Με τον ιδρυτή και διευθυντή της Βυζαντινής Χορωδίας Λέσβου «Η Αγία Σιών», Παναγιώτη Τσακίρη, μιλάει σήμερα το «Ε». Ο επί χρόνια δικηγόρος και ιεροψάλτης του νησιού αναφέρεται στα δικά του βήματα στο χώρο της βυζαντινής και παραδοσιακής μουσικής, στη δουλειά που έκανε ως νομαρχιακός σύμβουλος, αλλά και στη σχέση του με άλλους ψάλτες, με τους μαθητές και τους συνεργάτες του και στη μέχρι σήμερα πορεία της Χορωδίας, που είναι μοναδική στο είδος της στη Λέσβο.

Κύριε Τσακίρη, πότε ξεκίνησε η δική σας σχέση με την ψαλτική;
«Ξεκίνησα από 10 χρονών, ψέλνοντας στον Ιερό Ναό Αγίου Ιωάννου της Καλλονής, κοντά στον ιερέα Παναγιώτη Ιωακείμ. Βρέθηκα εκεί έχοντας το υπόβαθρο από την οικογένειά μου και επιθυμώντας το και ο ίδιος, κι έμαθα τα “πρώτα γράμματα”, την ανάγνωση και απόδοση της βυζαντινής μουσικής. Στα 15 μου διορίστηκα ψάλτης στη Μητρόπολη Καλλονής και συνέχισα να ψέλνω και στην Αθήνα, όπου έφυγα για σπουδές Νομικής. Όσο ήμουν στην πρωτεύουσα, πήρα πτυχίο και δίπλωμα Βυζαντινής Μουσικής, από τα Ωδεία Αχαρνών και “Ρωμανός ο Μελωδός”. Ως φοιτητής μυήθηκα στο πατριαρχικό ύφος, κοντά στον “άρχοντα” του Πατριαρχείου, Κωνσταντινουπολίτη ψάλτη Γρηγόρη Νταραδάνογλου, με τον οποίο συνέψαλλα ως λαμπαδάριος στους Ιερούς Ναούς Αγίας Τριάδας Αμπελοκήπων, Φανερωμένη Χολαργού και Προσκύνημα Σπάτων, από το ’93 έως το ’99.»
Τι ήταν αυτό που σας έφερε πίσω στη Μυτιλήνη;

«Αγαπούσα τον τόπο μου και ήθελα να ασκήσω το επάγγελμα της δικηγορίας εδώ. Παράλληλα ασχολήθηκα και με τα κοινά, ως νομαρχιακός σύμβουλος με τον Παύλο Βογιατζή από το 2003 έως το 2006, οπότε και ήμουν πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτισμού της Νομαρχίας, την πρώτη διετία. Εκτός άλλων, είχα και την ιδέα για την αξιοποίηση του Αρχοντικού Γεωργιάδη. Η ιδέα αυτή παραμένει κι έχει να κάνει με τη δημιουργία εκεί του “Οίκου των Νεολαίων” και τη στέγαση στο οίκημα όλης της πολιτιστικής δραστηριότητας του νησιού, κάθετα και οριζόντια στο χρόνο.»
Τι άλλες δραστηριότητες αναπτύξατε μέσω της πρώην Νομαρχίας;

«Είχαμε θεσμοθετήσει τις Μνήμες Μικρασίας κάθε Σεπτέμβριο, ένα παλλεσβιακό τριήμερο εκδηλώσεων για την επέτειο από τη Μικρασιατική Καταστροφή, το οποίο σταμάτησε μετά την αποχώρησή μου από τη Νομαρχία. Παράλληλα ξεκίνησε η καταγραφή των πολιτιστικών σωματείων του νησιού, η οποία και σταμάτησε όταν έφυγα και αναδείχθηκαν κυρίως τα περιφερειακά σωματεία, σε διάφορα σημεία του νησιού.»

Η πορεία στην ψαλτική
Με την ψαλτική συνεχίσατε να ασχολείστε;
«Ποτέ δε σταμάτησα να ασχολούμαι με την ψαλτική. Έψαλα σε διάφορους ναούς της Μυτιλήνης, σήμερα ψάλλω στο ναό Εισοδίων Θεοτόκου Θερμής, έχω ψάλει επίσης Ιερό Ναό Αγίου Προδρόμου Καλλιθέας και στο Προσκύνημα της Αγιάσου.»
Συνεργάζεστε και με άλλους ψάλτες του νησιού και με σωματεία εντός κι εκτός αυτού;
«Έχω συνεργαστεί και συνεργάζομαι με το Σύλλογο Μουσικοφίλων Κωνσταντινουπόλεως, με το Νίκο Σαραγούδα, με τον Μπινταγιάλα, με το Λυκούργο Πετρίδη από τη Θεσσαλονίκη, ενώ εδώ στο νησί συνεργάζομαι με το Αναγνωστήριο Αγιάσου, στο οποίο κι έχω διδάξει από το 2004 έως το 2006. Από το 1999 έως το 2000, όσο ήμουν ασκούμενος δικηγόρος, δίδαξα και στο Μουσικό Σχολείο Μυτιλήνης, ενώ το διάστημα 2004 - 2007 ίδρυσα και λειτουργούσα βυζαντινή χορωδία σε συνεργασία με τον παπά του χωριού και στο Λισβόρι, που πάντα πλαισίωνε τις εκδηλώσεις της περιοχής. Τέλος, συνεργάζομαι με τη Σχολή της Αρχιεπισκοπής του Λονδίνου, όπου πάω τακτικά κι έχω ξεκινήσει συνεργασία με την κυπριακή ομογένεια της Αγγλίας, ως επίτιμο μέλος της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας του Νόττινχαμ, που αριθμεί περίπου 5.000 Ελληνοκύπριους και με την οποία είχαμε ιδρύσει και μια άτυπη σχολή.»

Η «Αγία Σιών»
Μιλήστε μας για τη Βυζαντινή Χορωδία «Η Αγία Σιών». Είστε, άλλωστε, ο ιδρυτής και διευθυντής της.
«Η Χορωδία ιδρύθηκε το 2000 με πρωτοβουλία δική μου και του Μητροπολίτη και ήταν η πρώτη χορωδία του νησιού που έγινε σωματείο ξεκινώντας από ιδιωτική πρωτοβουλία. Είχαμε συγκεντρωθεί κάποιοι άνθρωποι με κοινό ενδιαφέρον την παραδοσιακή μουσική και το πάντρεμα με την αντίστοιχη νεοελληνική λογοτεχνία. Ξεκινήσαμε πρωτόλεια με μία συναυλία στο ΦΟΜ, τον Απρίλιο του 1999, μαζί με την Άννα Τσίκνα, που είχε και την ιδέα για το πάντρεμα της λογοτεχνίας με τη βυζαντινή μουσική στις εκδηλώσεις μας και με την οποία συνεργαζόμαστε ακόμη, την Πέμυ Βερβέρη στο σαντούρι, το Βαγγέλη Χατζημανώλη κ.ά.. Δέσαμε σαν ομάδα και μετά πλαισίωσαν το σχήμα και άνθρωποι αξιόλογοι, αλλά κυρίως νέα παιδιά.»
Πώς συνεχίστηκε έκτοτε η δράση της Χορωδίας;

«Οι εκδηλώσεις συνεχίστηκαν με επιτυχία και η Χορωδία έφτασε στο ζενίθ της το 2006, όταν εκπροσώπησε στο Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης την τότε Νομαρχία Λέσβου και την Αδελφότητα των Οφικιάλιων Ελλάδος. Το 2005 κάναμε περιοδεία στη Λήμνο και με χρηματοδότηση της Νομαρχίας εμφανιστήκαμε όλοι μαζί, “Αγία Σιών”, Αναγνωστήριο και Χορωδία Λισβορίου, στο πλαίσιο του Λεσβιακού Καλοκαιριού της Λήμνου. Η τελευταία μεγάλη μας εκδήλωση έγινε το Πάσχα τού 2010 στο Δημοτικό Θέατρο Μυτιλήνης, με την παρουσία περίπου 1.500 ατόμων και σε συνεργασία με την “Ηλιαχτίδα”, τη Μητρόπολη και το Δήμο Μυτιλήνης.»
Πόσα μέλη αριθμεί σήμερα η Χορωδία και πώς γίνονται οι συναντήσεις σας;
«Η Χορωδία αριθμεί σήμερα τουλάχιστον 30 ψάλτες, οι ηλικίες των οποίων ξεκινούν από τα 16. Πολλές εκκλησίες της Μητρόπολης έχουν λύσει το πρόβλημά τους από ψάλτες που βγήκαν μέσα από εμάς. Είμαστε προσηλωμένοι απαρέγκλιτα στην πατριαρχική μουσική παράδοση, όχι όπως ερμηνεύεται, αλλά όπως πράγματι είναι. Αρχικά κάνουμε μια “αλίευση” ταλέντων και διδάσκονται ατομικά δωρεάν μαθήματα βυζαντινής μουσικής. Στη συνέχεια, οι μεγαλύτεροι συναντιόμαστε όχι σε τακτά διαστήματα, αλλά πάντα φροντίζουμε να βρισκόμαστε, ακόμη κι όταν δεν έχουμε εν όψει μας κάποια εκδήλωση, κυρίως γιατί έχουμε μεταξύ μας και μια σχέση φιλίας. Με τους μικρότερους, εκτός από τα μαθήματα που γίνονται σε ατομική βάση, συναντιόμαστε κάθε Κυριακή στο αναλόγιο, ώστε να υπάρχει τριβή. Αξίζει πάντως να σημειώσω πως, πέραν των ψαλτών, τη Χορωδία πλαισιώνουν και άνθρωποι απλοί, που ασχολούνται με την παραδοσιακή μουσική και τραγούδια. Είναι μια προσπάθεια συλλογική, όχι ατομική, απλώς βρέθηκε κάποιος να μπορεί να τη συντονίσει. Θέλω να ευχαριστήσω όλους αυτούς που πλαισιώνουν την προσπάθεια και να τους πω ότι είναι τιμή μου να συνεργάζομαι μαζί τους, είτε ψάλτες είναι, είτε μουσικοί είτε απλοί άνθρωποι, είτε τρίτοι με τους οποίους μας συνδέει μια κοινή ιδεολογία. Αυτή που θέλει πάνω απ’ όλα τον Έλληνα “Ρωμιό” ως λύση στο πρόβλημα της επιβίωσής του.»
Ετοιμάζετε αυτήν τη στιγμή κάποια δουλειά;
«Προσωπικά ετοιμάζω μια δουλειά που αφορά τη Σημειολογία της Βυζαντινής Μουσικής και σα Χορωδία ετοιμαζόμαστε για το καλοκαίρι, οπότε και θα κάνουμε εκδηλώσεις εντός κι εκτός νησιού.»