Tο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο της Ακαδημίας Κρανιογναθικών Διαταραχών πραγματοποιήθηκε 22 με 25 Σεπτεμβρίου στην Εφταλού.
Πρόκειται για συνέδριο της Εξειδικευμένης Οδοντιατρικής, αντικείμενο της οποίας είναι τα διάφορα κρανιοπροσωπικά άλγη και σύνδρομα, καθώς και οι διάφορες μορφές λειτουργικών διαταραχών του στοματογναθικού συστήματος και της ευρύτερης περιοχής του.
Η Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κρανιογναθικών Διαταραχών διοργανώνει το ετήσιο συνέδριό της σε διαφορετική χώρα της Ευρώπης. Πριν τρία περίπου χρόνια, στην πόλη της Ζυρίχης, η επιστημονική επιτροπή της Ακαδημίας αποφάσισε τη μεθεπόμενη διοργάνωση του Συνεδρίου στην Ελλάδα.
Ως εθνικός αντιπρόσωπος της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ακαδημία, ανέλαβα τη διοργάνωση με την προϋπόθεση ο χώρος σύγκλησης να ‘ναι η ιδιαίτερη πατρίδα μου, η Λέσβος.
Αυτά εν συντομία για το πώς προέκυψε η Λέσβος να ‘ναι ο τόπος συνάντησης της Ακαδημίας. Λίγα επίσης λόγια σχετικά με το περιεχόμενο του αντικειμένου που διακονεί και προβάλλει στον ευρύτερο οδοντιατρικό χώρο η εν λόγω Ακαδημία.
Το επιστημονικό και ερευνητικό έργο που επιτελεί και διδάσκει η Ακαδημία, αφορά σε ένα ιδιαίτερα σημαντικό χώρο, ιστάμενο μεταξύ της εξειδικευμένης οδοντιατρικής και ιατρικής.
Με απλά λόγια, εξειδικεύεται σε παθήσεις οι οποίες πρωτογενώς ή δευτεροπαθώς εντοπίζονται ή εμπλέκονται στη στοματοπροσωπική και στην ευρύτερή της περιοχή, καθώς επίσης και στις κροταφογναθικές διαρθρώσεις (είναι οι αρθρώσεις που συνδέουν την κάτω γνάθο με το κρανίο).

Επίσης τα διάφορα αυτοάνοσα φλεγμονώδη και εκφυλιστικά νοσήματα, όπως η ρευματοειδής αρθρίτις, ο ερυθηματώδης λύκος, η ψωριασική αρθρίτις κ.λπ., αλλά και απλούστερες εκφυλιστικές παθήσεις, όπως η οστεοαρθρίτις, τα οποία σε κάποια φάση της διαδρομής τους ως γενικά νοσήματα εν δυνάμει μπορούν να προσβάλουν και τις κροταφογναθικές διαρθρώσεις κα το στοματογναθικό σύστημα γενικότερα.
Σε περιπτώσεις, μάλιστα, που οι κροταφογναθικές διαρθρώσεις αποτελούν την πρωτογενή εστία εκδήλωσης, πολλές φορές δημιουργείται πρόβλημα διαφορικής διάγνωσης.
Οι διάφορες μορφές κεφαλαλγίας και ειδικότερα η κεφαλαλγία τύπου τάσεως επίσης εμπίπτει στα ενδιαφέροντα θεραπευτικά και ερευνητικά της ειδικότητάς μας.
Η προσωπαλγία, μια αρκετά συνήθης μορφή πόνου της οποίας η αιτιοπαθογένεια δεν αιτιάται οργανικά αίτια αλλά ψυχογενή, δημιουργεί συχνά διαγνωστικά προβλήματα, επειδή η περιοχή του προσώπου γενικότερα είναι επιρρεπής σε ψυχολογική διεγερσιμότητα, γεγονός που τροποποιεί την αντίληψη, την αίσθηση και την αντίδραση στον πόνο κατά περίπτωση.
Άλλες μορφές πόνου, όπως ο καρκινικός μεταστατικός, ή πρωτογενής στην περιοχή του κρανιοπροσωπικού συμπλέγματος, αποτελεί επίσης αντικείμενο διαφορικής διάγνωσης και συμπτωματικής ανακούφισης, από άλλες μορφές καλοήθους πόνου που εντοπίζονται ή προβάλλονται στο στοματογναθικό σύστημα (προβολικές ζώνες πόνου).

Οι κρανιακές νευραλγίες, όπως του τριδύμου ή του γλωσσοφαρυγγικού, μαζί με άλλες μορφές νευροπαθητικού πόνου (νευροπαθητικός πόνος είναι η μορφή του πόνου που οφείλεται σε βλάβη του κεντρικού ή περιφερικού νευρικού συστήματος), επίσης εμπλέκονται στη στοματοπροσωπική περιοχή, αποτελώντας ένα από τα δυσκολότερα πεδία διαφορικής διάγνωσης. Με τα λίγα αυτά παραδείγματα, γίνεται κατανοητό ότι διαγνωστικά, επεμβατικά ή θεραπευτικά εμπλέκονται και ειδικότητες του ευρύτερου ιατρικού χώρου όπως η Νευρολογία, η Ψυχιατρική, η Ρευματολογία, η Αναισθησιολογία κ.λπ..
Κυριολεκτικά η ειδικότητα του στοματοπροσωπικού πόνου ίσταται ανάμεσα στον οδοντιατρικό και ιατρικό χώρο.
Οι ανωτέρω γνώσεις, σε συνδυασμό με τη μακριά ακαδημαϊκή μου διαδρομή στο συγκεκριμένο χώρο, απετέλεσαν το κίνητρο για την επιλογή του συνεδριακού λογότυπου «Ο Στοματοπροσωπικός Πόνος κοινό σημείο συνάντησης μεταξύ Οδοντιατρικών και Ιατρικών ειδικοτήτων», όσο και του είδους ή της μορφής των εισηγήσεων οι οποίες ανεπτύχθησαν από διακεκριμένους επιστήμονες του χώρου.
Αναλυτικότερα, ανεπτύχθησαν 11 εισηγήσεις εκ των οποίων οι τρεις με τη μορφή Workshop.

Η θεματολογία τους έχει ως εξής:
Η δυσλειτουργία του Στοματογναθικού Συστήματος και η Κεφαλαλγία Τύπου Τάσεως.
Η Κροταφογναθική διάρθρωση και η εμπλοκή της στις συστηματικές φλεγμονώδεις παθήσεις.
Η αξιολόγηση του Βρυγμού στην κλινική πράξη. (βρυγμός είναι μια παραλειτουργική έξη, η οποία χαρακτηρίζεται από ακούσιο σφίξιμο ή και τρίξιμο των δοντιών. Διακρίνεται σε νυχτερινό και ημερήσιο. Αιτιοπαθογενετικά πιστεύεται ότι είναι κεντρογενούς αιτιολογίας)
Στοματοπροσωπικός πόνος και δυσλειτουργία του Στοματογναθικού συστήματος.
Ενδοαρθρική μετατόπιση του διάρθριου δίσκου. Θεραπευτική προσέγγιση.
Τα κεντρικά μονοπάτια του πόνου και η νευροδιαβίβαση.
Η στοματική κοιλότητα και τα αυτοάνοσα νοσήματα.
Η διαφορική διάγνωση του στοματοπροσωπικού πόνου.
Ψυχιατρική προσέγγιση στο στοματοπροσωπικό πόνο.
Νευροπαθητικό πόνος. Αιτιοπαθογένεια και διαχείριση.
Οι τρεις από τους 11 εισηγητές ήταν διαπρεπείς Έλληνες ιατροί.
Ο διευθυντής της Νευρολογικής Κλινικής και του Κέντρου Κεφαλαλγίας του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών και δύο καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, της Παθολογικής Φυσιολογίας και της Ψυχιατρικής.
Εκτός από τις εισηγήσεις, έλαβαν χώρα 13 προφορικές παρουσίες και τέσσερις επιτοίχιες (posters), από ισάριθμα νέα υποψήφια μέλη της Ακαδημίας.

Η σημαντικότερη άποψη του Συνεδρίου, κατά τη γνώμη μου, ήταν το προσυνεδριακό μέρος, κατά τη διάρκεια του οποίου ανακοινώθηκαν τα μεταπτυχιακά προγράμματα ειδίκευσης στο στοματοπροσωπικό πόνο, από τις ευρωπαϊκές χώρες που συμμετείχαν. Κεντρικό θέμα των συζητήσεων που ακολούθησαν, ήταν η μεθοδολογία και οι προβλεπόμενες διαπανεπιστημιακές διαδικασίες, προκειμένου όπως αναγνωρισθεί η ειδικότητα του στοματοπροσωπικού πόνου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από τα αρμόδια όργανα και φορείς σε θέματα ανώτατης παιδείας.
Τέθηκαν επίσης οι βάσεις για τις περαιτέρω ενέργειες, γεγονός που σηματοδοτεί το Μόλυβο ως σημείο αναφοράς σε πανευρωπαϊκό επίπεδο στο χώρο της Εξειδικευμένης Οδοντιατρικής.
Η διοργάνωση του Συνεδρίου έγινε σε συνεργασία με την Κλινική Στοματοπροσωπικού Πόνου της Οδοντιατρικής Σχολής Αθηνών και το μεταπτυχιακό της τμήμα, που έχω την τιμή να διευθύνω.
Η όλη μας προσπάθεια ετέθη υπό την αιγίδα του Δήμου Λέσβου, με επικεφαλής το δήμαρχο, κ. Δημήτριο Βουνάτσο, τον οποίο ακόμα μια φορά ευχαριστώ.
Η οργάνωση του Συνεδρίου υπήρξε άψογη σε όλα τα επίπεδα, γεγονός που προκάλεσε τα ευμενέστατα σχόλια των Ευρωπαίων φίλων και συναδέλφων, αν κρίνουμε μεταξύ άλλων και από τα ηλεκτρονικά τους μηνύματα που μας έστειλαν μετά την επάνοδο στις πατρίδες τους.
Θα ‘θελα, τέλος, από καρδιάς να ευχαριστήσω όλους τους προσωπικούς μου φίλους στη Μυτιλήνη, που με πίστεψαν και που με κάθε τρόπο στήριξαν τις προσπάθειές μου, για να αναδείξουμε όλοι μαζί ακόμα μια φορά την πεφιλημένη μου Λέσβο, στα πανευρωπαϊκά δρώμενα του χώρου μου, στα οποία πλέον ο Μόλυβος και η Εφταλού διαχρονικά θα αποτελούν σηματωρούς και σημεία αναφοράς στην Εξειδικευμένη Οδοντιατρική.

* Ο δρ. Βύρων Χρ. Δρούκας είναι καθηγητής Οδοντιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.