Ελλάδα και Ιρλανδία είναι οι δύο αγορές οι οποίες θα εξακολουθήσουν και το 2011 να βρίσκονται σε βαθιά κρίση στον τομέα των ακινήτων, την ίδια στιγμή που πανευρωπαϊκά, το real estate ήδη παρουσιάζει σημάδια βελτίωσης ή σταθεροποίησης.
Ελλάδα και Ιρλανδία είναι οι δύο αγορές οι οποίες θα εξακολουθήσουν και το 2011 να βρίσκονται σε βαθιά κρίση στον τομέα των ακινήτων, την ίδια στιγμή που πανευρωπαϊκά, στις άλλες 24 ευρωπαϊκές αγορές, το real estate ήδη παρουσιάζει σημάδια βελτίωσης ή σταθεροποίησης.
Πτωτικές τάσεις, αν και όχι σε τόσο έντονο βαθμό, σημειώνονται ακόμη σε οκτώ αγορές και συγκεκριμένα στη Βουλγαρία, τη Δανία, τη Φινλανδία, την Ουγγαρία, την Ιταλία, τη Ρουμανία, την Ισπανία και τη Σλοβακία.
Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από την τελευταία έρευνα της διεθνούς εταιρείας συμβούλων ακινήτων Cushman & Wakefield για την πορεία των ενοικίων και τις αποδόσεις στην ευρωπαϊκή αγορά ακινήτων, όπως καταγράφηκαν στο τέλος του τρίτου τριμήνου τού 2010.
Οι επιδόσεις της Ελλάδας
Από την έρευνα προκύπτει, ειδικά για την Ελλάδα, ότι η πτώση στις τιμές των ενοικίων ήταν μεγαλύτερη στο κομμάτι των καταστημάτων - πάνω από 16% κατά μέσο όρο, κοντά στο 7% για τον τομέα των γραφείων και πάνω από 10% για το κομμάτι των βιομηχανικών ακινήτων. Τα νούμερα, πάντως, είναι ακόμη υψηλότερα αν ληφθούν υπόψη οι πιέσεις που έχει δεχθεί η αγορά ειδικά το τελευταίο τρίμηνο του 2010, με περιπτώσεις μειώσεων που έχουν καταγραφεί να ξεπερνούν ακόμη και το 30%.
Αντίστοιχα, οι αποδόσεις στην ελληνική αγορά κυμαίνονται για τα εμπορικά καταστήματα στις εμπορικές πιάτσες και τα εμπορικά κέντρα στο 7,3%, υψηλότερα στο 8% είναι οι αποδόσεις για τα γραφεία, ενώ στο 8,5% διαμορφώνεται το ποσοστό για τα βιομηχανικά ακίνητα και τους αποθηκευτικούς χώρους. Η γενικότερη τάση ως προς τις αποδόσεις στον τομέα των ακινήτων στη χώρα μας είναι ανοδικές, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία τής Cushman & Wakefield.
Διαπραγματεύσεις
Ήδη, πάντως, όπως διαπιστώνεται εντόνως όσον αφορά τα καταστήματα στη χώρα μας, έχει ξεκινήσει και δεύτερος γύρος επαναδιαπραγματεύσεων ενοικίων, με τους εμπόρους και τους καταστηματάρχες να είναι ιδιαίτερα πιεστικοί ως προς τις απαιτήσεις τους, ζητώντας σε ουκ ολίγες περιπτώσεις δεύτερη μείωση μέσα στο διάστημα του τελευταίου ενάμιση χρόνου. Ειδικά ως προς τις μειώσεις που επιτυγχάνουν οι αλυσίδες, διαμορφώνονται μεταξύ 15% - 20%, ανάλογα με τη θέση του ακινήτου, ενώ στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων τα μειωμένα ενοίκια ισχύουν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα - ενός ή ενάμισι έτους -, μετά την παρέλευση του οποίου θα πραγματοποιηθούν και νέες διαπραγματεύσεις.
Τα στελέχη της αγοράς επισημαίνουν ότι είναι ελάχιστα τα καταστήματα που μισθώνονται αυτή την περίοδο, μόλις το 10% από το σύνολο αυτών που ξενοικιάζονται, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις κυρίως μεγάλων αλυσίδων, οι οποίες εκμεταλλεύονται την κρίση προκειμένου να «πιάσουν» καλύτερα πόστα.
Γραφεία
Στο κομμάτι των γραφείων, οι διαθέσιμοι χώροι στην Αθήνα κυμαίνονται σε επίπεδα άνω του 15%, με τα νούμερα να είναι ανοδικά, δεδομένου ότι όλες οι επιχειρήσεις αυτό το διάστημα προσπαθούν να συγκρατήσουν το κόστος τους. Αποτέλεσμα; Οι προβλέψεις για το 2011 να κάνουν λόγο για ακόμη περισσότερους διαθέσιμους χώρους, είτε καινούργιους είτε λιγότερο σύγχρονους, που μπορεί να φθάσουν φέτος ακόμη και το 25%.
Στα βιομηχανικά ακίνητα, η δραστηριότητα είναι αυτήν τη στιγμή ελάχιστη, όπως περιορισμένος είναι και ο αριθμός των ξένων εταιρειών οι οποίες δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, εξ αιτίας της ελλιπούς οργάνωσης, της περιορισμένης επιφάνειας νέων κατασκευών, οι οποίες ως επί το πλείστον χρησιμοποιούνται από τις εταιρείες που τις αναπτύσσουν, καθώς και της υψηλής αξίας της γης, ιδιαίτερα όταν αυτά βρίσκονται σε κοντινή απόσταση από την Αθήνα.
Η εικόνα στην υπόλοιπη Ευρώπη
Στην υπόλοιπη Ευρώπη η εικόνα είναι διαφορετική αναλόγως με την αγορά: Γερμανία και Σουηδία θεωρούνται αυτήν τη στιγμή οι πιο βελτιωμένες αγορές, την ίδια στιγμή που Νορβηγία και Μεγάλη Βρετανία αναμένεται να παρουσιάσουν σαφώς καλύτερες επιδόσεις το 2011.
Στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη, η Πολωνία εξακολουθεί να παρουσιάζει περαιτέρω σημάδια βελτίωσης, ενώ θετικές επιδόσεις παρουσιάζουν ακόμη η Ρωσία, η Σλοβακία αλλά και η Τουρκία.
Η αγορά γραφείων πανευρωπαϊκά έχει αρχίσει να ανακάμπτει πιο γρήγορα από το αναμενόμενο, με αρκετούς από τους υποψήφιους μισθωτές να έχουν αυξήσει τις απαιτήσεις τους όσον αφορά τη σχέση ποιότητας/τιμής και να μη διστάζουν να νοικιάζουν χώρους υψηλών προδιαγραφών σε αποκεντρωμένες περιοχές που διαθέτουν πολύ καλύτερα ενοίκια.
Η αγορά των καταστημάτων πανευρωπαϊκά δείχνει μεν σημάδια βελτίωσης από πλευράς τζίρου και καταναλωτικής εμπιστοσύνης, ωστόσο η αμφιβολία είναι διάχυτη στους Ευρωπαίους καταναλωτές ως προς το αν θα διατηρηθεί και το νέο έτος η μισθολογική τους κατάσταση - γι’ αυτό άλλωστε είναι και ιδιαίτερα προσεκτικοί ως προς τις αγορές τους. Ανησυχία στους καταναλωτές, αλλά και στους ίδιους τους λιανέμπορους, προκαλεί το γεγονός της αύξησης των φόρων από το νέο έτος, κάτι το οποίο αναμένεται να επηρεάσει και την ελληνική αγορά.
*ΑΡΘΡΟ ΣΤΟ ΠΛΑΣΙΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΚΕΡΔΟΣ
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.