Η διάσημη φιλοσοφική φράση «σκέπτομαι, άρα υπάρχω» (cogitoergosum) ανήκει στον Γάλλο φιλόσοφο Ντεκάρτ, γνωστόν με το εξελληνισμένο όνομα Καρτέσιος. Είναι ο φιλόσοφος που αμφέβαλλε για όλα τα πράγματα, για όλα όσα σκέφτεται και πιστεύει ό άνθρωπος, και δίδασκε ότι δεν δεχόμαστε τίποτα ως αληθινό, εάν δεν υπάρχει εμφανής γνώση της αλήθειας∙ και ότι είναι η αλήθεια, η οποία, με την σειρά της, αποδεικνύει την ουσία της ύπαρξής μας.

Ίσως, και ο πολίτης διανύοντας, στην πολιτική του ζωή, τον δρόμο,από την αμφιβολία ως την αλήθεια, που χάραξε με την φιλοσοφική του σκέψη ο Καρτέσιος, θα μπορούσε να προσεγγίσει την αλήθεια της σύγχρονης εποχής, όπου ζει, και να προσδώσει ουσιαστικό περιεχόμενο στην ύπαρξή του.

Για να αποτινάξει, όμως, ο πολίτης την ευπιστία- που προκαλεί η νωθρότητα του πνεύματός του και ο εφησυχασμός- και για να οδηγηθεί, μέσα από την αμφισβήτηση των πάντων, στην σύλληψη της αλήθειας και, στην συνέχεια, στην οικοδόμηση της προσωπικής του πίστης, είναι μακρύς και ανηφορικός ο δρόμος . Αυτό σημαίνει ότι πρέπει, κατά πρώτον, να αρχίσει να ανησυχεί για την εξέλιξη και την πορεία των πραγμάτων, για όσα συμβαίνουν ή μπορεί να συμβούν στην χώρα του αλλά και διεθνώς, και να συνειδητοποιήσει ότι, ως άνθρωπος και πολίτης, είναι συνυπεύθυνος για το καλό ή κακό που ήθελε προκύψει.

Και όσον αφορά στα λεγόμενα και τα προτεινόμενα από τους πολιτικούς και τις πολιτικές παρατάξεις, πάνω στα κρίσιμα προβλήματα που απασχολούν την κοινωνία μας, πρέπει ο σκεπτόμενος πολίτης να τα αξιολογήσει απαλλαγμένος από ιδεοληψίες, προλήψεις και προκαταλήψεις και αφού μελετήσει, ενδελεχώς, τα πραγματικά δεδομένα, να αποδεχθεί ή να απορρίψει ή και να σχηματίσει την δική του, προσωπική άποψη για το «δέον γενέσθαι». Θα χρειαστεί, ακόμα, προκειμένου να εκτιμήσει την δυναμική εξέλιξη των πραγμάτων που μπορεί να επιφέρουν κάποιες πολιτικές αποφάσεις και ενέργειες, να ανατρέξει σε ιστορικά προηγούμενα, όπου καταδεικνύεται η σχέση αιτίας και αιτιατού, πολιτικές που εφαρμόστηκαν και τα αποτελέσματα που είχαν∙ να αναγνωρίσει τον ρόλο που παίζει η προσωπικότητα του ηγέτη, ο οποίος διαθέτει επαρκή γνώση της διεθνούς κατάστασης, την προορατικότητα για την μελλοντική εξέλιξη των πραγμάτων και την ικανότητά να εμπνεύσει και να καθοδηγήσει τον λαό∙ και το σημαντικότερο, την ικανότητα να διαχειρίζεται εθνικές κρίσεις, δύσκολες και σύνθετες καταστάσεις που προκαλούν πολλοί αστάθμητοι παράγοντες!

Την τελευταία εικοσαετία, πολλά είδε, έπαθε και έμαθε ο ελληνικός λαός, μετά την χρεοκοπία της χώρας και την δεκαετή περιπέτεια των «Μνημονίων». Στην πλειονότητά του ο λαός έδειξε ότι συνειδητοποίησε τον θανάσιμο κίνδυνο που διέτρεξε η χώρα ακολουθώντας ηγέτες που παρόξυναν την συναισθηματική του φόρτιση και με απατηλές υποσχέσεις απέσπασαν την εμπιστοσύνη του, ώστε να καταλάβουν την εξουσία. Η ωριμότητα που απέκτησαν οι πολίτες, στα δίσεχτα χρόνια 2010-2019, επιβεβαιώθηκε με την αυτοπειθαρχία που επέδειξαν, στις στενόχωρες περιστάσεις της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης,που ενέσκηψαν, μετά την έξοδό από τα Μνημόνια, την περίοδο 2020-2023: αναγνώρισαν την διεθνή διάσταση των φαινομένων και την εξωγενή προέλευσή τους, καθώς και την αναγκαιότητα των μέτρων που επιβλήθηκαν για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων στην ζωή τους και λειτούργησαν, στην πλειονότητά τους, ως σκεπτόμενοι πολίτες, με υπευθυνότητα και ενσυναίσθηση για την υπέρβαση των κρίσεων.

Θέλουμε να πιστεύουμε ότι ο ελληνικός λαός, και από δω και πέρα, δεν θα λησμονήσει το δίδαγμα που αποκόμισε: ότι η ύπαρξή του ως πολίτη, που απολαμβάνει τις ελευθερίες του δημοκρατικού καθεστώτος και αξιοποιεί τα δικαιώματα και τις ευκαιρίες που του παρέχει η Πολιτεία, καθώς και η ύπαρξη μιας χώρας ευημερούσας και ισχυρής, ανεξάρτητης και σεβαστής, στην Ευρώπη και τον κόσμο, προϋποθέτει, πριν από κάθε πολιτική απόφασή του, την κριτική επεξεργασία των δεδομένων του παρόντος, τον αναστοχασμό του ιστορικού παρελθόντος και την ακριβή εκτίμηση των δυνατοτήτων για ένα καλύτερο μέλλον. Δεν πρέπει να πάψουμε να σκεπτόμαστε, προκειμένου να συνεχίσουμε να υπάρχουμε ως πολίτες και ως χώρα. Και εάν έτσι θα πορευόμαστε, τότε είναι βέβαιο αυτό που έλεγε ο Βολταίρος: «Όταν ένα έθνος αρχίζει να σκέφτεται, είναι αδύνατο να το σταματήσεις»!

Υ.Γ. «Δρυός πεσούσης, πας ανήρ ξυλεύεται», έλεγαν οι Αρχαίοι Έλληνες, που σημαίνει: όταν πέσει η βελανιδιά, όλοι βρίσκουν την ευκαιρία να πάρουν τα ξύλα της. Έτσι έγινε και με τον Ανδρέα Παπανδρέου∙ μετά τον θάνατό του, έγινε της… «Μαντάμ Ορτάνς», όπως γράφει ο Ν. Καζαντζάκης, στο έργο του «Ο βίος και η πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά», όπου, όταν πέθανε η παραπάνω ηρωίδα του έργου του, όλοι οι κάτοικοι του χωριού, εισέβαλαν στο σπίτι της και πλιατσικολόγησαν ό,τι πολύτιμο βρήκαν!

Μετά τον θάνατο του Ανδρέα και μετά την παρέλευση 27 χρόνων, πολλοί είναι εκείνοι που κυκλοφορούν στην Αγορά, ως…Ανδρείκελα, μεταμφιεσμένοι με τα αποφόρια της πολιτικής του Ανδρέα και οι οποίοι συνεχίζουν να βαυκαλίζονται με την «αυταπάτη» πως με το πλιάτσικο στην πολιτική κληρονομιά του, με τα κατεψυγμένα συνθήματα μιας ανεπίστροφης εποχής για «ΑΛΛΑΓΗ» και «ΚΑΘΑΡΣΗ» και με τον «Δούρειο Ίππο» της «Προοδευτικής κυβέρνησης» θα αλώσουν, ξανά, το «Μαξίμου»!