Εμπρός Εβδομαδίαια Εφημερίδα Νομού Λέσβου - Γυμνασιάρχου Ολυμπίου 4 - Mυτιλήνη - 81100
Απαγορεύεται η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο.
Απαγορεύεται η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο.
Οι περισσότεροι έχουμε στο σπίτι μας ή στο γραφείο τουλάχιστον έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή (Η/Υ). Ακόμη και στα σχολεία μοίρασαν στους μαθητές και τους καθηγητές φορητούς Η/Υ. Η μοντέρνα (;) τεχνολογία έχει εισχωρήσει για τα καλά στη ζωή μας! Περνάει, όμως, από το μυαλό μας ότι υπάρχει και η... μαύρη πλευρά αυτής της εξέλιξης; Οι κίνδυνοι και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της υψηλής τεχνολογίας!
Ας δούμε μερικά στοιχεία για τους, απαραίτητους πλέον σε όλους μας, Η/Υ. Κατά μέσο όρο, για την κατασκευή μιας μητρικής πλακέτας 25 εκατοστών απαιτούνται: 121 κυβικά μέτρα αερίων, 14,3 λίτρα υγρών αποβλήτων, 12,25 κιλά χημικών ουσιών, 820 λίτρα επικίνδυνων αερίων, 4,08 κιλά επικίνδυνων απορριμμάτων, 11,4 λίτρα απιονισμένου νερού!!! Αν μια μέση σύγχρονη κατασκευαστική μονάδα παράγει 5.000 τέτοια κυκλώματα την εβδομάδα, αυτό σημαίνει συνολική περιβαλλοντική επιβάρυνση από τις 140 κυριότερες μονάδες στον κόσμο: 3,3 δισ. κυβικά μέρα αερίων, 400 εκατ. κυβικά μέτρα υγρών αποβλήτων, 330 χιλιάδες τόνους χημικών ουσιών, 22,6 εκατ. κυβικά μέτρα επικίνδυνων αερίων, 114,3 χιλιάδες τόνους επικίνδυνων απορριμμάτων, 314 εκατ. κυβικά μέτρα απιονισμένου νερού...!
Οι 24 από τις 29 ρυπασμένες περιοχές που βρίσκονται στις λίστες προτεραιοτήτων της Αμερικανικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (ΕΡΑ) για αποκατάσταση, ανήκαν σε εταιρείες κατασκευής Η/Υ, στην περίφημη Σίλικον Βάλλεϋ, που θεωρείται ακόμη η κοιτίδα της υψηλής τεχνολογίας... Οι απαιτήσεις χρήσης νερού στις βιομηχανίες ηλεκτρονικών είναι από τις υψηλότερες σε σχέση με τους υπόλοιπους βιομηχανικούς κλάδους. Το 1993, υπολογίστηκε ότι στις ΗΠΑ εκλύθηκαν μέσα σε έξι χρόνια: 177 συνολικά τόνοι τοξικών ουσιών από μία και μόνο βιομηχανική μονάδα της Σίλικον Βάλλεϋ!!! Πάνω από 700 ουσίες απαιτούνται για την κατασκευή ενός υπολογιστή. Πάνω από 15 εκατομμύρια υπολογιστές, περισσότεροι από 400.000 τόνοι ηλεκτρονικών απορριμμάτων πετιούνται κάθε χρόνο!!! Οι περισσότεροι από αυτούς μεταφέρονται στην Κίνα όπου καίγονται, παράγοντας επικίνδυνες ουσίες όπως διοξίνες και βενζένιο. Μόνο το 3% από την παραπάνω ποσότητα ηλεκτρονικών απορριμμάτων ανακαινίζονται ή ανακυκλώνονται...
Υπάρχει, όμως, και άλλο ένα θέμα: η ασφάλεια και υγιεινή στην εργασία στις παραγωγικές μονάδες υψηλής τεχνολογίας. Η συχνότητα παρουσίασης ασθενειών στους εργαζόμενους σε βιομηχανίες ημιαγωγών είναι τριπλάσια σε σχέση με το μέσο όρο των εργαζόμενων στη βιομηχανία συνολικά! Μελέτες σε γυναίκες που εργάζονται σε γραμμές παραγωγής ηλεκτρονικών εξαρτημάτων και Η/Υ, παρουσιάζουν 40% αυξημένη συχνότητα αποβολών! Πριν μερικά χρόνια, μια ομάδα εργαζομένων της ΙΒΜ οι οποίοι παρουσίασαν καρκίνο, υπέβαλε μηνύσεις ενάντια στην ΙΒΜ και σε πολλές εταιρείες χημικών, ισχυριζόμενοι ότι αιτία της αρρώστιάς τους είναι η εργασιακή έκθεση σε χημικές ουσίες... Να σημειώσω πως υπάρχει σχετική οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τα απορρίμματα από ηλεκτρονικές συσκευές, που απαιτεί την εξάλειψη ουσιών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή Η/Υ, όπως ο υδράργυρος, το κάδμιο, ο μόλυβδος, το χρώμιο κ.λπ.. Ακόμα, όμως, και οι διαδικασίες αποσυναρμολόγησης και ανακύκλωσης των υπολογιστών παρουσιάζουν εργασιακούς κινδύνους!
Όλο και περισσότερο σήμερα, το «βρόμικο» κομμάτι της διαδικασίας παραγωγής ηλεκτρονικών συσκευών, η κατασκευή ημιαγωγών και ολοκληρωμένων κυκλωμάτων, συγκεντρώνεται σε χαμηλού εισοδήματος περιοχές, καθώς και σε περιοχές όπου κατοικούν μειονότητες, ακόμα και στις ΗΠΑ. Είναι χαρακτηριστικές σειρά από καταγγελίες για μη τήρηση των όρων υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία, καθώς και η χρησιμοποίηση λαθρομεταναστών σε ανάλογες βιομηχανίες των ΗΠΑ. Τέλος, οι βιομηχανίες ηλεκτρονικών απολαμβάνουν σχεδόν σε όλο τον κόσμο οικονομικά κίνητρα και επιχορηγήσεις δυσανάλογες σε σχέση με την επιβάρυνση που προκαλούν στο περιβάλλον, αλλά και το οικονομικό αποτέλεσμα των επενδύσεων. Εκτός από το κόστος, η επικινδυνότητα είναι η βασική αιτία της μεταφοράς μονάδων παραγωγής των ηλεκτρονικών εξαρτημάτων στις χώρες της Ανατολής...
Η «Καμπάνια για Υπεύθυνη Τεχνολογία» είναι ένα διεθνές πρόγραμμα που ξεκίνησε από την Σίλικον Βάλλεϋ. Αποτελεί μια συστράτευση πολλών οργανώσεων με διαφορετικά πεδία δράσης, με σκοπό την προώθηση της ιδέας σχεδιασμού και ανάπτυξης βιώσιμων τεχνολογιών. Μακροπρόθεσμος στόχος της καμπάνιας είναι ένας κόσμος όπου η τεχνολογία θα υπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανάγκες και θα αποτελεί μέσο ενδυνάμωσης των τοπικών κοινωνιών και των εργαζομένων...
Μέσα από τον τεχνολογικό λάκκο των λεόντων, γνωρίζουμε καλά πως η Ευρώπη, μπροστά στην παντοδυναμία της ελεύθερης αγοράς, έχει χάσει αρκετές μάχες, όπως της μπανάνας, των γενετικά τροποποιημένων αγροτικών προϊόντων κ.λπ.. Η υπόθεση της Οδηγίας για τα απορρίμματα από της ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές θα καταλήξει σε μια ακόμη χαμένη μάχη;...
... ο Δανιήλ.
Ας δούμε μερικά στοιχεία για τους, απαραίτητους πλέον σε όλους μας, Η/Υ. Κατά μέσο όρο, για την κατασκευή μιας μητρικής πλακέτας 25 εκατοστών απαιτούνται: 121 κυβικά μέτρα αερίων, 14,3 λίτρα υγρών αποβλήτων, 12,25 κιλά χημικών ουσιών, 820 λίτρα επικίνδυνων αερίων, 4,08 κιλά επικίνδυνων απορριμμάτων, 11,4 λίτρα απιονισμένου νερού!!! Αν μια μέση σύγχρονη κατασκευαστική μονάδα παράγει 5.000 τέτοια κυκλώματα την εβδομάδα, αυτό σημαίνει συνολική περιβαλλοντική επιβάρυνση από τις 140 κυριότερες μονάδες στον κόσμο: 3,3 δισ. κυβικά μέρα αερίων, 400 εκατ. κυβικά μέτρα υγρών αποβλήτων, 330 χιλιάδες τόνους χημικών ουσιών, 22,6 εκατ. κυβικά μέτρα επικίνδυνων αερίων, 114,3 χιλιάδες τόνους επικίνδυνων απορριμμάτων, 314 εκατ. κυβικά μέτρα απιονισμένου νερού...!
Οι 24 από τις 29 ρυπασμένες περιοχές που βρίσκονται στις λίστες προτεραιοτήτων της Αμερικανικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (ΕΡΑ) για αποκατάσταση, ανήκαν σε εταιρείες κατασκευής Η/Υ, στην περίφημη Σίλικον Βάλλεϋ, που θεωρείται ακόμη η κοιτίδα της υψηλής τεχνολογίας... Οι απαιτήσεις χρήσης νερού στις βιομηχανίες ηλεκτρονικών είναι από τις υψηλότερες σε σχέση με τους υπόλοιπους βιομηχανικούς κλάδους. Το 1993, υπολογίστηκε ότι στις ΗΠΑ εκλύθηκαν μέσα σε έξι χρόνια: 177 συνολικά τόνοι τοξικών ουσιών από μία και μόνο βιομηχανική μονάδα της Σίλικον Βάλλεϋ!!! Πάνω από 700 ουσίες απαιτούνται για την κατασκευή ενός υπολογιστή. Πάνω από 15 εκατομμύρια υπολογιστές, περισσότεροι από 400.000 τόνοι ηλεκτρονικών απορριμμάτων πετιούνται κάθε χρόνο!!! Οι περισσότεροι από αυτούς μεταφέρονται στην Κίνα όπου καίγονται, παράγοντας επικίνδυνες ουσίες όπως διοξίνες και βενζένιο. Μόνο το 3% από την παραπάνω ποσότητα ηλεκτρονικών απορριμμάτων ανακαινίζονται ή ανακυκλώνονται...
Υπάρχει, όμως, και άλλο ένα θέμα: η ασφάλεια και υγιεινή στην εργασία στις παραγωγικές μονάδες υψηλής τεχνολογίας. Η συχνότητα παρουσίασης ασθενειών στους εργαζόμενους σε βιομηχανίες ημιαγωγών είναι τριπλάσια σε σχέση με το μέσο όρο των εργαζόμενων στη βιομηχανία συνολικά! Μελέτες σε γυναίκες που εργάζονται σε γραμμές παραγωγής ηλεκτρονικών εξαρτημάτων και Η/Υ, παρουσιάζουν 40% αυξημένη συχνότητα αποβολών! Πριν μερικά χρόνια, μια ομάδα εργαζομένων της ΙΒΜ οι οποίοι παρουσίασαν καρκίνο, υπέβαλε μηνύσεις ενάντια στην ΙΒΜ και σε πολλές εταιρείες χημικών, ισχυριζόμενοι ότι αιτία της αρρώστιάς τους είναι η εργασιακή έκθεση σε χημικές ουσίες... Να σημειώσω πως υπάρχει σχετική οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τα απορρίμματα από ηλεκτρονικές συσκευές, που απαιτεί την εξάλειψη ουσιών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή Η/Υ, όπως ο υδράργυρος, το κάδμιο, ο μόλυβδος, το χρώμιο κ.λπ.. Ακόμα, όμως, και οι διαδικασίες αποσυναρμολόγησης και ανακύκλωσης των υπολογιστών παρουσιάζουν εργασιακούς κινδύνους!
Όλο και περισσότερο σήμερα, το «βρόμικο» κομμάτι της διαδικασίας παραγωγής ηλεκτρονικών συσκευών, η κατασκευή ημιαγωγών και ολοκληρωμένων κυκλωμάτων, συγκεντρώνεται σε χαμηλού εισοδήματος περιοχές, καθώς και σε περιοχές όπου κατοικούν μειονότητες, ακόμα και στις ΗΠΑ. Είναι χαρακτηριστικές σειρά από καταγγελίες για μη τήρηση των όρων υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία, καθώς και η χρησιμοποίηση λαθρομεταναστών σε ανάλογες βιομηχανίες των ΗΠΑ. Τέλος, οι βιομηχανίες ηλεκτρονικών απολαμβάνουν σχεδόν σε όλο τον κόσμο οικονομικά κίνητρα και επιχορηγήσεις δυσανάλογες σε σχέση με την επιβάρυνση που προκαλούν στο περιβάλλον, αλλά και το οικονομικό αποτέλεσμα των επενδύσεων. Εκτός από το κόστος, η επικινδυνότητα είναι η βασική αιτία της μεταφοράς μονάδων παραγωγής των ηλεκτρονικών εξαρτημάτων στις χώρες της Ανατολής...
Η «Καμπάνια για Υπεύθυνη Τεχνολογία» είναι ένα διεθνές πρόγραμμα που ξεκίνησε από την Σίλικον Βάλλεϋ. Αποτελεί μια συστράτευση πολλών οργανώσεων με διαφορετικά πεδία δράσης, με σκοπό την προώθηση της ιδέας σχεδιασμού και ανάπτυξης βιώσιμων τεχνολογιών. Μακροπρόθεσμος στόχος της καμπάνιας είναι ένας κόσμος όπου η τεχνολογία θα υπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανάγκες και θα αποτελεί μέσο ενδυνάμωσης των τοπικών κοινωνιών και των εργαζομένων...
Μέσα από τον τεχνολογικό λάκκο των λεόντων, γνωρίζουμε καλά πως η Ευρώπη, μπροστά στην παντοδυναμία της ελεύθερης αγοράς, έχει χάσει αρκετές μάχες, όπως της μπανάνας, των γενετικά τροποποιημένων αγροτικών προϊόντων κ.λπ.. Η υπόθεση της Οδηγίας για τα απορρίμματα από της ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές θα καταλήξει σε μια ακόμη χαμένη μάχη;...
... ο Δανιήλ.