Με τα δεδομένα που ισχύουν σήμερα στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου, να είναι ίδια ακριβώς με εκείνα που ίσχυαν και πέρυσι, παραμονές των κρίσιμων συνεδριάσεων στη βουλή, οι πληροφορίες που βγαίνουν από το Μαξίμου, κάνουν λόγο για «κόκκινο συναγερμό». Με την κυβέρνηση να φαίνεται πως συνειδητοποιεί(;) ότι η ένταση του προσφυγικού στα νησιά σε συνδυασμό με την (μη συμφωνημένη) διατήρηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, θα προκαλέσει αναπόφευκτα μία εκρηκτική κατάσταση στις τοπικές κοινωνίες που είναι εξαιρετικά επιβαρυμένες. Οι ίδιες πληροφορίες, δείχνουν πως ο πρωθυπουργός θα πάρει επάνω του το θέμα του ΦΠΑ και θα επιδιώξει -όπως και πέρυσι- να δικαιολογήσει στους δανειστές την διατήρησή του για έναν ακόμη χρόνο, σε συνάρτηση με την ένταση του προσφυγικού. Την ίδια ώρα, πίσω στη Λέσβο, τηρείται στάση αναμονής, με το Συντονιστικό Φορέων να επιφυλάσσεται να ανακοινώσει από μέρα σε μέρα τις επόμενες κινήσεις του, περιμένοντας σε κάθε περίπτωση μία συγκεκριμένη «εξέλιξη» για να «πατήσει». Ενώ μετά τη ΝΔ και οι κοινοβουλευτικές ομάδες ΔΗ.ΣΥ και Ποταμιού, κατέθεσαν πρόταση νόμου, υπέρ της διατήρησης του μειωμένου ΦΠΑ, υιοθετώντας τα αποτελέσματα της μελέτης «Κορομηλά» που παρήγγειλε ως γνωστόν το Επιμελητήριο της Λέσβου.

Έχοντας υπόψη το κλίμα και τις συνθήκες που επικρατούν, όπως επίσης και τις διεργασίες στις Βρυξέλλες για τις σκληρές προτάσεις που επεξεργάζεται για το μεταναστευτικό ο Ντόναλντ Τουσκ (σ.σ. κατάργηση της υποχρεωτικής κατανομής προσφύγων σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες), ο Αλέξης Τσίπρας, συγκάλεσε ειδική σύσκεψη για το θέμα στο Μαξίμου με τη συμμετοχή των συναρμόδιων υπουργών αλλά και του Αλέκου Φλαμπουράρη που έχει αναλάβει το συντονιστικό ρόλο.

«Δένει» ξανά προσφυγικό και ΦΠΑ

Ο πρωθυπουργός όμως, έχοντας στο μυαλό του ασφυκτικό πλαίσιο που δημιουργείται γύρω από την διαχείριση του προσφυγικού, φτάνει αναπόφευκτα και στο μείζον ζήτημα του μειωμένου ΦΠΑ. Και παρά το ότι οι νησιώτες κυβερνητικοί βουλευτές που συναντήθηκαν προχθές μαζί του, δεν έβγαλαν… άχνα για το τι ενδεχομένως αποκόμισαν έστω σαν αίσθηση από τις προθέσεις του πρωθυπουργού, οι πληροφορίες αναφέρουν πως ο Αλέξης Τσίπρας θα βάλει ξανά μπροστά το προσφυγικό, για να κερδίσει μία ακόμη παράταση του ΦΠΑ. Μελετώντας ουσιαστικά (ξανά) το «δέσιμο» του προσφυγικού και το βάρος που αυτό επιφέρει σε συγκεκριμένα νησιά, με την απαίτηση των δανειστών (στο πλαίσιο της συμφωνίας) για εξίσωση των συντελεστών του ΦΠΑ που ισχύει στα νησιά με αυτούς που ισχύουν για όλη τη χώρα. Κοινώς η ελληνική πλευρά ετοιμάζεται να κάνει λόγο για συνθήκες «έκτακτης ανάγκης» για τις περιοχές που υποδέχονται και φιλοξενούν πρόσφυγες σηκώνοντας και το «Ευρωπαϊκό βάρος», για να ζητήσει ανταπόδοση των βαρών αυτών, με εξαίρεση από την εξίσωση του ΦΠΑ. Μάλιστα από χθες, δημοσιεύματα των αθηναικών μέσων, εμφανίζουν τον κ. Τσίπρα «αισιόδοξο» ότι δεδομένων των συνθηκών που επικρατούν στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου λόγω των προσφυγικών ροών,  υπάρχει περιθώριο πολιτικής διαπραγμάτευσης με τους επικεφαλής των Θεσμών για την αναζήτηση «φόρμουλας».

Αναμονή στη Λέσβο

Πίσω στη Λέσβο όμως, το Συντονιστικό Φορέων που δεν κρύβει την απογοήτευσή του για το ότι ουσιαστικά το μείζον ζήτημα για την οικονομία (και όχι μόνο) της τοπικής κοινωνίας, δεν έχει «ταρακουνήσει» τους πολίτες, τηρεί στάση αναμονής. Περιμένοντας λοιπόν μία χειροπιαστή εξέλιξη, που θα καταγραφεί μέχρι και σήμερα στη βουλή και στη συζήτηση για τα νομοσχέδια «της 3^ης αξιολόγησης» του προϋπολογισμού του 2018, για να προχωρήσει αναλόγως.

Και το Κίνημα Αλλαγής για τον ΦΠΑ

Εν τω μεταξύ, μετά τη ΝΔ, πρωτοβουλία για τον μειωμένο ΦΠΑ, πήρε χθες και το Κίνημα Αλλαγής, μέσω των κοινοβουλευτικών ομάδων της ΔΗ.ΣΥ και του Ποταμιού. Παρουσιάζοντας πρόταση νόμου που επαναφέρει την προστασία της πρώτης κατοικίας αλλά και την αναχαίτιση της κατάργησης της έκπτωσης ΦΠΑ για τα ακριτικά και δυσπρόσιτα νησιά που αποτελεί κρίσιμο αντιστάθμισμα για τις ιδιαιτερότητες και τα προβλήματα που απορρέουν από τη  νησιωτικότητα.

Με επιχειρηματολογία «Κορομηλά»

Σε ότι αφορά λοιπόν τα νησιά, η πρόταση νόμου αφορά στην παράταση για ένα έτος του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ σε νησιά και συγκρότηση Διακομματικής Επιτροπής για τη μελέτη μόνιμων μέτρων στήριξης των νησιών. Ειδικότερα «παρατείνεται για ένα χρόνο ο μειωμένος κατά 30% συντελεστής Φόρου Προστιθέμενη Αξίας για τα νησιά που προβλέπονταν στο άρθρο 21 του Κώδικα Φορολογίας Προστιθέμενης Αξίας. Έτσι αποκαθίσταται η κατάκτηση υπέρ των κατοίκων των ακριτικών και δυσπρόσιτων νησιών της χώρας, η οποία ισχύει από το 1986 και η οποία έμεινε αλώβητη έως και το 2015 παρά την δημοσιονομική κρίση που έπληξε τη χώρα. Συγκεκριμένα, για τα νησιά του Αιγαίου το ειδικό αυτό καθεστώς δεν αποτελεί κάποιο ιδιαίτερο προνόμιο αλλά αντίθετα αποτελεί αντιστάθμισμα  για τις ιδιαιτερότητες και τα προβλήματα που απορρέουν από τη  νησιωτικότητα, όπως προβλέπεται από το Σύνταγμα. Λαμβάνοντας υπόψη σχετική μελέτη του Επιμελητηρίου Λέσβου (Νοέμβριος 2017), το ειδικό καθεστώς των νησιών του Αιγαίου προβλέφθηκε γιατί συνιστά λόγο μείζονος εθνικής σημασίας και παράγοντα εθνικής κυριαρχίας, διότι αποτελεί κρίσιμο εργαλείο τόσο για την οικονομική ανάπτυξη των νησιών, όσο και για την παραμονή των κατοίκων στα νησιά. Πιο συγκεκριμένα:

Α) αποτελεί ένα σημαντικό αντισταθμιστικό μέτρο απέναντι στα μειονεκτήματα που δημιουργεί η εδαφική ασυνέχεια καθώς υπάρχουν μικρές και ευαίσθητες οικονομίες κλίμακας και αυξημένο κόστος μεταφοράς εμπορευμάτων και παροχής υπηρεσιών

Β) Ενισχύει την ανταγωνιστικότητα του νησιωτικού τουριστικού προϊόντος

Γ) Είναι μέτρο κοινωνικής δικαιοσύνης (οι νησιώτες δεν απολαμβάνουν ισοδύναμα την ωφέλεια από τα βασικά κοινωνικά αγαθά του κράτους)

Δ) Συνιστά στην πράξη την εφαρμογή της παραγράφου 4 του άρθρου 101 του Συντάγματος, σχετικά με την υποχρέωση του κοινού νομοθέτη και της Διοίκησης όταν δρουν κανονιστικά να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες των νησιωτικών και ορεινών περιοχών, μεριμνώντας για την ανάπτυξή τους».

Και αφού υιοθετεί πλήρως τα συμπεράσματα της μελέτης «Κορομηλά», η πρόταση του Κινήματος Αλλαγής, σημειώνει στην επιχειρηματολογία του υπέρ της διατήρησης του μειωμένου ΦΠΑ πως σύμφωνα με το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Φεβρουαρίου 2016 σχετικά με την ειδική κατάσταση των νησιών (2015/3014(RSP)), «τεκμηριώνεται η σημασία που έχουν οι ειδικές φορολογικές ρυθμίσεις για τις τοπικές κοινωνίες και οικονομίες, ενώ σύμφωνα με την Οδηγία του Συμβουλίου αριθ.2006/112/ΕΚ οι ειδικές φορολογικές ρυθμίσεις που έχουν ήδη χορηγηθεί σε ορισμένα ευρωπαϊκά νησιά ως αντιστάθμισμα στα μόνιμα φυσικά-γεωγραφικά και δημογραφικά τους μειονεκτήματα είναι απαραίτητο να συνεχίσουν να υφίστανται, ιδίως σε κράτη μέλη που υπάγονται σε προγράμματα οικονομικής προσαρμογής. Τέλος τα νησιά αυτά επιβαρύνονται επιπλέον από τις συνέπειες της πρόχειρης διαχείρισης του μεταναστευτικού ζητήματος από την Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ».