Στους ουρανούς από χθες ο Αρχιμανδρίτης Φώτιος Λαυριώτης, μια από τις πιο αγαπητές λεσβιακές μορφές της Ορθοδοξίας. Ο «παπα-Φώτης», όπως ήταν γνωστός, έσβησε ήσυχα χθες στην Αθήνα, σε ηλικία 97 ετών, σε σπίτι όπου και τον φιλοξενούσαν τα τελευταία πέντε - έξι χρόνια. Η είδηση του θανάτου του, όπως ήταν φυσικό, σκόρπισε τη θλίψη, ενώ ως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν είχε γίνει γνωστό το πότε και πού θα ταφεί. Το μόνο δεδομένο ήταν ότι η κηδεία του θα γινόταν στη Μυτιλήνη, όπου και η σορός του θα μεταφερθεί.

Ο παπα-Φώτης γεννήθηκε στα Πάμφιλα το 1913 από το Δημήτριο και τη Μαρία Σαρδέλλη. Μαζί με την κατά τρία χρόνια μικρότερη αδελφή του μεγάλωσαν με μεγάλες στερήσεις, αφού σε ηλικία επτά ετών έμεινε ορφανός.
Στην εφηβική του ηλικία άκουσε για τον ελληνορθόδοξο μοναχισμό και για τη ματαιότητα του κόσμου από έναν ιεροκήρυκα που επισκέφτηκε το χωριό του και σαγηνευμένος αποφάσισε να μονάσει. Σε ηλικία 17 ετών έφυγε στην Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας στο Άγιο Όρος, από όπου πήρε το όνομα «Λαυριώτης». Εκεί αρχικά χειροθετείται μοναχός και αργότερα χειροτονείται διάκονος και ιερέας, παραμένοντας πάντα στο Άγιο Όρος για 20 χρόνια. Επέστρεψε στη Λέσβο μετά από πρόσκληση του αειμνήστου Μητροπολίτη Μυτιλήνης Ιακώβου Α΄, ο οποίος και τον τοποθέτησε εφημέριο στο χωριό Τρίγωνας, όπου και παρέμεινε έως τη συνταξιοδότησή του.
Το 1950 ο πρώην Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος τον τοποθέτησε εφημέριο στον Πανάγιο Τάφο στην Ιερουσαλήμ, όπου και παρέμεινε επί τέσσερα χρόνια. Το 1954 επέστρεψε για δεύτερη φορά στη γενέτειρά του συνεχίζοντας τα ενοριακά του καθήκοντα και επιδόθηκε στην οικοδόμηση του Ησυχαστηρίου του, που είναι αφιερωμένο στον Όσιο Λουκά το Νεομάρτυρα.
Ο παπα-Φώτης, αγαπητός σε όλους, γνωστός για την ασκητικότητα, την παρρησία και την προσήλωση στην ορθόδοξη παράδοση, αλλά προπάντων για το τριμμένο του ράσο και τα «πατημένα» παπούτσια με τα οποία περπατούσε όλη τη Λέσβο, από χθες είναι στους Ουρανούς που τόσο αγάπησε. Βροντοφωνάζοντας κι εκεί ό,τι έλεγε και στη γη: «Εγώ είμαι καλόγερος και γι’ αυτό δε δίνω μεγάλη σημασία στο ντύσιμό μου.»


Ο παπα-Φώτης το 1997 στον Ταξιάρχη του Μοσχονησίου, στην πρώτη λειτουργία στο ναό μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή

Ο άνθρωπος που κοινωνούσε τις πόρνες στο Κάτω Κάστρο*
Παπα-Φώτη, έχουμε την εξής μαρτυρία: Πριν πολλά χρόνια, εσύ με ένα πνευματοπαίδι σου χαράματα λειτούργησες στο γραφικό εκκλησάκι της Παναγιάς της Γαλατούσας, μέσα στο κάστρο της πόλης μας, και όταν τελείωσες τη Θεία Λειτουργία πήρες τη Θεία Μετάληψη και πήγες σ’ έναν από τους οίκους ανοχής που υπήρχαν τότε εκεί και μετέλαβες μία πόρνη ετοιμοθάνατη. Μάλιστα, μετά από λίγο πέθανε. Είναι αλήθεια; Δε φοβόσουν τι θα έλεγε ο κόσμος αν σε έβλεπε;
«Αυτό είχε γίνει πολλές φορές. Μία γυναίκα κοντά στην εκκλησία του Αγίου Συμεών μού έλεγε κάποιες περιπτώσεις κι εγώ πήγαινα σ’ αυτές τις ψυχές. Με αποδέχονταν. Τους μιλούσα για τη μετάνοια και τη σωτηρία της ψυχής, για την άλλη ζωή... Ποτέ δεν τους μιλούσα άσχημα, αλλά με αγάπη τούς έλεγα να μετανοήσουν και θα φροντίσει γι’ αυτές ο Θεός, θα τις αποκαταστήσει στην καρδιά Του. Πολλές ψυχές μετανοούσαν... Με ρωτήσατε αν φοβόμουν. Τι να φοβηθώ; Δε φοβάμαι κανέναν. Μόνο το Θεό να φοβόμαστε όταν αμαρτάνουμε. Δε μ’ ένοιαζε τι θα έλεγε ο κόσμος, εγώ για το Χριστό ενεργούσα.»
Πατέρα Φώτιε, ο Πάπας ήλθε τελικά στην Ελλάδα. Τι έχετε να μας πείτε γι’ αυτό;
«Κακώς δέχτηκε η Σύνοδος τον πάπα! Ευθύνονται όσοι τον κάλεσαν. Πολύ καλώς έκαναν όσοι αντέδρασαν! Ο πάπας και μαζί του οι Εβραίοι είναι οι μεγαλύτεροι εχθροί του κόσμου, γιατί είναι αντίχριστοι. Ο πάπας θέλει να κυριαρχήσει παντού. Γι’ αυτό ήλθε στη χώρα μας. Παντού δημιούργησε και δημιουργεί φασαρίες και σκάνδαλα. Για τη Μικρασία το 1922 και για τη Σερβία το 1999 τι έκανε; Ο παπισμός προξένησε μεγάλες συμφορές και στην Ελλάδα. Στόχος του είναι να καταστρέψει την Ορθοδοξία· μα η Ορθοδοξία είναι η Αλήθεια και η Ζωή και “πύλες Άδου” δε φοβάται γιατί έχει κεφαλή Της και προστάτη Της το Χριστό. Ήταν ανεπίτρεπτο αυτό που έγινε, μετά από τόσους αιώνες να ’ρθει πάπας στην Ελλάδα! Τι άλλο θα δούμε; Ο πάπας είναι διάβολος, μόνο που έχει ελπίδα να μετανοήσει. Ο Θεός κι όλοι οι Άγιοι προσμένουν την ώρα και τη στιγμή που θα μετανοήσει! Αλλά πότε; Κοντά χίλια χρόνια περάσαν και δε βλέπουμε καμμιά πραγματική μετάνοια, καμμία αληθινή αλλαγή. Τους έζησα τους παπικούς στους Αγίους Τόπους, όταν υπηρετούσα· είναι πολύ πεισματάρηδες και τυφλωμένοι. Καταλαβαίνουν ότι εμείς οι Ορθόδοξοι έχουμε την αλήθεια - αφού από μας έπαιρναν το Άγιο Φως κάθε Μεγάλο Σάββατο, το έβλεπαν το θαύμα -, αλλά ο εγωισμός δεν τους αφήνει να το παραδεχθούν. Ο εγωισμός τυφλώνει τον άνθρωπο. Κι ο πάπας Ρώμης είναι η ενσάρκωση του εωσφορικού εγωισμού!»
Στο Άγιον Όρος μείνατε πολλά χρόνια. Γνωρίσατε εκεί ιερές μορφές, αγίους;
«Το Άγιο Όρος είναι το περιβόλι της Παναγίας, τόπος άγιος, ιερός. Τόπος άσκησης. Έμεινα σ’ αυτό 20 ολόκληρα χρόνια - εκεί χειροτονήθηκα διάκος και παπάς. Φυσικό λοιπόν ήταν να γνωρίσω εκεί άγιους ανθρώπους, ιερές μορφές! Σπουδαγμένους, που τα παράτησαν όλα για το Μοναχισμό. Θυμάμαι κάποιο π. Παύλο Παυλίδη, γιατρό· είχε δυο πτυχία και ήταν από τον Πόντο. Κι έναν άλλον· Καμπανάς λεγόταν· ήταν γιατρός από την Αίγινα. Επίσης, κάποιον παπα-Γιώργη από την Πόλη, πολύ μορφωμένο· κι έναν άλλον, τον παπα-Αββακούμ, που μόναζε στη Λαύρα. Είχα την ευκαιρία να υπηρετήσω και να ζήσω κοντά σε τέτοια πρόσωπα. Ήταν απλοί άνθρωποι, πασίγνωστοι, που όμως οι ίδιοι θεωρούσαν τον εαυτό τους σκουπίδι, ένα τίποτα. Κι αν έκαναν κανένα θαυμαστό γεγονός και εμείς οι νεώτεροι απορούσαμε και τους θαυμάζαμε, αυτοί έλεγαν: “Εμείς δεν κάναμε τίποτα· παρακαλέσαμε το Θεό κι εκείνος αοράτως ενήργησε”.»

* Μια αποκαλυπτική συνέντευξη του αξέχαστου παπα-Φώτη, που δημοσιεύθηκε πριν μέρες στο περιοδικό του Αγίου Θεράποντα Μυτιλήνης «Αποστολή προς τους Ενορίτες».