Παρά τη γενικότερη κρίση και την επιβράδυνση των στεγαστικών δανείων, οι τιμές κατοικιών στην Ελλάδα έχουν πέσει μόνο κατά 5% το τελευταίο 12μηνο, ενώ ακόμη πιο μικρή είναι η υποχώρηση των ενοικίων.
Οι μεταβολές των ενοικίων δεν ακολούθησαν αυτές των τιμών των ακινήτων, προφανώς γιατί η μείωση του αγοραστικού ενδιαφέροντος έχει στρέψει πολλούς στο ενοίκιο.
Μεγάλη μείωση παρουσιάζουν οι πωλήσεις κατοικιών, οι οποίες από το ρεκόρ των 215.150 το 2005, μειώθηκαν σε 172.900 το 2006, στις 167.700 το 2007 και σε 131.300 πέρυσι, ενώ φέτος θα είναι ακόμη πιο λίγες (περίπου οι μισές σε σχέση με το 2005).

Όσον αφορά στις τιμές στην περιοχή της Αττικής, σε έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, η πτώση σε ορισμένες περιοχές ανέρχεται στο 20%.
Η μεγαλύτερη πτώση τιμών από πέρυσι σημειώνεται στον Πειραιά με 20,19% και ακολουθούν Γκύζη με 19,23%, Αγία Σοφία με 18,86%, Άγιος Αρτέμιος με 18,68%, Πλατεία Αττικής με 16,32%, Κυψέλη με 16,39% και Περιστέρι με 16%. Υπάρχουν, πάντως, και αξιοσημείωτες αυξήσεις στις διάμεσες τιμές πώλησης. Στη Φρεαττύδα οι τιμές έχουν αυξηθεί κατά 21,18%, στο Μετς 15,19%, στην Αγία Παρασκευή 12%, στο Κουκάκι 10,41%, στην Καστέλα κατά 8,22%. Πρόκειται για συγκεκριμένες περιοχές με σταθερή ζήτηση ακόμη και μέσα στην κρίση και με ακίνητα που κατά κύριο λόγο είναι ακριβά.

Πτώση 50% στις αγοραπωλησίες ακινήτων
Μεγάλη βουτιά, σχεδόν στο 50%, σημειώνουν οι αγοραπωλησίες ακινήτων που πραγματοποιούνται με τραπεζικό δανεισμό κατά το πρώτο εννεάμηνο του 2009. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η Τράπεζα της Ελλάδος, οι συναλλαγές το α΄ τρίμηνο μειώθηκαν κατά 49,3%, το β΄ τρίμηνο κατά 49,4% και το γ΄ τρίμηνο κατά 44,4%. Αντιστοίχως, η μείωση στα τετραγωνικά μέτρα συναλλαγών ήταν 50,6%, 49,3% και 45,7%. Όσο για τη μεταβολή της αξίας των συναλλαγών, τα στοιχεία δείχνουν μεγάλη πτώση, 50,3%, 49,2% και 48%, στα τρία τρίμηνα του 2009.

Κρίση στα εμπορικά ακίνητα
Στα εμπορικά ακίνητα, η διαθεσιμότητα στο κέντρο της Αθήνας έχει φθάσει το 40%. Αντίστοιχα προβλήματα παρουσιάζει και η αγορά γραφείων, αφού υπάρχει πλέον αρνητική διάθεση των εταιρειών να αποκτήσουν νέα κτήρια, όσο και των κατασκευαστών να κτίσουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2008 χτίστηκαν μόλις 55.000 τ.μ. γραφείων στην Αθήνα, αριθμός που αποτυπώνει ανάγλυφα τη συρρίκνωση της κατασκευαστικής δραστηριότητας. Οι ειδικοί της αγοράς κάνουν λόγο για μείωση έως και 10% στα ενοίκια των γραφείων, ακόμη και σε περιοχές υψηλής προβολής. Το ποσοστό των αδιάθετων γραφείων στην Αθήνα ανέρχεται κοντά στο 8%. Σοβαρό πρόβλημα αποτελεί η έλλειψη ποιοτικών χώρων, καθώς δεν είναι λίγες οι εταιρείες που αναζητούν γραφεία α΄ κατηγορίας αλλά υπάρχει δυσκολία στο να βρουν τους κατάλληλους χώρους.
Η κρίση πλήττει και το Κολωνάκι, ειδικά την οδό Π. Ιωακείμ, αλλά και τις Τσακάλωφ και Μηλιώνη. Η ζήτηση είναι εξαιρετικά υποτονική, η προσφορά μεγαλώνει και τα ενοίκια έχουν πέσει κάτω από 100 ευρώ/τ.μ., όταν πριν μερικά χρόνια έκλειναν συμβόλαια κοντά στα 200 ευρώ. Σταθερό το ενδιαφέρον για καφέ, αλλά ένδυση και υπόδηση μετακομίζουν σε φθηνότερες περιοχές ή στα εμπορικά κέντρα.
Μεγάλο το σοκ στην Πατησίων, καθώς πολλά είναι τα ξενοίκιαστα μαγαζιά, κανένα επενδυτικό ενδιαφέρον και πτώση ενοικίων από τα 70 - 80 ευρώ/τ.μ. στα 40 - 50 ευρώ/τ.μ., και φυσικά ούτε λόγος για καταβολή «αέρα». Καλύτερη είναι η κατάσταση προς την Ομόνοια.
Στη Γλυφάδα, στην οδό Μεταξά, αν και έχει τη δική της ισχυρή τοπική αγορά, οι καλές ημέρες πέρασαν. Τελευταία η ζήτηση είναι υποτονική, οι έμποροι δεν είναι «ζεστοί» και τα ενοίκια έχουν πέσει κάτω από τα 100 ευρώ/τ.μ. από τα 140 - 150 ευρώ. Ο «αέρας» που ζητείται, της τάξης των 1.000 ευρώ/τ.μ..
Στο Περιστέρι ο δημοφιλής πεζόδρομος Εθνικής Αντιστάσεως είναι παράδειγμα της κρίσης που βιώνουν οι περιφερειακές αγορές. Στα μεγάλα καταστήματα άδεια οι τζίροι έπεσαν δραματικά, ενώ τα ενοίκια έπεσαν κατά 20% στα 50 ευρώ/τ.μ. και πιο κάτω. Στην περιοχή οι έμποροι έδιναν αέρα 200.000 ευρώ για ένα κατάστημα και τώρα ο αέρας έχει... εξανεμιστεί. Εκτιμάται ότι τα επόμενα τρία χρόνια μπορεί να υπάρξει περαιτέρω πτώση 30% - 40%.

Αναπτυσσόμενη η αγορά logistics
Η αγορά αποθηκευτικών χώρων γνωρίζει τα τελευταία χρόνια αρκετά υψηλό ρυθμό ανάπτυξης. Η προσφορά κινείται σε χαμηλά επίπεδα, με αποτέλεσμα οι τιμές, τόσο όσον αφορά στην αγορά όσο και στην ενοικίαση σύγχρονων αποθηκευτικών χώρων, να θεωρούνται υψηλές σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με έρευνες που αφορούν στην τιμή των βιομηχανικών οικοπέδων στην Αττική, παρουσιάζουν σημαντικές αποκλίσεις που ξεκινούν από τα 50 ευρώ/τ.μ. και φθάνουν μέχρι τα 300 ευρώ/τ.μ..
Μια αρκετά σημαντική ιδιομορφία για την ελληνική αγορά αποτελεί το γεγονός ότι το ενδιαφέρον της αγοράς επικεντρώνεται αποκλειστικά στην ευρύτερη περιοχή των δύο μεγάλων αστικών κέντρων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.
Στην Αττική οι διαθέσιμοι χώροι που έχουν τη δυνατότητα να φιλοξενήσουν σύγχρονους αποθηκευτικούς χώρους προσεγγίζουν το 5% της δυνατότητας που έχει η αγορά. Για χώρους υψηλών προδιαγραφών, άνω των 5.000 τ.μ., η απόδοση της αγοράς στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας κυμαίνεται στο 10%, ενώ σε οριακά χαμηλότερα επίπεδα ανέρχονται οι αποδόσεις για χώρους που ξεπερνούν τα 10.000 τ.μ..
Πάνω από το 90% των επιχειρήσεων εδρεύουν στην Αττική, ενώ οι περισσότερες από αυτές έχουν τις βασικές τους εγκαταστάσεις στο Θριάσιο Πεδίο και οι υπόλοιπες στην Παιανία, στο Κορωπί, στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» και σε περιοχές στα βόρεια του νομού μέχρι και τη Βοιωτία και κυρίως στις περιοχές των Αχαρνών, του Κρυονερίου, την Αυλώνα, τα Οινόφυτα και την Οινόη. Αρκετές από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου, ιδιαίτερα όσες έχουν παρουσία και στον κλάδο των υπηρεσιών διαμεταφοράς, διατηρούν αποθηκευτικούς χώρους και εγκαταστάσεις στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης.
Τα μεγάλα έργα υποδομής δημιουργούν νέα δεδομένα στους τομείς των μεταφορών και της αποθήκευσης, σε μια περίοδο που οι επιχειρήσεις επενδύουν στη βελτίωση της αποδοτικότητάς τους μέσω της καλύτερης διαχείρισης των εμπορευμάτων. Το συνολικό μέγεθος των υφιστάμενων αποθηκευτικών χώρων 3PL στην Αττική ανέρχεται σε πάνω από 400.000 τ.μ. - εκ των οποίων το 90% περίπου βρίσκεται στο Θριάσιο (Μάνδρα, Μαγούλα, Ασπρόπυργος). Ο συνδυασμός της μεγάλης ζήτησης με την περιορισμένη προσφορά έχει δημιουργήσει φαινόμενα υπερβολικών τιμών για χώρους που δεν ανταποκρίνονται στα σύγχρονα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. Την επόμενη διετία προβλέπεται να αυξηθεί η ζήτηση, αλλά ταυτόχρονα και η προσφορά, με τη δημιουργία μεγάλου μεγέθους logistics parks. Αποτέλεσμα είναι η συγκράτηση και ίσως η πτώση των τιμών.

*ΑΡΘΡΟ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΚΕΡΔΟΣ