Ανακοίνωση εξέδωσε το υπουργείο Παιδείας μετά τον πανελλαδικό σάλο που προκάλεσε η απόφαση της 17ης Σεπτεμβρίου του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΛΜΕ Λέσβου για τη χρήση του όρου «λαθρομετανάστης» ως δόκιμου. «Η απόφαση της ΕΛΜΕ Λέσβου προκαλεί αλγεινή εντύπωση» αναφέρει αρχικά η ανακοίνωση του υπουργείου. «Μέλη της τοπικής ένωσης των εκπαιδευτικών, διαπνεόμενα από αντιλήψεις και ιδέες που δεν συνάδουν ούτε με τον ρόλο τους ούτε με το λειτούργημά τους, πρότειναν και τελικά πρόκριναν με την ψήφο τους τη χρήση του όρου «λαθρομετανάστης» από τους εκπαιδευτικούς των σχολείων του νησιού.»

Το Υπουργείο εκφράζει τη βεβαιότητα ότι η συντριπτική πλειοψηφία των εκπαιδευτικών δεν θα ακολουθήσει την «απαράδεκτη αυτή απόφαση». Υπενθυμίζει δε στους εμπνευστές της, μέλη της παράταξης ΔΑΚΕ της Νέας Δημοκρατίας, το έγγραφο της Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου κ. Ξένης Δημητρίου με το οποίο ζητείται η εξάλειψη της χρήσης του όρου «λαθρομετανάστης», προκειμένου να αποτραπεί η χρήση μειωτικών για τη προσωπικότητα των ανθρώπων χαρακτηρισμών και να αποφευχθούν φαινόμενα ξενοφοβίας και ρατσισμού. Και καταλήγει: «Θα ήταν, τέλος, εξαιρετικά χρήσιμη στον δημόσιο λόγο η επίσημη τοποθέτηση της ΟΛΜΕ αλλά και του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας για το περιστατικό αυτό. Τους καλούμε να το πράξουν, όπως είχαμε καλέσει τις ομοσπονδίες των εκπαιδευτικών να τοποθετηθούν και για τις απόψεις που εξέφρασε ο κ. Μητσοτάκης για τη λειτουργία των σχολείων στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.»
«Θολοκουλτουριάρηδες»

Επιμένοντας σε αυτού του τύπου τη φρασεολογία, ο αντιπρόεδρος της ΕΛΜΕ Λέσβου υπερασπίζεται την επιλογή για τον όρο «λαθρομετανάστης» στα σχολεία του νησιού, παρά τις αντιδράσεις τόσο της εκπαιδευτικής κοινότητας όσο και του υπουργείου. Ο Απόστολος Βαρελτζής, αντιπρόεδρος της ΔΑΚΕ, που είχε εισηγηθεί την εν λόγω πρόταση, σε συνέντευξη στο «Έθνος» προσέθεσε και τον όρο «θολοκουλτουριάρηδες» στη... φαρέτρα αυτών των όρων, χαρακτηρίζοντας με αυτόν τον τρόπο όσους αντιδρούν. Δεν παρέλειψε να εκφράσει την αδιαφορία του για την σχετική σύσταση του Αρείου Πάγου για την μη χρήση του όρου «λαθρομετανάστης», ως μειωτικής για την προσωπικότητα του ατόμου.
Διευκρινίσεις ΕΛΜΕ

Μετά την εισαγγελική έκκληση για την μη χρήση του όρου «λαθρομετανάστης» και μετά τις διάφορες λεκτικές αντιπαραθέσεις που λαμβάνουν χώρα στους κόλπους της εκπαιδευτικής κοινότητας (συνήθως κατά την υλοποίηση και παρουσίαση εκπαιδευτικών προγραμμάτων), το Δ.Σ. της ΕΛΜΕ Λέσβου «κρίνει απαραίτητο να δοθούν οι παρακάτω διευκρινίσεις:
- Η εισαγγελική έκκληση δεν είναι νόμος του Ελληνικού κράτους, ούτε απόφαση Ελληνικού Δικαστηρίου. Είναι μια παράκληση μη δεσμευτική και τίποτα παραπάνω.
- Δεν τεκμηριώνεται τίποτα ρατσιστικό και ξενοφοβικό στον όρο «λαθρομετανάστης», απ’ όλους αυτούς που το ισχυρίζονται.
- Σύμφωνα με τους διεθνείς οργανισμούς στους οποίους συμμετέχει επίσημα η χώρα μας, ο όρος «πρόσφυγας» νοείται μόνο στην πρώτη χώρα υποδοχής και εφ’ όσον του χορηγηθεί άσυλο. Έτσι για την Αλγερία π.χ. πρώτη χώρα υποδοχής είναι το Μαρόκο, η Λιβύη κλπ. Ειδικά για τη Συρία μπορεί να μη θεωρηθεί πρώτη χώρα υποδοχής η Τουρκία αφού έχει κυρώσει τη σύμβαση του ‘51 και το πρωτόκολλο που την ακολουθεί με επιφύλαξη.
- Μετανάστης ονομάζεται αυτός που έχει φύγει από τη χώρα του με τη θέλησή του, έχει ακολουθήσει όλες τις νόμιμες διαδικασίες και έχει στην κατοχή του όλα τα νόμιμα έγγραφα.
- Ο παράτυπος μετανάστης υπολείπεται του κανονικού μετανάστη σε κάποιες τυπικές λεπτομέρειες (π.χ. έχει γίνει η έγκριση αλλά όχι η έκδοση κάποιου εγγράφου).
- Κάθε άλλος που περνάει παράνομα τα σύνορα μιας χώρας παρακάμπτοντας τις νόμιμες διαδικασίες καλείται «παράνομος μετανάστης», έννοια που στην καθομιλουμένη αποδίδεται με τον όρο «λαθρομετανάστης». Το συνθετικό λαθρο- χρησιμοποιείται ευρέως για παράνομες δραστηριότητες. Έτσι χρησιμοποιούμε τους όρους «λαθρεπιβάτης», «λαθροκυνηγός», «λαθρεμπόριο» κλπ.
Η απόφαση πάρθηκε κατά πλειοψηφία. Υπέρ της απόφασης ψήφισε η ΔΑΚΕ, κατά η Αγωνιστική Παρέμβαση και το ΠΑΜΕ, ενώ η Αυτόνομη Πρωτοβουλία δεν παραβρέθηκε στη συνεδρίαση.»

Η «Αγωνιστική Παρέμβαση»

Η παράταξη των εκπαιδευτικών «Αγωνιστική Παρέμβαση» που εκπροσωπείται στο ΔΣ της ΕΛΜΕ Λέσβου από την Έφη Γκίκα ανέφερε σχετικά: «Κείμενα σαν αυτά της ΔΑΚΕ Λέσβου προωθούν τον ρατσισμό και τη ξενοφοβία μέσα στα σχολεία. Ποιοι εκπαιδευτικοί θα διδάξουν τα παιδιά των μεταναστών, όταν το ίδιο τους το σωματείο προάγει έναν όρο υβριστικό; Και αντί να αμβλύνει τις όποιες αναστολές τους τις τροφοδοτεί; Πώς θα μάθουν οι μαθητές να φέρονται με εκτίμηση στους αλλοδαπούς συμμαθητές τους όταν οι ίδιοι οι καθηγητές τους, μέσω του σωματείου τους, τους αποκαλούν «λαθραίους»;»
Μεταξύ άλλων η παράταξη ασκεί κριτική για την τακτική της ΔΑΚΕ: «Θεωρούμε ότι η ΔΑΚΕ, με τον συγκεκριμένο τρόπο, ξεδιπλώνει την ακροδεξιά ατζέντα της Νέας Δημοκρατίας προκειμένου να κάνει ακριβώς το αντίθετο από αυτό που οφείλει ως συνδικαλιστική παράταξη εκπαιδευτικών. Καθ’ όλη τη διετία της απόλυτης πλειοψηφίας της, με όλες τις αποφάσεις τις οποίες έχει λάβει, αποτελεί, συστηματικά και συνειδητά, «πλυντήριο» ακροδεξιών απόψεων. Από τα εθνικοπατριωτικά ψηφίσματα για τους «δύο στρατιωτικούς της Ανδριανούπολης» και της «προδοσίας του Μακεδονικού» έως την αντικαταστατική προσπάθεια «ξεπλύματος» του εθνικοσοσιαλιστή, πρώην διευθυντή, Βασίλη Μακρυπούλια και τα μισαλλόδοξα κηρύγματα του μέλους της ΔΑΚΕ Αλέκου Κουτσαντώνη.»

Η «Αυτόνομη Πρωτοβουλία»
«Ασπάζονται τα μέλη και οι φίλοι της ΔΑΚΕ, τις απόψεις του κυρίου αυτού (σ.σ. Απ. Βαρελτζή), περί φυλετικής καθαρότητας με τις οποίες βρίθουν τα γραπτά του;» αναρωτιέται η παράταξη εκπαιδευτικών «Αυτόνομη Πρωτοβουλία» που εκπροσωπείται στο ΔΣ της ΕΛΜΕ από τη Μαρία Περδικούρη.
«Οφείλουμε ως εκπαιδευτικοί να αναλάβουμε τις ευθύνες μας απέναντι σε αυτή την απόφαση και να απομονώσουμε όσους εκφράζουν και αναπαράγουν αυτές τις απόψεις και οι οποίοι δεν θα ‘πρεπε να έχουν θέση στο σωματείο. Η ΕΛΜΕ Λέσβου ήταν και πρέπει να παραμείνει ένα δημοκρατικό και προοδευτικό σωματείο στην υπηρεσία των εκπαιδευτικών και της πολυπολιτισμικής κοινωνίας» καταλήγει μεταξύ άλλων.