Η Αγρα καταγράφεται σαν Agra στον Ναχιγιλε της Ερεσού, στα Οθωμανικά κατάστιχα του 1548.(Κ.Καμπουρίδης) Είναι ένα μεγάλο χωριό , έχει 200 Χριστιανικά σπίτια και 5 Μουσουλμανικά! Πληρώνει 12.875 Α φόρο κύρια για σιτάρι (2672 Α), για λινάρι (660 Α), για κριθάρι (530 Α), για αμπέλια (480 Α), για κουκιά (464 Α), για ελιές και λάδι, για σύκα, κουκούλια, σουσάμι, σινάπι, κυψέλες, βελανίδι και άλλα προιόντα! Αναφέρονται από τότε 3 εποχιακοί Νερόμυλοι (φορολογία 30 Α ο καθένας) και 2 Ελαιόμυλοι! Κάνω την υπόθεση, ότι οι 5 Μουσουλμάνοι, ίσως να αποτελούσαν την φρουρά του Παλιόκαστρου (Χαλαντρόκαστρο).

Οι νερόμυλοι που καταγράφηκαν στην έρευνα του 2001* ήταν πάλι τρεις. Κατεβαίνοντας τον δρόμο από το χωριό προς το ποτάμι, συναντάμε αριστερά τον πρώτο Νερόμυλο του Ιγνάτη Γιαννή. Ο Γιάννης Τριανταφύλλου έγραψε ότι αρχικά ανήκε στον Τούρκο Χαφίζ Μπέη. Σώζεται το ερείπιό του και επάνω από τον δρόμο η «στέρνα». Είναι επάνω από του «Κοραδά το ρέμα». Τούτο ενώνεται με τον «Πέρα ποταμό», που περνά τον δρόμο κάτω με γεφύρι.Τα δυο ρέματα της Αετόραχης, (το δυτικό), ο «Πέρα Ποταμός» και το ανατολικό της «Αξανέμης»), κατηφορίζουν και ο αμαξιτός έρχεται από το χωριό και περνά με Δύο Γεφύρια, επάνω από αυτά. Αυτά συμβάλλουν και σχηματίζουν το Ποτάμι των Μακάρων! Επάνω από τα γεφύρια, ανάμεσα στα δύο ποτάμια, λειτούργησε ο δεύτερος Νερόμυλος του χωριού! Η θέση είναι προνομιακή, γιατί σαν εποχιακός (ξερόμυλος), εκμεταλλεύονταν με φραγές και τα δύο ρέματα! Στέκεται με τον υδατόπυργο σε καλή κατάσταση, με κλιμακωτή πρόσοψη, χωρίς κουρασάνι και ξυλοδεσιά και με εσωτερικό βαγένι! Ακολουθώντας το μυλαύλακο, προς τα ΒΑ βρίσκεις την δεξαμενή. Ο τελευταίος ιδιοκτήτης ήταν ο Αντώνης Κάκαρώνης. Δούλεψε μέχρι το 1950, αλλά υπάρχει έγγραφο που τον αναφέρει σαν «περιοσία του Γεωργίόυ Χη Παρασκευά, που τον πουλά σε δημοπρασία του 1870! Εδώ αναφέρεται ότι το 1/3 του νερόμυλου «εις γεφύριον» στοιχίζει 3300 δρχ! Όλος δηλαδή, 9900 δρχ, που δείχνει την αξία αυτών των προβιομηχανικών εγκαταστάσεων. (Γιάννης Τριανταφύλλου Αγρα σελ37) Βρίσκεται 70 μέτρα από το ανατολικό γεφύρι, δίπλα στο ποτάμι. (39^ο 15.0703-26^ο 07.2186)

Ο τρίτος Νερόμυλος, βρίσκεται χαμηλότερα, κολλημένος στους δυτικούς πρόποδες του Αι Λια, λίγο πιο κάτω από ΄την συμβολή των ρεμάτων! Η θέση, δυσπρόσιτη, ονομάζεται Βάθεια! Σώζεται μέρος του Υδατόπυργου και του μυλαύλακου. Ενα λιθόστρωτο, οδηγούσε εδώ και ήταν ο παλαιότερος, γνωστός σαν «ο Μύλος του Ρόκου»! Απέναντι του τώρα περνά ο νέος δρομος.

Στο χωριό το 1936 (1928 1.176 κάτοικοι) δουλεύουν οι δυο ανεμόμυλοι (Ανδρ. Γούτσου και Ιγν. Πατσώτα και δυο υδρόμυλοι (του Γιαννή και του Κακαρώνη). Βλέπουμε την καλλιέργεια των σιτηρών στην γύρω περιοχή! Το 2021 καταγράφηκαν 839 κάτοικοι.

*Οδοιπορικό στη Λέσβο: Εφ Εμπρός, τέσσερα άρθρα από 26-4-2001έως 17-5-2001

και οι νερόμυλοι της

Ο πρώτος Νερόμυλος

του Γιαννή

ο δεύτερος νερόμυλος στα Γεφύρια

του Κακαρώνη

τρίτος του Ρόκου

στα Βάθεια