Σοβαρότατος ο προβληματισμός για τις επιπτώσεις στο χειμαζόμενο τουρισμό της Λέσβου από την απώλεια πέντε «γαλάζιων σημαιών» και μάλιστα από παραλίες ονομαστές, πόλους έλξης επισκεπτών ντόπιων και ξένων. Ο λόγος για τις παραλίες της Πέτρας, της Ανάξου, του Αγίου Ισιδώρου, των Βατερών και της Σκάλας Καλλονής, που όπως έγραφε χθες το «Ε», φέτος για πρώτη φορά, μετά από πάρα πολλά χρόνια, θα είναι χωρίς «γαλάζια σημαία».

Ας σημειωθεί μάλιστα ότι παραλίες όπως αυτές των Βατερών και του Αγίου Ισιδώρου αποτελούσαν στο παρελθόν και φωτογραφικό υπόδειγμα στην επίσημη ανακοίνωση της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης, ενώ πριν πολλά χρόνια, επί δημαρχίας Καλλονής από τον Άρη Ελευθερίου, η απώλεια της «γαλάζιας σημαίας» από τη Σκάλα Καλλονής προκάλεσε εντονότατες αντιδράσεις από την τότε δημοτική αρχή και κινητοποίηση όλων των Καλλονιατών με στόχο την επανάκτησή της.

Οι πέντε λιγότερες «γαλάζιες σημαίες» που πήρε φέτος ο ενιαίος Δήμος Λέσβου στέλνουν το νησί από την πέμπτη πανελλαδικώς θέση που κατείχε πέρυσι, στη 15η! Συνολικά δε, ο Νομός Λέσβου, δεδομένων και των δύο «γαλάζιων σημαιών» σε σύνολο πέντε που πέρυσι έχασε η Λήμνος, πέφτει από την όγδοη θέση στη 15η θέση!

Ας σημειωθεί ότι φέτος η Ελλάδα αύξησε τις «γαλάζιες σημαίες» της σε 394 από 387 πέρυσι, ανατρέποντας για πρώτη φορά την αρνητική πορεία πολλών χρόνων, παραμένοντας στη δεύτερη θέση παγκοσμίως. Το 2010 στην Ελλάδα είχαν βραβευτεί 421 ακτές της, ενώ το 2009 είχαν βραβευτεί 425 παραλίες και το 2008, 430.

Η αρνητική για τη Λέσβο χρονιά ήταν το 2008, όταν και είχε μόλις οκτώ βραβευμένες παραλίες.

Απώλεια συμβόλων ποιότητας
Γιατί όμως θεωρείται αρνητικό για το νησί η απώλεια πέντε στις 13 «γαλάζιες σημαίες»; Γιατί αποτελεί διεθνές σύμβολο ποιότητας, θεωρούμενο το πιο γνωστό περιβαλλοντικό σύμβολο στον κόσμο. Απονέμεται από το 1987 σε όσες ακτές και μαρίνες πληρούν αυστηρές προϋποθέσεις του. Δεν αρκεί οι ακτές να διαθέτουν μόνο την επιθυμητή, εξαιρετική ποιότητα νερών κολύμβησης. Πρέπει επιπλέον να τηρούνται 31 αυστηρά κριτήρια, που αναφέρονται σε καθαριότητα, οργάνωση, πληροφόρηση, ασφάλεια λουομένων και επισκεπτών, προστασία του φυσικού πλούτου της ακτής και του παράκτιου χώρου και ταυτόχρονα περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση.

Μάλιστα, τα μεγάλα ταξιδιωτικά γραφεία του εξωτερικού δίνουν ιδιαίτερη σημασία στη «γαλάζια σημαία» όταν επιλέγουν τους προορισμούς που προτείνουν στους πελάτες τους, επιμένοντας στις καλές υπηρεσίες που προσφέρονται στην ακτή, αλλά και στην προστασία του περιβάλλοντος. Αυτό το γνωρίζουν και το υπολογίζουν όλοι οι διαχειριστές ακτών, ξενοδοχεία και camping, και φυσικά δήμοι, που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα εθελοντικά. Στην Ελλάδα, εθνικός χειριστής του Προγράμματος «Γαλάζιες Σημαίες» από το 1992 είναι η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ).

Πώς δίνονται οι «γαλάζιες σημαίες»;
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, διά της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων (ΕΓΥ), υποστηρίζει το Πρόγραμμα «Γαλάζιες Σημαίες». Η ΕΓΥ δημιούργησε και λειτουργεί από το 2011 το «Μητρώο Ταυτοτήτων Ακτών Κολύμβησης», παρακολουθώντας συστηματικά τις ακτές που συγκεντρώνουν σημαντικό αριθμό λουομένων, παρουσιάζουν αισθητικό αλλά και περιβαλλοντικό, κυρίως, ενδιαφέρον ή δέχονται έντονες περιβαλλοντικές πιέσεις. Η ίδια Υπηρεσία πραγματοποιεί κάθε χρόνο δειγματοληψίες ελέγχου της ποιότητας των νερών κολύμβησης, που συνδυάζεται στο Μητρώο με την κατάσταση της ακτής, και αποδίδει τον επίσημο χαρακτηρισμό των εθνικών υδάτων σε εθνικό επίπεδο. Τα στοιχεία του Μητρώου στέλνονται κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η ΕΕΠΦ (Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης) συνεργάζεται με το Υπουργείο Περιβάλλοντος κάνοντας χρήση των παραπάνω επίσημων, δημοσιοποιημένων αποτελεσμάτων των δειγματοληψιών, για τη συμμετοχή των φορέων διαχείρισης των ακτών στο Πρόγραμμα «Γαλάζιες Σημαίες». Ας σημειωθεί μάλιστα ότι για την απόδοση της «γαλάζιας σημαίας» σε μιαν ακτή, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ποιότητα νερών σε αυτήν, με βάση τον παραπάνω επίσημο χαρακτηρισμό, να είναι «Εξαιρετική». Καμμία άλλη διαβάθμιση της ποιότητας, ακόμα και «ικανοποιητική», δεν είναι αποδεκτή για το Πρόγραμμα.

Οι «σημαίες» απονέμονται από την Εθνική Επιτροπή Κρίσεων (EEK) του Προγράμματος «Γαλάζιες Σημαίες», στο οποίο εκτός των παραπάνω συμμετέχει η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) και εκπρόσωποι των ακόλουθων φορέων: Υπουργείο Εσωτερικών, Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας & Ναυτιλίας, Υπουργείο Πολιτισμού & Τουρισμού, ΕΟΤ, Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, Μ.Κ.Ο. «Αρχέλων», Εθελοντές Επιθεωρητές Ακτών και Μαρινών.

Τα μέλη τής ΕΕΚ εξετάζουν κάθε χρόνο αναλυτικά τις υποψηφιότητες για βράβευση ακτών και μαρινών που τους υποβάλλει ο εθνικός χειριστής, έχοντας ελέγξει την πληρότητα των στοιχείων των φακέλων υποψηφιότητας που έχουν υποβληθεί. Προκρίνουν τις ακτές και μαρίνες που θεωρούν ότι συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις του Προγράμματος και προωθούν τη σχετική έκθεσή τους, μέσω της ΕΕΠΦ, στη Διεθνή Επιτροπή Κρίσεων (ΔΕΚ), η οποία και μόνη αποφασίζει για τις βραβεύσεις σε όλο τον κόσμο.

Γιάννης Βατός, αντιδήμαρχος Ποιότητας Ζωής:
«Δεν είναι οι “γαλάζιες σημαίες” το μείζον ζητούμενο»

«Την ευθύνη για τις “γαλάζιες σημαίες” την είχε τον πρώτο χρόνο η Αντιδημαρχία Τουρισμού και φέτος οι εκάστοτε γεωγραφικοί αντιδήμαρχοι. Αυτό που προσπαθήσαμε να κάνουμε εμείς, ήταν να εντάξουμε έστω κι εκπρόθεσμα την παραλία της Σκάλας Καλλονής, αλλά δυστυχώς δεν τα καταφέραμε.

Κατά τη γνώμη μου, πάντως, σαφώς καλό θα είναι να έχουμε “γαλάζιες σημαίες” σε όλο το νησί, άποψή μου όμως είναι πως αυτό δεν είναι το μείζον ζητούμενο στη συγκυρία που διανύουμε και πως αν κάποιος θέλει να έρθει στη Λέσβο, δε νομίζω να το μετανιώσει επειδή δεν έχουμε πολλές “γαλάζιες σημαίες”. Τώρα που οι μηχανισμοί ελέγχου σοβάρεψαν, τα πράγματα δυσκόλεψαν όχι μόνο για τη Λέσβο, αλλά και σε πανελλαδικό επίπεδο. Θεωρώ πως βασικό είναι να είμαστε καλύτερα οργανωμένοι και να θέσουμε ως προτεραιότητα το να έχουμε καλύτερες τιμές και ανταγωνιστικότητα. Από πλευράς μας, έχουμε, έστω και σε αυτήν τη συγκυρία, απόλυτη υποχρέωση ως αυτοδιοίκηση να υπηρετήσουμε τους συνδημότες μας, αλλά και τον τουρισμό, που είναι μια από τις ελάχιστες εναλλακτικές που έχουμε ως τόπος για ανάπτυξη. Και θα πρέπει να υπηρετήσουμε το τουριστικό προϊόν χωρίς διλήμματα, όπως φαίνεται πως έχουμε ακόμη στη Λέσβο, να στοχεύσουμε πια στον ποιοτικό τουρισμό.»


Ταξιαρχούλα Πνακά, αντιδήμαρχος Τουρισμού Λέσβου:
«Αρμόδιες, οι κατά τόπους αντιδημαρχίες»

«Η αξιολόγηση των παραλιών της Λέσβου είναι ένα βασικό κριτήριο, που είναι καλό να το έχουμε ως νησί. Γι’ αυτό άλλωστε είχαμε πάρει πέρυσι και τη διάκριση στην Ιεράπετρα, ως ένας από τους δήμους με τις περισσότερες “γαλάζιες σημαίες” στην Ευρώπη. Το φετινό αποτέλεσμα είναι μεγάλη απώλεια για το νησί. Δε χάθηκαν βέβαια οι “γαλάζιες σημαίες” γιατί δεν έχουμε καθαρά νερά, αλλά για λόγους άλλους, όπως είναι η έλλειψη ναυαγοσωστών, πινακίδων σήμανσης κ.ά.. Από τις περιοχές που δεν πήραν “γαλάζια σημαία”, μόνο η Καλλονή δεν έκανε καθόλου αίτηση φέτος, ίσως λόγω ελλιπών γραφειοκρατικών διαδικασιών. Η “σημαία” για τα Βατερά, την Πέτρα και την Άναξο χάθηκε από πέρυσι λόγω έλλειψης ναυαγοσώστη, που είναι όρος απαράβατος για τη διάκριση. Η ευθύνη πάντως για τις “γαλάζιες σημαίες” ξεκινά από τους τοπικούς αντιδημάρχους, που θα πρέπει να ξεκινήσουν τη διαδικασία. Και από τη στιγμή που τα περσινά δείγματα νερού δεν είχαν δείξει κάποιο πρόβλημα, θεωρώ πως αν όλα γίνονταν όπως έπρεπε, δε θα υπήρχε φέτος πρόβλημα.»

Παντελής Πατερέλλης:
«Θλίψη και απογοήτευση»

Η απώλεια των «γαλάζιων σημαιών», σύμφωνα με το δημοτικό σύμβουλο Παντελή Πατερέλλη, δημιούργησε «θλίψη και απογοήτευση».

Όπως υποστηρίζει ο κ. Πατερέλλης με ανακοίνωσή του, «η Λέσβος ίσως αποτελεί και πάλι την εξαίρεση συγκρινόμενη με άλλα νησιά, τουριστικούς προορισμούς, που φέτος θα έχει λιγότερες “γαλάζιες σημαίες”. Φέτος, μάλιστα, που με τη γενικευμένη οικονομική κρίση και τη διαφαινόμενη μείωση της τουριστικής κίνησης, θα έπρεπε να διεκδικήσουμε ακόμη περισσότερες!».

Σύμφωνα πάντα με τον κ. Πατερέλλη, «η απογοήτευση όμως των πολιτών έναντι της δημοτικής αρχής αγγίζει τα όρια της αγανάκτησης, καθόσον από όσα διαμείφθηκαν, καθίσταται πρόδηλη η αποποίηση της όποιας ευθύνης της, που μετακυλύεται στους… γεωγραφικούς αντιδημάρχους και βέβαια κατά την προσφιλή τους τακτική, στον… “Καλλικράτη”! Έτσι ο πολίτης και ειδικότερα οι επαγγελματίες του τουρισμού, που προσδοκούσαν απ’ την ανάδειξη των παραλιών τους, παρακολουθούν τις αντικρουόμενες δηλώσεις των ανευθυνοϋπεύθυνων αντιδημάρχων, δίκαια απορούν και διερωτώνται: “βρε που μπλέξαμε, δυο γαϊδουριών άχυρο δεν μπορούν να ξεχωρίσουν”!».

Και ο κ. Πατερέλλης καταλήγει: «Δυστυχώς αποδεικνύεται και στην πράξη ότι η προώθηση του τουρισμού, όπως βέβαια και η καθαριότητα του νησιού, δεν είναι στις προτεραιότητες του κ. Δημάρχου μας. Όλη τους η δραστηριότητα φαίνεται να εξαντλείται επιλεκτικά στα της νόσου τού Αλτσχάιμερ, ίσως για να μας καταστήσουν όλους συνεργούς και επιλήσμονες στα της διαχείρισης του Δήμου.»