Αυξητικές τάσεις στη διασπορά των «ξεχασμένων» Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων (πρώιμη σύφιλη, γονόρροια κ.λπ.) και της HIV λοίμωξης διαπιστώθηκε κατά την τελευταία δεκαετία, τόσο στις ανεπτυγμένες χώρες, όσο και στην Ελλάδα.

Αυτό ανέφερε την Τετάρτη, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, που δόθηκε από την Ιατρική Εταιρεία Αθηνών με αφορμή το 35ο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο (2 - 5 Μαΐου, στην Αθήνα), ο δερματολόγος - αφροδισιολόγος, αναπληρωτής διευθυντής στο Νοσοκομείο «Α. Συγγρός» κ. Βασ. Παπαρίζος.
Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (Σ.Μ.Ν.), όπως τόνισε ο κ. Παπαρίζος αποτελούν μείζον πρόβλημα της δημόσιας υγείας και κατέχουν υψηλή θέση στους δείκτες νοσηρότητας του πληθυσμού. Σε παγκόσμια κλίμακα υπερέχουν οι λοιμώξεις από HPV, απλό έρπητα, χλαμύδια και τριχομονάδες.
Κατά την τελευταία δεκαετία, σε διεθνές επίπεδο, διαπιστώνονται αυξητικές τάσεις στη διασπορά των Σ.Μ.Ν. και της HIV λοίμωξης. Στις ανεπτυγμένες χώρες, οι τάσεις αυτές εντοπίζονται κατά κύριο λόγο σε πληθυσμιακές ομάδες με σεξουαλική συμπεριφορά υψηλού κινδύνου και υποδηλώνουν αναζωπύρωση της συμπεριφοράς αυτής.
Στη χώρα μας την πρώτη θέση στη λίστα των Σ.Μ.Ν. στο γενικό πληθυσμό κατέχουν τα ιογενή, όπως τα οξυτενή κονδυλώματα και ο έρπητας των γεννητικών οργάνων. Τα νοσήματα αυτά προσβάλλουν όλες τις κατηγορίες του πληθυσμού, άνδρες και γυναίκες. Περισσότερο φαίνεται ότι πλήττουν τις νεώτερες ηλικίες, ενώ η επίπτωση είναι υψηλότερη στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Τα βακτηριακά και κυρίως τα Σ.Μ.Ν. που αποτελούν επιδημιολογικούς δείκτες, όπως η γονόρροια και η πρώιμη σύφιλη, εμφανίζουν αυξημένη κατανομή στις ομάδες επικίνδυνης συμπεριφοράς και ταχείας διασποράς (ομοφυλόφιλοι άνδρες, οικονομικοί μετανάστες, παράνομα εκδιδόμενα άτομα, χρήστες ενδοφλεβίων ναρκωτικών) και σε πληθυσμούς που έρχονται σε συνάφεια με αυτές.

Βασικά αίτια της αυξημένης διασποράς
Πολλά είναι τα αίτια της επιστροφής των «ξεχασμένων» σεξουαλικώς μεταδιδομένων νοσημάτων. Τα βασικά είναι:
Το χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο των ομάδων διασποράς.
H συχνή εναλλαγή ερωτικών συντρόφων χωρίς μέτρα προφύλαξης.
Η έλλειψη ενημέρωσης.
Ο εφησυχασμός και ο εθισμός στο φόβο του AIDS.
Η μεγάλη και χωρίς κανένα έλεγχο μετανάστευση από τις φτωχές στις ανεπτυγμένες χώρες.
Η ανεπάρκεια Αγωγής Υγείας και η έλλειψη μέτρων πρόληψης.
«Η ανεπάρκεια της Αγωγής Υγείας στη χώρα μας και η έλλειψη συστηματικών παρεμβάσεων πρόληψης στις ειδικές πληθυσμιακές ομάδες, αποτελούν υπόστρωμα ευχερούς διάδοσης και επικράτησης αντιλήψεων και συμπεριφορών υψηλού κινδύνου, που βοηθούν στη διασπορά των “ξεχασμένων” σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων», τόνισε από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών, κ. Χρήστος Ιατρού.
Όπως τονίστηκε στη συνέντευξη Τύπου, πολλοί από τους ασθενείς στους οποίους διαγιγνώσκεται πρώιμη σύφιλη, είναι επιπλέον και HIV-θετικοί. Μεταξύ των ατόμων που είναι θετικοί στο AIDS, παρατηρείται σαφής αύξηση τόσο της σύφιλης και της γονόρροιας, όσο και των άλλων Σ.Μ.Ν.. Η υποτροπή της επικίνδυνης συμπεριφοράς στον πληθυσμό αυτό, προδιαγράφει επακόλουθη αύξηση και της HIV λοίμωξης.
Στην Ελλάδα η ετήσια επίπτωση του AIDS παραμένει περίπου 50 ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Συνολικά, μέχρι τις 31/10/2008 είχαν δηλωθεί στο Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ) 9.229 άτομα.
Ο κύριος όγκος των ασθενών ήταν μεταξύ 25 - 44 χρόνων. Η μεγάλη πλειοψηφία (80,3%) από αυτά ήταν άνδρες.
Επιπλέον, το 46,1% του συνόλου μολύνθηκε μέσω ομοφυλικής επαφής και το 22,9% με ετεροφυλική επαφή. Εν τούτοις, υψηλή αναλογία (23,3%) δηλώνονται ως «ακαθόριστης πηγής μόλυνσης». Η συχνότητα των θανάτων από AIDS και στη χώρα μας έχει σημαντικά μειωθεί μετά το 1997 και παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, ως αποτέλεσμα των σύγχρονων αντιρετροϊκών θεραπειών.

Μέτρα πρόληψης και προφυλάξεις
Όπως τονίστηκε από τους επιστήμονες στη συνέντευξη Τύπου, δυστυχώς τα μέτρα πρόληψης και προφύλαξης είναι σχεδόν ανύπαρκτα στη χώρα μας. Στην πράξη, η έννοια της πρόληψης για τα Σ.Μ.Ν. στην Ελλάδα υποκαθίσταται από αραιές, ευκαιριακές υπενθυμίσεις της χρήσης προφυλακτικού. Άμεσα, ανέφεραν οι γιατροί, πριν η διασπορά πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, θα πρέπει:
- Η Αγωγή Υγείας για τα Σ.Μ.Ν. να αποτελέσει συστατικό της Εκπαίδευσης.
- Να δημιουργηθούν προγράμματα προληπτικών παρεμβάσεων ενημέρωσης, για να αλλάξει η επικίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά στις ευπαθείς ομάδες, αλλά και στο γενικό πληθυσμό.
- Να στελεχωθεί επαρκώς η πρωτοβάθμια περίθαλψη, ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα, με στόχο την έγκαιρη διάγνωση, την αποτελεσματική θεραπεία, τη δευτερογενή πρόληψη αλλά και τη βελτίωση της επιδημιολογικής επιτήρησης.