Έχουν περάσει πάνω από 20 μέρες, από το απόγεμα της 10ης Οκτωβρίου που με μια ανακοίνωσή της η ΕΤΑΛ (Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης Λέσβου) ενημέρωνε σε θριαμβευτικούς τόνους, ότι οι προτάσεις που είχαν υποβληθεί για υπαγωγή στο πρόγραμμα Leader Λέσβου ήταν 150 τον αριθμό και το αιτούμενο ποσό χρηματοδότησης ήταν 4,5 φορές μεγαλύτερο από εκείνο που προβλέπει ο διαθέσιμος προϋπολογισμός.

Και βέβαια η εταιρεία με το δίκιο της θριαμβολογούσε θεωρώντας εύλογα ότι ήταν κυρίως επιτυχία της ίδιας και των στελεχών της η κινητοποίηση του τοπικού δυναμικού σε τέτοιο βαθμό, που έφερε μέσα από μακροχρόνιες διαδικασίες ενημέρωσης και εμψύχωσης αυτή τη θεαματική ανταπόκριση, σε συνθήκες μάλιστα κακού ψυχολογικού κλίματος και χαρακτηριστικά προϊούσας αποεπένδυσης στην τοπική οικονομία.

Θέλοντας μάλιστα να μοιραστεί την χαρά για την επιτυχία με όσους πράγματι συνέβαλαν σε αυτήν δεν δίστασε με γενναιότητα να παραδεχθεί ότι εκτός από την δική της εξ αντικειμένου κεντρική παρουσία στο πρόγραμμα, τεράστια συμβολή είχαν και όλοι οι εμπλεκόμενοι συνεργάτες των επενδυτών (σύμβουλοι επενδύσεων, λογιστές, μηχανικοί κλπ) αλλά στο τέλος-τέλος οι ίδιοι οι υποψήφιοι επενδυτές, που κατάφεραν να ξεπεράσουν την αρνητική ψυχολογία και το κακό κλίμα και να κάνουν το πρώτο βήμα. Καταθέτοντας ο καθένας το μικρό ή μεγαλύτερο επενδυτικό του πρόγραμμα και ζητώντας χρηματοδότηση, εκφράζοντας όμως ταυτόχρονα τη βούληση να βάλουν και οι ίδιοι το χέρι βαθιά στην τσέπη, για να στηρίξουν την επιχείρησή τους, υπάρχουσα ή και μέλλουσα να ιδρυθεί.

Μια δεύτερη ανάγνωση

Ασφαλώς και κανείς καλοπροαίρετος δεν μπορεί να αρνηθεί το ρόλο τόσο της διαχειρίστριας εταιρείας του προγράμματος όσο και των στελεχών του ιδιωτικού τομέα που συνέβαλαν στο να υπάρξει τόσο μεγάλη ζήτηση στο πρόγραμμα που οδήγησε σε τόσο μεγάλη υπερκάλυψη ζητούμενων πόρων σε σχέση με αυτούς που διατίθενται. Όμως, αν θέλει κανείς να δει τα πράγματα ρεαλιστικά, δεν μπορεί παρά να παρατηρήσει, ότι τα σημάδια για την μεγάλη ζήτηση στο πρόγραμμα στη Λέσβο, είχαν φανεί από καιρό. Και πέρα από τον υποκειμενικό παράγοντα, την μεγάλη προσπάθεια δηλαδή προσέλκυσης επενδύσεων από όλους τους εμπλεκόμενους, σημαντικό ρόλο έπαιξε και ο αντικειμενικός παράγων.

Και αυτός δεν είναι άλλος από την τραγική οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Λέσβος τα τελευταία χρόνια, αφού πέρα από τις συνέπειες της γενικότερης οικονομικής κρίσης είχε να αντιμετωπίσει στο μέγιστο βαθμό και την λαίλαπα του προσφυγικού-μεταναστευτικού, που δημιούργησε περαιτέρω κλίμα αποεπένδυσης, εγκατάλειψης ημιτελών επενδύσεων και αποθάρρυνσης νέων προσπαθειών. Στην δυσμενή αυτή πορεία, ασφαλώς και έπαιξε το ρόλο της η έλλειψη σοβαρών συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων τα τελευταία χρόνια, που αν για την υπόλοιπη Ελλάδα είχε επιπτώσεις στο επενδυτικό κλίμα στη Λέσβο των πολλαπλάσιων προβλημάτων είχε και πολλαπλάσιες συνέπειες.

Ήταν αναμενόμενο λοιπόν, στο πρώτο «σοβαρό» πρόγραμμα που προκηρύχθηκε επιτέλους, και αυτό ήταν το Leader, ο επιχειρηματικός κόσμος του νησιού να αντιδράσει επενδυτικά ως «συμπιεσμένο ελατήριο».

Την πιθανότητα εμφάνισης τέτοιων φαινομένων την είχαν επισημάνει εγκαίρως έμπειροι παράγοντες στο χώρο της συμβουλευτικής επενδύσεων αλλά και η ίδια η ΕΤΑΛ. Και η εφημερίδα αυτή, είχε επίσης εγκαίρως συλλάβει τα μηνύματα των ειδικών και ήδη με πρωτοσέλιδο δημοσίευμα εδώ και πάνω από δυο χρόνια (17 Ιουνίου 2017) είχε τονίσει την σημασία του συγκεκριμένου προγράμματος για της Λέσβο.

(Για όσους ενδιαφέρονται, ας αναζητήσουν το δημοσίευμα στην ιστοσελίδα μας στην διεύθυνση

<https://www.emprosnet.gr/article/search?searchword=leader&format=html&t=1572592740458&tpl=search&start=48>

Είχε μάλιστα καλέσει από τότε όλους τους τοπικούς παράγοντες (βουλευτές, Δημοτική Αρχή, Περιφερειάρχη, Επιμελητήριο, κόμματα κλπ) να κινηθούν εγκαίρως, απαιτώντας από την τότε κυβέρνηση να μην αντιμετωπίσει τη Λέσβο ως μια συνηθισμένη περιοχή που θα πάρει το μερίδιό της με βάση τον πληθυσμό της αλλά ως απόλυτα ειδική περίπτωση που θα της χορηγηθεί έως και πενταπλάσια χρηματοδότηση από την προβλεπόμενη.

Χαρακτηριστικά κλείναμε τότε το δημοσίευμά μας ως εξής: Λύση λοιπόν υπάρχει και είναι απλή και προπαντός άμεσα υλοποιήσιμη. (Αναφέρεται στο αίτημα για γενναία αύξηση των πόρων). Ιδού επομένως «πεδίον δόξης λαμπρόν» για την Περιφέρεια, τον Δήμο, τους τοπικούς βουλευτές, το Επιμελητήριο και τους λοιπούς φορείς για να διεκδικήσουν, ιδού αντίστοιχο πεδίο για τους κυβερνώντες να αποδεχθούν άμεσα τη δίκαιη διεκδίκηση και το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων να παράσχει την ομόθυμη στήριξη σε μια τέτοιας Εθνικής πλέον σημασίας πρωτοβουλία.

Πρώτη ολιγωρία

Δυστυχώς η ανταπόκριση των τοπικών παραγόντων τότε, απεδείχθη στην χειρότερη περίπτωση ανύπαρκτη και στην καλύτερη αναποτελεσματική. Έτσι, όταν τελικά ανακοινώθηκαν οι κατανομές πόρων στα 53 Πανελλαδικά Leader, οι περιοχές είχαν χωρισθεί απλά σε δύο «ταχύτητες» που η μία προέβλεπε δημόσια δαπάνη για τα ιδιωτικά έργα της τάξεως των 2,5 εκατομμυρίων ευρώ περίπου και η δεύτερη περίπου 4,5. Η Λέσβος είχε καταταγεί προφανώς και λόγω πληθυσμού στην δεύτερη κατηγορία με δημόσια δαπάνη 4,5 εκατομμύρια, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν είχε ικανοποιηθεί το αίτημα για αντιμετώπισή της με ιδιαίτερο τρόπο. Το επιχείρημα των τότε κυβερνώντων πιθανολογούμε ότι ήταν -αφού κανείς τοπικός παράγων δεν δημοσιοποίησε τότε κάποια σχετική παρέμβασή του- πως δεν θα μπορούσε να υπάρξει πρόβλεψη για αυξημένη χρηματοδότηση του Leader Λέσβου, πριν προκηρυχθεί το πρόγραμμα και παραλάβει αιτήσεις, οπότε και να αποδειχθεί αν πράγματι θα υπήρχε τόσο μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον και οι σχετικές προβλέψεις δεν ήταν απλώς «ευσεβείς πόθοι» της τοπικής Ομάδας Τοπικής Δράσης.

Η αμείλικτη πραγματικότητα

Ήλθε όμως το πλήρωμα του χρόνου, έληξε στις 10 Οκτωβρίου η προθεσμία κατάθεσης φακέλων υποψηφιότητας για επενδύσεις, και δικαιώθηκαν οι προβλέψεις όσων υποστήριζαν ότι τα χρήματα που είχαν αρχικά διατεθεί για ιδιωτικές επενδύσεις στη Λέσβο ήταν πολύ λιγότερα από τις ανάγκες, αφού η απαιτούμενη δημόσια δαπάνη για να ικανοποιηθούν όλες οι αιτήσεις είναι 4,5 μεγαλύτερη από την υπάρχουσα.

Και βέβαια σημαντικό ρόλο στο αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον πέραν των αντικειμενικών λόγων, έπαιξε η συστηματική ενημέρωση και εμψύχωση της τοπικής κοινωνίας από την ΕΤΑΛ, σημαντικό ρόλο και το στελεχικό δυναμικό του ιδιωτικού τομέα του νησιού που βοήθησε στην υποβολή πολλών και άρτιων φακέλων υποψηφιότητας, και σημαντικότερο ρόλο από όλους έπαιξαν οι ίδιοι οι υποψήφιοι επενδυτές που πείσθηκαν από τις διαδικασίες ενημέρωσης που προηγήθηκαν και αποφάσισαν να «βγουν μπροστά». Αυτή όμως η κατάσταση αποτελεί έναν ακόμη λόγο για να ικανοποιηθεί έστω τώρα, που υπάρχει χειροπιαστό και μετρήσιμο το επενδυτικό ενδιαφέρον, το αίτημα για γενναία αύξηση της χρηματοδότησης του Leader Λέσβου, γιατί αλλιώς θα είναι σαν να «τιμωρείται» μια ολόκληρη τοπική κοινωνία με το πρωτοπόρο ανθρώπινο δυναμικό της, που υπό τόσο αντίξοες συνθήκες, πείσθηκε και ανταποκρίθηκε στην πρόκληση.

Ανεπίτρεπτη οποιαδήποτε νέα ολιγωρία

Τώρα λοιπόν, που τα δεδομένα επαναλαμβάνουμε είναι χειροπιαστά και μετρήσιμα, είναι η ώρα των τοπικών ταγών, Δημάρχων, Περιφερειάρχη, Επιμελητηρίου, βουλευτών και κομματικών παραγόντων, να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους και να απαιτήσουν να αντιμετωπισθεί χρηματοδοτικά η Λέσβος ως ειδική περίπτωση αφενός γιατί κατά γενική ομολογία είναι, και δεύτερον γιατί με το ανθρώπινο δυναμικό της απέδειξε και με το παραπάνω το αξίζει.

Δεν μιλάμε για κινήσεις εντυπωσιασμού ή που θα μείνουν απλά στα λόγια, μιλάμε για ενιαία μετωπική προσπάθεια, αφού το θέμα δεν χωρά ανταγωνισμούς και θα πρέπει όλοι μαζί οι τοπικοί ηγέτες να δράσουν από κοινού πιέζοντας όπου πρέπει, για να φέρουν αποτέλεσμα. Τύχη αγαθή, έχουν στη διάθεσή τους μια έμπειρη ομάδα τοπικής δράσης, την ΕΤΑΛ, που μπορεί να τους εξοπλίσει επιπλέον και με τεχνοκρατικά επιχειρήματα για επιμέρους πλευρές του αυξημένου επενδυτικού ενδιαφέροντος που παρουσιάστηκε, έτσι ώστε το αίτημα να καταστεί ισχυρό από κάθε άποψη. Η τοπική κοινωνία και οι πρωτοπόροι επενδυτές αναμένουν με απόλυτα δικαιολογημένες προσδοκίες.