Εκατοντάδες είναι οι επιχειρήσεις που κινδυνεύουν με λουκέτο σε όλη την Ελλάδα λόγω της γενικευμένης οικονομικής κρίσης, ενώ τα πρώτα σημάδια άρχισαν να γίνονται εμφανή και στην πόλη της Μυτιλήνης.
Εκατοντάδες είναι οι επιχειρήσεις που κινδυνεύουν με λουκέτο σε όλη την Ελλάδα λόγω της γενικευμένης οικονομικής κρίσης, ενώ τα πρώτα σημάδια άρχισαν, σύμφωνα με το Εμπορικό Επιμελητήριο Λέσβου και τον Εμπορικό Σύλλογο της πόλης, τους τελευταίους μήνες να γίνονται εμφανή και στην πόλη της Μυτιλήνης. Την ίδια στιγμή, ψύχραιμοι αλλά και σχετικά αισιόδοξοι εμφανίζονται πολλοί από τους καταστηματάρχες του πιο εμπορικού τμήματος της οδού Ερμού, αφού, όπως λένε οι ίδιοι, η περίοδος αυτή είναι πάντα περίοδος ύφεσης, στην οποία φέτος έχουν συμβάλει και οι ερχόμενες εκλογές…
Δεκάδες ή μάλλον εκατοντάδες είναι οι επιχειρήσεις που προβαίνουν σε απολύσεις και μείωση του προσωπικού, ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης, με κυριότερα πληγείσες τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΒΕΑ), η οποία πραγματοποιήθηκε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 480 επιχειρήσεων μελών του μέσα στον Ιούλιο, επιβεβαιώνονται οι φόβοι που υπήρχαν από πριν.
Συγκεκριμένα, οκτώ στις δέκα μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις φαίνεται να έχουν επηρεαστεί, με μείωση του τζίρου τους και καθυστέρηση των πληρωμών από τους πελάτες τους, ενώ το 40% εκτιμά ότι θα «κλείσει» το έτος με ζημιές. Ένας στους τέσσερις επιχειρηματίες έχει προχωρήσει σε απολύσεις, ένας στους πέντε σκέφτεται να μειώσει το προσωπικό του, ενώ περίπου 8.500 επιχειρήσεις κινδυνεύουν με κλείσιμο μέσα στο επόμενο έτος.
Τα σημάδια της κρίσης είναι, πλέον, εμφανή και στη Μυτιλήνη, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εμπορικού Επιμελητηρίου Λέσβου, κ. Γιώργο Ορφανό, αλλά και σύμφωνα με την πρόεδρο του Εμπορικού Συλλόγου Μυτιλήνης, κ. Μαρία Βερβενιώτου.
«Θυελλώδης» ο… χειμώνας;
«Τα πράγματα είναι δύσκολα για την πόλη της Μυτιλήνης και η εικόνα που υπάρχει δεν είναι καλή», υποστηρίζει ο πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου Λέσβου, κ. Γιώργος Ορφανός. «Όσο κι αν το 2008 δεν είχαμε κάποια προβλήματα, φέτος η κρίση μάς άγγιξε και εμάς. Υπάρχει αρκετή πτώση στην κίνηση, η οποία αναθερμάνθηκε σε κάποιο βαθμό τον Αύγουστο με την έλευση των τουριστών και τις εκπτώσεις των καταστημάτων. Ωστόσο και πάλι η αγοραστική δύναμη, τουλάχιστον όσον αφορά τους Έλληνες τουρίστες, ήταν μειωμένη. Τα αποτελέσματα θα φανούν από εδώ και πέρα. Δυστυχώς, τώρα η κατάσταση επιδεινώνεται και πολύ φοβάμαι ότι ο χειμώνας θα είναι… “θυελλώδης”», υποστηρίζει. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο κόσμος της αγοράς παραπονιέται λόγω του ότι δεν υπάρχει τζίρος, ενώ είναι πολλές οι ακάλυπτες επιταγές που εκδίδονται τους τελευταίους μήνες.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εμπορικού Επιμελητηρίου, όπως είναι φυσικό, η κρίση δεν έχει αγγίξει μόνο τα εμπορικά καταστήματα, αλλά και όλους τους υπόλοιπους κλάδους, όπως αυτούς του τουρισμού, των οικοδομών, της βιοτεχνίας, της παροχής υπηρεσιών κ.λπ.. Μάλιστα, μέσα στους τελευταίους τρεις μήνες το Επιμελητήριο Λέσβου έχει εκπονήσει μια ολοκληρωμένη έρευνα για την οικονομική κρίση και το κατά πόσο αυτή έχει πλήξει τους διάφορους κλάδους και την αγορά της Λέσβου, τα συμπεράσματα της οποίας πρόκειται να ανακοινωθούν στο τέλος του μήνα.
Πάντως, σύμφωνα με τα στοιχεία του Επιμελητηρίου Λέσβου, από την 1η Ιανουαρίου του φετινού έτους μέχρι και τις 8 Σεπτεμβρίου υπήρξαν συνολικά σε όλους τους κλάδους 404 εγγραφές και 499 διαγραφές μελών σε επίπεδο νομού, περίπου 10% επιπλέον διαγραφές δηλαδή, σε σχέση με τις εγγραφές.
«Πλασματικό» το κλείσιμο - άνοιγμα
Ωστόσο, ο κ. Ορφανός υποστηρίζει ότι το κλείσιμο και το άνοιγμα των μαγαζιών και των επιχειρήσεων είναι κάτι πλασματικό και δεν αντιπροσωπεύει την πραγματικότητα, αφού σημασία έχει η δυναμικότητα της καθεμίας. «Λέμε ότι άνοιξαν πέντε καινούργια και έκλεισαν δέκα, ωστόσο σημασία έχουν τα στοιχεία της Εφορίας, που αφορούν τον κύκλο των εργασιών, τον αριθμό των απασχολουμένων, τον τζίρο κάθε επιχείρησης. Τι κι αν κλείσουν δέκα ατομικές επιχειρήσεις; Αν στη θέση τους έχει ανοίξει μία νέα που απασχολεί πολλούς εργαζομένους ή το αντίστροφο∙ αυτό έχει σημασία», λέει ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου, αφού σε επίπεδο συνολικό της αγοράς, πράγματι έχει σημασία το είδος κάθε επιχείρησης και τα στοιχεία της.
Η πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Μυτιλήνης, κ. Μαρία Βερβενιώτου, πάντως, δε συμφωνεί με την παραπάνω άποψη: «Δε συμφωνώ καθόλου με την άποψη αυτή. Μάλιστα, στο μέλλον μάλλον θα αρχίσει να γίνεται και στην επαρχία αυτό που ήδη έχει αρχίσει να γίνεται σε μεγάλες πόλεις, όπως στην Αθήνα, που ξεσηκώνονται οι καταστηματάρχες εναντίον των μεγάλων εμπορικών κέντρων που πλήττουν τις μικρές επιχειρήσεις. Δυστυχώς, προς το παρόν ακολουθούμε το μοντέλο της Ευρώπης, εξ αιτίας του οποίου κλείνουν μαγαζιά και δεν ξέρω πού θα πάει αυτή η κατάσταση…»
Άλλα μαγαζιά κλείνουν ...και άλλα ανοίγουν
«Δουλεύουμε για τις τράπεζες…»
Σύμφωνα και με την ίδια, πάντως, τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα για τους επιχειρηματίες της Μυτιλήνης: «Πρόκειται για τη χειρότερη κρίση που περνάει η αγορά, κάτι τέτοιο δεν έχει ξανασυμβεί», λέει η κ. Βερβενιώτου. «Πάνω που πήγε να ανακάμψει κάπως η αγορά από τους καλοκαιρινούς μήνες και τις εκπτώσεις, προκηρύχθηκαν εκλογές και όλα σταμάτησαν… Είναι σα να σταμάτησε ο χρόνος…
Μετά τις εκπτώσεις που δούλεψαν πολύ καταστήματα με ρούχα και παπούτσια, είμαστε όλοι στην ίδια μοίρα. Μόνο η Τουρκία κρατάει καλά, εκεί πηγαίνουν οι Μυτιληνιοί για ψώνια, εδώ δε θέλουν να πληρώσουν…», λέει η κ. Βερβενιώτου.
Η ίδια υποστηρίζει ότι είναι δύσκολο για τις επιχειρήσεις να κάνουν οποιονδήποτε προγραμματισμό για το επόμενο διάστημα, ενώ αυτοί που δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα είναι μόνο… οι τράπεζες.
«Μόνο οι τράπεζες πάνε καλά, ουσιαστικά δουλεύουμε γι’ αυτές», λέει η πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου, ιδιοκτήτρια καταστήματος επίπλων η ίδια. «Η αγορά έχει αλλάξει πολύ, πρέπει πλέον να καταβάλλεις προκαταβολή για να πάρεις οποιοδήποτε εμπόρευμα. Προσπαθούμε όπως μπορούμε, ώστε να μην μπούμε στον “Τειρεσία” (σ.σ. το πρόγραμμα Τραπεζικών Συστημάτων Πληροφοριών), αφού αυτό σημαίνει το τέλος της επαγγελματικής εξέλιξης ενός εμπόρου. Εξάλλου, οι ακάλυπτες επιταγές έχουν αυξηθεί πολύ και κάτι τέτοιο λειτουργεί αλυσιδωτά.»
Υπάρχει διέξοδος;
Υπάρχει τρόπος να βγει από το αδιέξοδο ο εμπορικός κόσμος της Μυτιλήνης;
«Δεν υπάρχει κάποιος τρόπος διεξόδου σε τοπικό επίπεδο», υποστηρίζει ο κ. Ορφανός. «Αν παρθεί ένα μέτρο, θα ισχύσει πανελλαδικά, όπως το πάγωμα των καταναλωτικών δανείων που πρόκειται να ξεκινήσει σύντομα. Ως νησιωτική περιοχή ζητάμε, φυσικά, κάτι παραπάνω σε αναπτυξιακό επίπεδο. Κάποια από αυτά που ζητάμε τα παίρνουμε, αλλά τα προβλήματα που έχουμε είναι πολλά. Στο παρελθόν υπήρξαν διάφορες ενισχύσεις, όπως τα παραμεθόρια δάνεια με χαμηλό τόκο που ίσχυσαν το 1974 και τόνωσαν την αγορά. Ωστόσο, τώρα είναι δύσκολο να υπάρξουν ανάλογες ενισχύσεις, αφού η οικονομική κρίση ισχύει σε πανελλαδικό επίπεδο. Θέλουμε, πάντως, σίγουρα μέτρα για στήριξη και έχουμε ετοιμάσει σχετικό υπόμνημα για τους υποψηφίους που πρόκειται να επισκεφθούν το νησί μας πριν τις εκλογές.»
Θεωρώ, πάντως, ότι πάντα υπάρχουν ευκαιρίες για επιχειρηματική δράση - όπως είναι η επιδότηση που δίνεται μέσω των προγραμμάτων νεανικής και γυναικείας επιχειρηματικότητας -, αρκεί να κάνει κανείς τη σωστή κίνηση, όταν πρέπει», υποστηρίζει ο κ. Ορφανός.
Σύμφωνα με την κ. Βερβενιώτου, πάντως, μέχρι και το πέρας των εκλογών οι καταστηματάρχες μέλη του Εμπορικού Συλλόγου της Μυτιλήνης δεν μπορούν να κάνουν απολύτως τίποτα. «Αν δε γίνουν οι εκλογές, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε οποιαδήποτε δράση. Πρέπει να απευθυνθούμε στην κυβέρνηση και αυτήν τη στιγμή κυβέρνηση δεν υπάρχει. Μετά τις εκλογές, θα δούμε τι θα κάνουμε…»
Ακάλυπτες επιταγές 2007 - 2009 σε πανελλαδικό επίπεδο σε ευρώ + σε τεμάχια (στοιχεία από «Τειρεσία» Τραπεζικά Συστήματα Πληροφοριών Α.Ε.)
Ακάλυπτες επιταγές 2007 σε πανελλαδικό επίπεδο από τις αρχές του έτους σε τεμάχια και ευρώ (στοιχεία από «Τειρεσία» Τραπεζικά Συστήματα Πληροφοριών Α.Ε.)
Καταστηματάρχες στην οδό Ερμού:
«Δεν έχουμε κάποιο σοβαρό πρόβλημα»…
Παρά τις εκτιμήσεις του κ. Ορφανού και της κ. Βερβενιώτου, πάντως, τουλάχιστον οι καταστηματάρχες του πλέον εμπορικού τμήματος της οδού Ερμού - και όχι αυτού της Επάνω Σκάλας - δε φαίνεται να αντιμετωπίζουν κάποιο σοβαρό πρόβλημα ως αντίκτυπο της οικονομικής κρίσης, παραπονούμενοι, κυρίως, μόνο για το ότι πολύς κόσμος επιλέγει να ψωνίσει από την Τουρκία.
Σύμφωνα με τους περισσότερους από αυτούς, ειδικά όσους έχουν καταστήματα ενδυμάτων και υποδημάτων, την περίοδο αυτή που διανύουμε υπάρχει πάντα μια «κρίση» στην αγορά, καθώς πρόκειται για περίοδο μεταβατική, από τα καλοκαιρινά στα χειμωνιάτικα είδη. Ειδικά φέτος, η κρίση αυτή φαίνεται να εντείνεται από τις επερχόμενες εκλογές, κάτι που όμως, όπως μας λένε οι ίδιοι, πάντα ισχύει σε προεκλογικές περιόδους. Η πλειοψηφία των καταστημάτων, πάντως, φαίνεται να δούλεψε καλά στην περίοδο των εκπτώσεων, ενώ σύμφωνα με τους ιδιοκτήτες τους έχουν κλείσει κυρίως ορισμένα μικρά μαγαζιά, που άνοιξαν πέρυσι και δεν πήγαν καλά.
Περίοδος ύφεσης κάθε χρόνο…
«Κάθε χρόνο υπάρχει κάποια ύφεση αυτήν την περίοδο», λέει ο κ. Νικόλαος Βογιατζής, ιδιοκτήτης κοσμηματοπωλείου. «Εγώ είμαι πολύ θετικός, στους Έλληνες μας αρέσει γενικά να παραπονιόμαστε, αλλά μην τα ρίχνουμε όλα στην κρίση. Δεν αρκεί μόνο να ανοίξεις ένα κατάστημα, πρέπει να ξέρεις και πώς να το δουλέψεις.»
«Κλείνουν κάποια μαγαζιά που άνοιξαν πέρυσι και δεν πήγαν καλά, τα μεγάλα μαγαζιά που είναι χρόνια στην πόλη έχουν και σταθερή πελατεία, και δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Αυτό παρατηρείται κυρίως στις μεγάλες πόλεις», λέει ο κ. Αθανάσιος Αγαθανάσης, ιδιοκτήτης του «Μινιόν».
«Η μόνη μείωση που παρατηρήθηκε σε τουρίστες, ήταν αυτή των Ελλήνων του εξωτερικού. Κατά τα άλλα είναι μικρές οι διαφορές σε σχέση με τις μεγάλες πόλεις ή την Αθήνα», λέει ένας ιδιοκτήτης καταστήματος υποδημάτων.
Σύμφωνα με τον κ. Βασίλη Παπαδέλλη, ιδιοκτήτη του ομώνυμου καταστήματος ηλεκτρικών ειδών, ο ίδιος μέχρι τώρα έχει δουλέψει καλά, ενώ η κίνηση στο κατάστημά του είναι περίπου στα ίδια επίπεδα με πέρυσι, με μια μικρή πτώση το τελευταίο διάστημα, την οποία αποδίδει στην προεκλογική περίοδο που διανύουμε.
«Υπάρχει μια πτώση που είναι φυσιολογική, ο κόσμος είναι συγκρατημένος λόγω της προεκλογικής περιόδου, έχουν μειωθεί λίγο και οι αγορές των φοιτητών, αλλά χωρίς σημαντικά προβλήματα», λέει ο κ. Παπαδέλλης. «Υπολογίζαμε ότι οι μήνες που έρχονται θα είναι δύσκολοι, λόγω της μειωμένης κίνησης του τουρισμού. Τελικά τα πράγματα πήγαν καλύτερα, ενώ όποιες αρνητικές επιπτώσεις θα φανούν μέσα στους δύο επόμενους μήνες, Οκτώβριο και Νοέμβριο.» Όσο για τα καταστήματα που κλείνουν, υποστηρίζει: «Τα μεγάλα λειτουργούν συχνά έναντι των μικρών, ωστόσο η δουλειά πολλές φορές απλά αλλάζει χέρια…»
Κάποιες έχουν πρόβλημα…
Η κ. Έφη, ιδιοκτήτρια του καταστήματος ρούχων «Symbol» πάνω στην Ερμού, είναι από τις εξαιρέσεις που μας ανέφεραν κάποιο μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν: «Βλέπουμε μεγάλη διαφορά, υπάρχει οικονομική στενότητα στον κόσμο, έχουν παγιωθεί οι μισθοί και οι συντάξεις. Η μείωση σε πωλήσεις ξεκίνησε σταδιακά από πέρυσι το καλοκαίρι, ήταν πιο έντονη τα Χριστούγεννα και ακόμη πιο έντονη το Πάσχα, παρ’ όλο που έσπασε λίγο το καλοκαίρι. Πρόβλημα είναι και τα ενοίκια, που ως γνωστόν στη Μυτιλήνη είναι υψηλά.»
… και άλλες ανοίγουν…
Υπάρχουν, ωστόσο, και επιχειρήσεις που άνοιξαν μέσα στον τελευταίο χρόνο, εν μέσω οικονομικής κρίσης, όπως το κατάστημα υποδημάτων «Strada» και οι καφετέριες «Πανελλήνιον» ή «Κήπος», ή αποφάσισαν να επεκταθούν, όπως το ζαχαροπλαστείο «Μασκωτίτσα», που πρόσφατα άνοιξε νέο, μεγαλύτερο κατάστημα πάνω στην Ερμού.
«Αποφασίσαμε να επεκταθούμε και μέχρι στιγμής πάμε πολύ καλά, παρ’ όλο που ακόμη δεν είμαστε ακόμη ιδιαίτερα γνωστοί, όσον αφορά το νέο μας χώρο. Του χρόνου, θα πηγαίνουμε ακόμη καλύτερα», λέει η ιδιοκτήτρια της «Μασκωτίτσας», κ. Δέσποινα Γούναρη. «Δε δέχομαι ότι υπάρχει κρίση», υποστηρίζει, λέγοντας ότι μάλλον ο κόσμος είναι κάπως… «καλομαθημένος» όσον αφορά τις απολαβές που έχει συνηθίσει να παίρνει. «Εμείς ζητάμε άτομα για απασχόληση και παρ’ όλο που παρέχουμε ασφάλιση και βασικό μισθό, απασχολούμε μόνο φοιτητές. Οι νέοι Μυτιληνιοί δεν έρχονται να δουλέψουν…»