Αυστηρή κριτική και ουσιώδεις παρατηρήσεις περιλαμβάνονται στο κείμενο στο οποίο κατέληξε η Τοπική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων (ΤΕΔΚ) Ν. Λέσβου και θα καταθέσει στην υπό εξέλιξη διαβούλευση για το Προεδρικό Διάταγμα «Περιφερειακές Ενώσεις Δήμων και Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας». Το σχέδιο που έχει κοινοποιηθεί απ’ το Υπουργείο Εσωτερικών, κρίνεται απ’ τους αυτοδιοικητικούς σε γενικές γραμμές κακό, κομματικό και δίχως όραμα, αφού «παγώνει» κάθε αναπτυξιακή δράση που είχαν αναπτύξει οι ΤΕΔΚ, τα συλλογικά όργανα της αυτοδιοίκησης.

Το διοικητικό συμβούλιο της ΤΕΔΚ ασχολήθηκε με το περιεχόμενο του σχεδίου, θέλοντας όπως επεσήμανε ο πρόεδρος, Σωτήρης Ζαμτράκης, να συμβάλει θετικά στη διαδικασία της διαβούλευσης. Τονίζει, μάλιστα, ότι, παρά τη μεσολάβηση ικανού χρόνου από την ψήφιση του νόμου του «Καλλικράτη» μέχρι την ανακοίνωση του σχεδίου, το κείμενο που δόθηκε «χαρακτηρίζεται από προχειρότητα ως προς τα ουσιαστικά του σημεία και υπερβολική εμμονή και μονομέρεια στην περιγραφή των εκλογικών διαδικασιών, που είναι άλλωστε και το βασικό του περιεχόμενο».

Τι λείπει…
Όπως έγραψε προ ημερών το «Ε», σε επίπεδο Περιφέρειας οι εννιά νησιωτικοί δήμοι θα δημιουργήσουν την ΠΕΔ Βορείου Αιγαίου, που θυμίζουμε πως θα έχει ως κυρίαρχο όργανο 75μελή (εννιά δήμαρχοι και 66 δημοτικοί σύμβουλοι) γενική συνέλευση. Οι πρώτες παρατηρήσεις τής ΤΕΔΚ για το σχέδιο αφορούν σε παραλείψεις που εντοπίστηκαν σε σχέση με τους σκοπούς της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων (ΠΕΔ). Ειδικότερα, επισημαίνεται πως δεν περιλαμβάνονται προβλέψεις για τη συνεργασία και την ανάληψη δράσεων υποστήριξης των δημοτικών κοινοτήτων, για τη συνεργασία των δήμων με την αποκεντρωμένη κρατική διοίκηση, για την ενίσχυση της ενδοδημοτικής αποκέντρωσης, για την τεχνική υποστήριξη των δήμων σε θέματα εφαρμογής οριζόντιων πολιτικών (όπως π.χ. ο έλεγχος ποιότητας νερού), για την υλοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων και γενικά για δράσεις που έως τώρα υλοποιούσαν οι ΤΕΔΚ (π.χ. συμμετοχή σε αναπτυξιακές εταιρείες ή συμπράξεις). Μια ακόμη παρατήρηση που εντοπίζεται αφορά στους πόρους χρηματοδότησης των ΠΕΔ, όπου γίνεται επιστροφή στο σύστημα είσπραξης που ίσχυε προ 20ετίας, με συνδρομές από τους δήμους-μέλη.

Υπονόμευση…
«Το σύστημα από τότε είχε αποτύχει, γι’ αυτό και αντικαταστάθηκε με την απευθείας παρακράτηση των πόρων από τους ΚΑΠ. Πόσο μάλλον σήμερα, που έχουμε τεράστιους και καταχρεωμένους ΟΤΑ. Εάν οι συντάκτες τού Π.Δ. επιμείνουν στην προτεινόμενη διαδικασία είσπραξης των πόρων, είναι σα να ομολογούν ότι το νέο θεσμό των ΠΕΔ εσκεμμένα τον θέτουν υπό υπονόμευση και τον καθιστούν προβληματικό και μη βιώσιμο οικονομικά, από τη δημιουργία του», επισημαίνεται στην απόφαση της ΤΕΔΚ, ενώ - όπως προσέθεσε ο Μιχάλης Πολυπαθέλλης σχετικά - «με μαθηματική ακρίβεια οδηγούν τους εργαζομένους των ΤΕΔΚ στην αναζήτηση υπηρεσίας προς μετάταξη, γιατί με αυτό το νέο σύστημα δε θα μπορεί κανείς να εγγυηθεί ούτε τη μισθοδοσία του προσωπικού».
Αναφορικά με τους πόρους, προτείνεται μεταξύ άλλων να προβλεφθεί διαφοροποίηση εσόδων για τις νησιωτικές ΠΕΔ, που έχουν να αντιμετωπίσουν τεράστια έξοδα διοίκησης λόγω των μεταφορών των αιρετών μεταξύ των νησιών.
Σημαντικά προβλήματα εντοπίζει η ΤΕΔΚ και στα εκλογικά ζητήματα, που αποτελούν και το μεγαλύτερο μέρος του σχεδίου, διατυπώνοντας την άποψη ότι υπάρχει εμμονή σε πλειοψηφικού χαρακτήρα εκλογικές διαδικασίες, πέρα από κάθε αυτοδιοικητική πρακτική. Πιο απλά, έτσι όπως είναι το σχέδιο, μόνο οι «ισχυροί» δήμοι δικαιούνται αντιπροσώπευσης και για αυτό η ΤΕΔΚ εισηγείται να διασφαλιστεί μια ελάχιστη εκπροσώπηση για τα μικρά νησιά, αλλά και εκπροσώπηση ολόκληρων μικρών ΠΕΔ στην ΚΕΔΕ.
«Η επικράτηση της λογικής των “παρατάξεων”, παρά τη δυνατότητα μεμονωμένων υποψηφιοτήτων, διασπά την ενότητα της αυτοδιοίκησης και εισάγει επίσημα κομματικές πρακτικές», τονίζει η ΤΕΔΚ, υπογραμμίζοντας πως στο επίπεδο της ΚΕΔΕ η συγκρότησή της αντιστρατεύεται κάθε έννοια αποκέντρωσης, καθώς θα κυριαρχήσουν αναγκαστικά τα δύο μεγάλα πολεοδομικά συγκροτήματα Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Για αυτό και προτείνει τη θεσμοθετημένη συμμετοχή των ΠΕΔ όλης της χώρας με έναν εκπρόσωπο στο διοικητικό συμβούλιο της ΚΕΔΕ.


Καμμία πρόβλεψη για τις εταιρείες όπου μετέχουν οι ΤΕΔΚ
Ποιος θα ελέγχει το νερό;

Έντονη κριτική ασκείται και στις μεταβατικές διατάξεις του σχεδίου, αφού, όπως λέει η ΤΕΔΚ, σε ένα μόνο άρθρο και εντελώς λακωνικά επιχειρείται να γίνει η ενοποίηση των σημερινών ΤΕΔΚ στο νέο φορέα, την ΠΕΔ, και μάλιστα χωρίς να γίνεται λόγος για ταμειακά υπόλοιπα ή ελλείμματα ή για τυχόν πλεονάζον προσωπικό.
«Οι σημερινές ΤΕΔΚ συμμετέχουν σε εταιρείες, είτε με πλήρη κυριότητα του μετοχικού κεφαλαίου είτε με μειοψηφικό ή πλειοψηφικό πακέτο μετοχών (π.χ. αναπτυξιακές εταιρείες Leader). Δεν υπάρχει μέριμνα για τη διασφάλιση της λειτουργίας τους και του προσωπικού τους», υποστηρίζει η ΤΕΔΚ Λέσβου στις παρατηρήσεις της, θέτοντας και ένα καίριας σημασίας ερώτημα για το Νομό Λέσβου, ο οποίος μέσα από τέτοια εταιρεία υλοποιεί το σημαντικό πρόγραμμα ελέγχου ποιότητας των νερών. Τι θα γίνει το μοναδικό διαπιστευμένο εργαστήριο ελέγχου νερών σε ολόκληρη την Περιφέρεια αν η ΠΕΔ δεν έχει τη δυνατότητα να το λειτουργήσει;
«Ειδικά στο σημείο αυτό απαιτείται περισσότερη σοβαρότητα και πρόβλεψη, σε ΠΕΔ που έχουν το ανάλογο ενδιαφέρον, να μπορέσουν να κρατήσουν δραστηριότητες πολλών ετών των καταργούμενων ΤΕΔΚ, με ιδιαίτερη σημασία για τις τοπικές κοινωνίες. Η ισοπεδωτική αντιμετώπιση που επιχειρείται, εξισώνει προς τα κάτω όλες τις ΠΕΔ και καταργεί κάθε έννοια προβολής “καλών πρακτικών”», λέει ο κ. Ζαμτράκης καταλήγοντας τις παρατηρήσεις για το διάδοχο θεσμό των ΤΕΔΚ.