδώ γράφει: ΜΑΘΥ Στην Πινακοθήκη, στο σπίτι του Αργύρη Εφταλιώτη, εκτίθεται στην αυλή ραβδωτός κίονας με ανάγλυφο το δελφίνι, στην κυρτή του επιφάνεια. Στην πίσω όψη, υπάρχει η κεφαλή του Ηρακλή με λεοντή. Αργυρός τριόβολος 18 γρ., του 320-240 π.Χ. Ένα άλλο της ίδιας εποχής» 42 γρ. από άργυρο, έχει πάλι την κεφαλή της Αθηνάς στο ένα μέρος και την λύρα σε τετράγωνο στο άλλο, όπου γράφει: ΜΑΘΥ.¹

Η Αθηνά, που κοσμεί όλα αυτά τα νομίσματα, σχετίζεται με τη λατρεία της στην πόλη, αλλά και τη στενή πολιτική της σχέση, με την Αθήνα.² Είναι εύλογες υποθέσεις. Πιστεύω, πως η θεά Αθηνά, με τον ξακουστό ναό στην Μικρασιατική Ασσο, θεωρούμενη αποικία των Μηθυμναίων, κοσμεί τα νομίσματα της Μητρόπολης!!!

Νομίσματα με τον Αρίωνα, εμφανίζονται και μέχρι τα Ρωμαϊκά χρόνια (208-225 μ.Χ.).² Ένα άλλο νόμισμα, με την «κεφαλή του Βάκχου εστεμμένη» και στην άλλη όψη το ΜΑΘΥ και το ΛΩΝ, μέσα σε στεφάνι κισσού, το δίνει ο Γεωργιάδης στα Λεσβιακά του. Η λατρεία του Διόνυσου στη Μήθυμνα και μάλιστα του «Φαλλήνος», είναι γνωστή από τον Παυσανία², που αναφέρει το ξύλινο ξόανο, που ανέσυραν ψαράδες στα νερά της πόλης και γνωμοδότησε η Πυθία, ότι πρόκειται για τον Διόνυσο. Επίσης αναφέρεται σε Ελληνικά επιγραφικά κείμενα, της Ελληνιστικής εποχής.²,⁴¹⁰

Η ανεύρεση 45 ειδωλίων που βρέθηκαν στην νεκρόπολη και στα όρια της πόλης δεν επιβεβαιώνουν τις θεότητες της, αλλά δίνουν μια εικόνα όπως αυτό της «θεάς Πύρρας» του 5^ου π.Χ. αι. σε «οικοδομικά λείψανα ιερού» στην περιοχή του σχολείου. Ανήκουν στην Κλασσική, Ελληνιστική και Ρωμαική εποχή και απεικονίζουν, εκτός των άλλων, την Αφροδίτη , τον Διόνυσο, την θεά Πύρρα και τον Έρωτα, «μαζί με μορφές ηθοποιών και νάνων»!3

1.R.PLANT.:GREEK GOIN TYPES AND THEIR IDENTIFICATION 1979.LONDON

2.Ι.Κοντή Λέσβος και Μικρασιατική της Παραλία 1975 σελ 400,410

3. Το μοναδικό Δίτομο της Λίλλιαν Αχειλαρά: Η Κοροπλαστική της Λέσβου Μυτιλήνη 2006, α τόμος σελ 161.162.Από τον β τόμο δανείστηκα τρείς εικόνες ειδωλίων.

με κίονες πιθανού Ιερού

με την Αθηνά και το αμπέλι του Διόνυσου (Αργυρος 450-379 πΧ)

με τον Κάπρο

και πάλι την Αθηνά

με την Θεά Πύρρα

με τον Διόνυσο

την Αφροδίτη και τον Έρωτα