Η Ελλάδα, από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, ευτύχησε- εκτός από κάποιες εξαιρέσεις- να έχει πολιτικούς ηγέτες με πολύ υψηλό μορφωτικό επίπεδο, με εξαιρετικές σπουδές σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια: Πάδοβας, Παρισίων, Λονδίνου, Βερολίνου, Χαϊδελβέργης (Ιωαν. Καποδίστριας,  Χαρ. Τρικούπης, Ελ. Βενιζέλος, Αλ. Παπαναστασίου, Γεωργ. Παπανδρέου, Κων. Τσάτσος, Παν. Κανελλόπουλος, Ξεν. Ζολώτας, Ανδρ. Παπανδρέου,  Κων. Σημίτης).

Πολλοί από τους Έλληνες πολιτικούς που διετέλεσαν πρόεδροι κυβερνήσεων ή αρχηγοί κομμάτων, εκτός από το πολιτικό έργο τους, μας παρέδωσαν και σημαντικά πνευματικά έργα, π.χ. Ελ. Βενιζέλος: Mετάφραση της Ιστορίας του Θουκυδίδη. Παν. Κανελλόπουλος: Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος ( δώδεκα τόμοι).

Κων. Τσάτσος: Αυτοβιογραφικά, Λογοτεχνικά, Φιλολογικά, Φιλοσοφικά, Πολιτικές Βιογραφίες, Μεταφράσεις. Ξεν. Ζολώτας: Δημιουργικός Σοσιαλισμός. Αδρ. Παπανδρέου: Στρατηγική Οικονομικής Αναπτύξεως της Ελλάδος, Εισαγωγή στην Κοινωνική Επιστήμη, Τα Οικονομικά ως Επιστήμη, Δημοκρατία και Εθνική Αναγέννηση, Ο Πατερναλιστικός Καπιταλισμός, Για μια σοσιαλιστική κοινωνία, Η Ελλάδα στον κόσμο, και πολλά  άλλα.

Ηλίας Ηλιού: συνεργάτης στα περιοδικά Νουμάς και Νεοελληνικά Γράμματα. Έργα του:

 Η Ρητορική του Αριστοτέλη, Το Μήνυμα του Θουκυδίδη, Κριτικά Κείμενα για την Τέχνη κ. ά.

Γεωργ. Ράλλης: Η αλήθεια για τους Έλληνες πολιτικούς, Ώρες Ευθύνης κ. ά. Κων. Σημίτης:

Η  Δομική Αντιπολίτευση, Για μια ισχυρή Ελλάδα ( 3 τόμοι),Πολιτική για μια δημιουργική Ελλάδα,

Η Δημοκρατία σε κρίση;, Υπάρχει Λύση; Δρόμοι ζωής κ. ά.

Οι  νεότεροι πολιτικοί ηγέτες της τελευταίας εικοσαετίας Κ. Καραμανλής, Γ. Α. Παπανδρέου, Α. Σαμαράς, Κ. Μητσοτάκης έχουν κάνει εξαιρετικές σπουδές σε αμερικάνικα πανεπιστήμια ( Χάρβαρντ).

 Εξαίρεση αποτελούν οι σημερινοί ηγέτες της Αριστεράς, Αλ. Τσίπρας και Δ. Κουτσούμπας, οι οποίοι σπούδασαν- αποκλειστικά- στα ελληνικά Α.Ε.Ι.(Πολυτεχνείο, Νομική).

Ιδιαίτερη κατηγορία, εξάλλου, αποτελεί  και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο οποίος, παρ΄ όλον ότι οι σπουδές του περιορίστηκαν στην Νομική Σχολή Αθηνών, ως πρωθυπουργός και Πρόεδρος της ελληνικής Δημοκρατίας, σε περιόδους κρίσιμες για την Ελλάδα και την Δημοκρατία μας, επέδειξε εξαιρετικές πολιτικές αρετές: καλή γνώση της διεθνούς πραγματικότητας και του ελληνικού προβλήματος, ρεαλιστικό και σταθερό πολιτικό όραμα, επιλογή ικανών συνεργατών, ευρύτητα αντίληψης και οξυδέρκεια.

Πρέπει, εδώ, να επισημάνουμε ότι οι καλές  πανεπιστημιακές σπουδές και η απόκτηση άρτιας  κατάρτισης παίζουν- αναμφισβήτητα-σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση της προσωπικότητας του πολιτικού· τα παραπάνω, όμως, στοιχεία δεν είναι πάντοτε επαρκή για την άσκηση επιτυχούς πολιτικής-  από την θέση της κυβέρνησης ή της Αντιπολίτευσης.

 Η αποκτηθείσα πανεπιστημιακή γνώση και η τεχνοκρατική κατάρτιση πρέπει να συνοδεύονται από την βιωματική γνώση του διεθνούς περιβάλλοντος ( και γι΄ αυτό είναι αναγκαία η τέλεια γνώση των ξένων γλωσσών).

Βασική, επίσης, προϋπόθεση για την επιτυχή διακυβέρνηση, την άσκηση- ειδικότερα- δημιουργικής και κοινωφελούς πολιτικής είναι η προηγούμενη εμπειρία κάθε πολιτικού στον χώρο της εργασίας·  πρέπει, όπως κοινώς λέγεται, ο επίδοξος πολιτικός, προτού κατέλθει στον στίβο της πολιτικής, να έχει « κολλήσει αρκετά ένσημα» ως εργαζόμενος, ώστε να έχει δοκιμάσει, στην πράξη, την επάρκεια των γνώσεών του και να έχει δοκιμαστεί ως προς τις αντοχές του στην επίπονη εργασία και την ικανότητά του να επικοινωνεί ,να κατανοεί, να συνεργάζεται και να διοικεί ανθρώπους.

Γι΄ αυτό, και έχει αξιολογηθεί- ιστορικά- ως ασήμαντη η προσφορά- και ενίοτε αρνητική- των πολιτικών που υπήρξαν γεννήματα- αποκλειστικά- του «κομματικού σωλήνα», οι οποίοι ανατράφηκαν, διαπαιδαγωγήθηκαν και ενηλικιώθηκαν μέσα στην θερμοκοιτίδα του κόμματος και- κάποια μέρα- βρέθηκαν να πολιτεύονται, με άφθονα θεωρητικά « τσιτάτα» στο μυαλό τους, χωρίς, όμως, καμιά πρακτική δοκιμασία, χωρίς γνώση από την πραγματική ζωή των ανθρώπων του μόχθου, της σκληρής καθημερινότητας και του αγοραίου ανταγωνισμού. Γι΄ αυτό και το μόνο που πρόσφεραν και προσφέρουν στην πολιτική μας ζωή είναι η περαιτέρω ενίσχυση της κομματοκρατίας  και η πλούσια παραγωγή… πολύχρωμων και ηχηρών συνθημάτων  για την παραπλάνηση των αφελών και την ψηφοθηρία!

Το ίδιο- σε κάποιες περιπτώσεις- ισχύει και για τους «κληρονομικώ δικαίω» πολιτικούς, οποίοι γεννήθηκαν και ανατράφηκαν στην θαλπωρή της πολιτικής οικογένειάς  τους, ως διάδοχοι του κομματικού εδράνου που κατείχε ο πατέρας τους στο κόμμα και οι οποίοι, κάποια μέρα, χρίονται υποψήφιοι εκπρόσωποι του λαού ή παραλαμβάνουν από τον… «πατερούλη» του κόμματος το «δαχτυλίδι» της αρχηγίας.

Ας μην είμαστε, όμως, απόλυτοι και άδικοι, διότι υπάρχει κίνδυνος να διολισθήσουμε σε αντιδημοκρατικούς αποκλεισμούς και ρατσιστικές αντιλήψεις. Όλοι ως πολίτες  έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι και στα δημοκρατικά πολιτεύματα ο τελικός κριτής που αξιολογεί και επιλέγει τους αντιπροσώπους του είναι ο λαός. Και η Ιστορία έχει αποδείξει ότι στην πολιτική μας ζωή διέπρεψαν  και τέκνα που προέρχονταν από ιστορικές πολιτικές οικογένειες. Και αυτό δείχνει ότι να ζεις και να ανατρέφεσαι μέσα σε μια  πολιτική οικογένεια με υψηλά πρότυπα, που πιστεύει σε αρχές και αξίες, μπορεί να αποτελέσει και μια μεγάλη Σχολή πολιτικής αγωγής, όπως συνέβη στην περίπτωση των παρακάτω πολιτικών ηγετών:

1. Χαρίλαος Τρικούπης, ως γιος του πολιτικού και ιστορικού Σπυρίδωνα Τρικούπη ( ο οποίος συμμετείχε ενεργά στον αγώνα για την ανεξαρτησία του 1821, διετέλεσε πρώτος πρωθυπουργός του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, υπουργός των επόμενων κυβερνήσεων και πρέσβης της Ελλάδας στο Λονδίνο) απέκτησε εξαιρετική παιδεία (Νομική Αθηνών- Παρισίων).

 Προτού αναλάβει ενεργό πολιτικό ρόλο, ως υπουργός και πρωθυπουργός της Ελλάδας, υπηρέτησε αρκετά χρόνια στο διπλωματικό σώμα, πρώτα ως Γραμματέας και στην συνέχεια  ως επιτετραμμένος του ελληνικού κράτους στην πρεσβεία του Λονδίνου, όπου διακρίθηκε για τον επιτυχή χειρισμό του θέματος της ενσωμάτωσης των Ιονίων νήσων στην Ελλάδα.

2. Ανδρέας Παπανδρέου. Γιος του Γεωργίου Παπανδρέου, ο οποίος υπήρξε υπουργός πολλών κυβερνήσεων και πρωθυπουργός, σε κρίσιμες περιόδους της ελληνικής Ιστορίας.

Ο Α.Π., μετά την φοίτησή του στην Νομική Αθηνών, συνέχισε τις σπουδές του (Οικονομικές Επιστήμες) σε πανεπιστήμια  της Αμερικής (Χάρβαρντ) και στη συνέχεια σταδιοδρόμησε ως καθηγητής Οικονομικών σε πανεπιστήμια των Η.Π.Α.

Ως διακεκριμένος οικονομολόγος, πλέον, το 1961, επανήλθε στην Ελλάδα, όπου ανέλαβε την διεύθυνση του Κέντρου Προγραμματισμού Οικονομικών Ερευνών ( Κ.Ε.Π.Ε) και Σύμβουλος της Τράπεζας της Ελλάδος.

Στη συνέχεια, το 1964, ανέλαβε ενεργό πολιτικό ρόλο ως υπουργός στην κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου. Και μετά την δοκιμασία  που υπέστη στην περίοδο της επταετούς δικτατορίας, προχώρησε στην ίδρυση του ΠΑΣΟΚ. Το 1981 αναδείχτηκε νικητής των εθνικών εκλογών  και ως πρωθυπουργός, πλέον, ανέλαβε την  διακυβέρνηση της Ελλάδας.

3. Κυριάκος Μητσοτάκης. Γιος του μακροβιότερου πολιτικού της μεταπολεμικής Ελλάδας Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, υπουργού πολλών κυβερνήσεων και πρωθυπουργού,1990-1993.

Σπούδασε Κοινωνικές Επιστήμες στο πανεπιστήμιο των Η.Π.Α. Χάρβαρντ κι έκανε μεταπτυχιακές σπουδές με θέμα την «Ευρωπαϊκή Ενοποίηση» στο Στάνφορντ και  στο Χάρβαρντ με θέμα την «Διοίκηση Επιχειρήσεων».

Ομιλεί, εκτός από την ελληνική Γλώσσα, Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά.

Προτού πολιτευτεί, εργάστηκε, δώδεκα χρόνια,1992- 2003, στις αγγλικές εταιρείες  Chase Investment και Mc Kinsey, καθώς και στις θυγατρικές των ελληνικών Τραπεζών ΑΛΦΑ  και Εθνική.

Το 2004 εξελέγη βουλευτής με το κόμμα της Ν.Δ.

Το 2013-2015, διετέλεσε υπουργός στην κυβέρνηση Σαμαρά- Βενιζέλου.

Το 2015, έθεσε υποψηφιότητα για την αρχηγία της Ν.Δ. και το 2016 εξελέγη- από τις ανοιχτές εσωκομματικές εκλογές- πρόεδρος της Ν.Δ. Και στις 7 Ιουλίου 2019, αναδείχτηκε νικητής στις εθνικές εκλογές και ανέλαβε, ως πρωθυπουργός, την διακυβέρνηση της Ελλάδας.

Κλείνοντας το παρόν άρθρο για την παιδεία των ηγετών της πολιτικής μας ζωής θεωρώ αναγκαία  μια- ακόμα- ιστορική επισήμανση:  οι περισσότεροι πολιτικοί ηγέτες-από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, μέχρι σήμερα- ανεξάρτητα από το κόμμα που εκπροσωπούσαν και ανεξάρτητα από το μορφωτικό τους επίπεδο, προσπάθησαν - επιτυχώς ή ανεπιτυχώς-να υπηρετήσουν τον λαό και τα συμφέροντα της ελληνικής πατρίδας.

Αυτοί που ευθύνονται για τους διχασμούς και τους εμφυλίους και αυτοί που προκάλεσαν τις εθνικές καταστροφές πρέπει να αναζητηθούν στα «στεγανά» και τα « σκοτεινά»  της κρατικής εξουσίας και της λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Αλλά για αυτά θα αναφερθούμε σε επόμενο άρθρο μας.