Σε αντίθεση με ό,τι ισχύει στην υπόλοιπη χώρα, αλλά και στη γειτονική μας Χίο, η Λέσβος δεν ακολουθεί την προσπάθεια να αναγνωριστούν όσο το δυνατόν περισσότερα προϊόντα της ως ΠΟΠ και ΠΓΕ.
Σε αντίθεση με ό,τι ισχύει στην υπόλοιπη χώρα, αλλά και στη γειτονική μας Χίο, η Λέσβος δεν ακολουθεί τις άλλες περιοχές στην προσπάθεια να αναγνωρίσουν όσο το δυνατόν περισσότερα προϊόντα τους ως Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και Γεωγραφικής ένδειξης (ΠΓΕ). Έτσι, ενώ το δρόμο για την αναγνώρισή τους ως ΠΟΠ πήραν δύο ακόμη ελληνικά προϊόντα, δεν υπάρχει όλο το τελευταίο διάστημα καμμία ανάλογη κίνηση απ’ τη Λέσβο.
Ειδικότερα, πρόκειται για το «Αρνάκι Ελασσόνας» και για το «Ξινόγαλο Σητείας». Τα τελευταία χρόνια γίνεται προσπάθεια να αναγνωριστούν πολλά ελληνικά προϊόντα ως ΠΟΠ ή ΠΓΕ. Πριν από περίπου ενάμιση χρόνο ολοκληρώθηκε η διαδικασία αναγνώρισης ως ΠΟΠ της «Θρούμπας Χίου». Πρόκειται για ελιές θρούμπες που υπάρχουν σε όλο το Αιγαίο, αλλά και στα βόρεια χωριά της Χίου οι θρούμπες ελιές έχουν αποκτήσει ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τις κάνουν να ξεχωρίζουν. Η αναγνώρισή τους ως προϊόντος ΠΟΠ είναι ένας τρόπος για να διασωθεί η ελαιοκαλλιέργεια στο νησί και να αυξηθεί το εισόδημα των ελαιοπαραγωγών του νησιού.
Αυτό το νέο κύμα αναγνώρισης τοπικών προϊόντων ως ΠΟΠ και ΠΓΕ δε φαίνεται να έχει αγγίξει τη Λέσβο. Κι αυτό παρά το ότι το νησί διαθέτει σειρά προϊόντων που θα μπορούσαν να αναγνωριστούν. Ορισμένα από τα προϊόντα της Λέσβου που θα μπορούσαν να αναγνωριστούν ως ΠΟΠ ή ΠΓΕ είναι το αρνί γάλακτος, ο γλυκάνισος του Λισβορίου, τα ρεβύθια του Λισβορίου, το φασόλια της Κάπης, η κρασουλιά ντομάτα της Αγιάσου, το κατίκι που φτιάχνεται στα χωριά της δυτικής Λέσβου, ο τραχανάς, τα παραδοσιακά γιαούρτια που φτιάχνουν οι τοπικές βιοτεχνίες από πρόβειο γάλα, οι θρούμπες ελιές της Λέσβου, οι αχτσέδες (τοπική ποικιλία αχλαδιών), τα ξινόμηλα της Αγιάσου, τα κάστανα της Αγιάσου, τα κεράσια της Αγιάσου κι άλλα πολλά.
Δυστυχώς η διαδικασία ανάδειξης των τοπικών προϊόντων ως ΠΟΠ και ΠΓΕ που είχε ξεκινήσει η ΕΑΣ Λέσβου, σταμάτησε στα μέσα της δεκαετίας τού 1990. Εκείνη η προσπάθεια είχε αποδώσει σημαντικούς καρπούς, καθώς η Λέσβος έγινε ζώνη ΠΓΕ για την παραγωγή ελαιολάδου. Επίσης, στην Λέσβο μπορεί να παραχθεί ΠΟΠ λαδοτύρι Μυτιλήνης, ΠΟΠ φέτα, κασέρι και γραβιέρα. Δηλαδή έχει γίνει η ανάδειξη ορισμένων από τα σημαντικότερα προϊόντα του νησιού, όμως υπάρχουν πολλά και σημαντικά προϊόντα που πρέπει να αναδειχθούν.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ανάμεσα στα άλλα στοιχεία που προσκομίσθηκαν για να αναγνωριστεί το αρνάκι Ελασσόνας ως ΠΟΠ είναι και το ότι για την παραγωγή του χρησιμοποιούνται ζώα που προέρχονται από αναγνωρισμένες ελληνικές φυλές. Μεταξύ των φυλών που αναφέρονται είναι και τα πρόβατα λεσβιακής φυλής.
Αν, λοιπόν, το αρνάκι Ελασσόνας διεκδικεί να αναγνωριστεί ως ΠΟΠ όταν προέρχεται από πρόβατα λεσβιακής φυλής, έχει κάθε λόγο να διεκδικηθεί το ίδιο και για τα αρνιά γάλακτος της Λέσβου, τα οποία κατ’ εξοχήν προέρχονται από πρόβατα λεσβιακής φυλής.
Τα πλεονεκτήματα των ΠΟΠ και ΠΓΕ
Τα προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ έχουν καλύτερη τύχη στις ελληνικές και τις διεθνείς αγορές, διότι ξεχωρίζουν για την ανώτερη ποιότητά τους και τα ιδιαίτερα γευστικά και θρεπτικά χαρακτηριστικά τους.
Η καθιέρωση των αρνιών της Λέσβου ως ΠΟΠ θα τα έκανε αναγνωρίσιμα στο καταναλωτικό κοινό, θα αύξανε τη ζήτησή τους και έτσι θα δημιουργούνταν προϋποθέσεις για να αποκομίσουν μεγαλύτερο εισόδημα και οι κτηνοτρόφοι της Λέσβου.
Άλλωστε και στη χώρα μας σταδιακά το εμπόριο κρέατος αλλάζει χαρακτηριστικά. Σε αντίθεση με τις συνήθειες του παρελθόντος, που διατηρούνται και στις μέρες μας, το κρέας τα επόμενα χρόνια θα πωλείται τεμαχισμένο σε επιμέρους τμήματα και συσκευασμένο. Αλλά ένα συσκευασμένο προϊόν, για να είναι αναγνωρίσιμο, θα πρέπει να είναι επώνυμο και διαφοροποιημένο σε σχέση με τα άλλα ομοειδή του. Συνεπώς, κι από αυτήν τη σκοπιά η αναγνώριση του αρνιού της Λέσβου ως ΠΟΠ ή ΠΓΕ έχει να προσφέρει πολλά στην τοπική οικονομία.
Τον τελευταίο χρόνο έχουν γίνει πάνω από δέκα δημοσιογραφικές αναφορές, σε ένα πολύ μεγάλο αριθμό εντύπων, για το αρνάκι Ελασσόνας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Οι αναφορές αυτές αποτελούν από μόνες τους μια τεράστια καμπάνια προβολής του προϊόντος, που υπό διαφορετικές συνθήκες θα κόστιζε πανάκριβα.
Μελέτη για αναγνώριση
Η αναγνώριση ενός προϊόντος ως ΠΟΠ δεν είναι εύκολη υπόθεση, απαιτεί τη σύνταξη μιας εκτενούς μελέτης, η οποία θα δείχνει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που έχει το προϊόν έναντι άλλων ομοειδών. Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι η φυλή ή οι φυλές από όπου προέρχονται τα ζώα, οι συνθήκες βόσκησής τους, το είδος της βοσκής, η γεωγραφική περιοχή που αναπτύσσονται τα ζώα, η σύσταση του κρέατός τους, η περιεκτικότητα του σε λίπος κι άλλα πολλά.
Ο φορέας που έχει άμεσο ενδιαφέρον να προωθήσει την αναγνώριση των αρνιών της Λέσβου είναι οι κτηνοτροφικοί συνεταιρισμοί του νησιού και η ΕΑΣ Λέσβου, καθώς είναι οι φορείς που εκπροσωπούν τους κτηνοτρόφους του νησιού. Επίσης τη σύνταξη της μελέτης θα μπορούσαν να προωθήσουν η Νομαρχία Λέσβου, το Επιμελητήριο, οι δήμοι του νησιού, ακόμη και η ΤΕΔΚ.
Ένα επιτυχημένο παράδειγμα του πώς μπορούν να βοηθήσουν οι φορείς της αυτοδιοίκησης την ανάδειξη των τοπικών προϊόντων είναι ο ΣΕΔΗΚ (Σύνδεσμος Ελαιοπαραγωγικών Δήμων Κρήτης). Πρόκειται για ένα φορέα που συστάθηκε από τους δήμους της Κρήτης για την προώθηση της κατανάλωσης του ελαιολάδου.
Καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν ότι έχει ξεκινήσει η διαδικασία εκπόνησης μελέτης για την αναγνώριση ως ΠΟΠ των αρνιών της Λέσβου. Πρόκειται για μια εργασία μεταπτυχιακού επιπέδου, ωστόσο η μελέτη αυτή δε χρηματοδοτείται από κανέναν τοπικό φορέα, αν και η ολοκλήρωσή της έχει να προσφέρει πάρα πολλά στην τοπική οικονομία της Λέσβου.