Μιλά στο «Ε» η γενική γραμματέας της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, Σοφία Θεολογίτου

Έναν χρόνο τώρα στο τιμόνι της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου βρίσκεται η Αιγαιοπελαγίτισσα Σοφία Θεολογίτου, που με τη θητεία της σφραγίζει τη λήξη του θεσμού της περιφέρειας, του θεσμού της αποκεντρωμένης διοικητικής μονάδας του κράτους, τον οποίο και διαδέχεται η αιρετή περιφέρεια.
Η κ. Θεολογίτου, όμως, σφράγισε με τη δουλειά της και την ενεργοποίηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Βορείου Αιγαίου, δίνοντας ώθηση στην προσπάθεια να τρέξει το ΕΣΠΑ. Κι όπως άλλωστε και σε όποιον άλλον ασκεί διοίκηση, μπορεί κανείς να ασκήσει κριτική σε συγκεκριμένες αποφάσεις της απερχόμενης περιφερειάρχη. Όμως, ταυτόχρονα με την κριτική - που μάλιστα δίχως καμμία φειδώ δέχτηκε το τελευταίο διάστημα για το θέμα του δανείου του Δήμου Μυτιλήνης - οφείλει να της αναγνωρίσει κανείς πως δούλεψε, κόπιασε, απαρνήθηκε τον ελεύθερο χρόνο της, παράλληλα δίχως στιγμή να απαρνηθεί τις αρχές της, για να δώσει ό,τι περισσότερο μπορούσε απ’ την κυβερνητική θέση ευθύνης που της ανατέθηκε.
Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε η Σοφία Θεολογίτου, λίγο πριν το τέλος της θητείας της στο Βόρειο Αιγαίο, καταθέτει τις απόψεις της, αφήνει το προσωπικό της στίγμα, για τα σημαντικά και τα ιδιαίτερα αυτής της δύσκολης για όλους χρονιάς, την οποία και κλήθηκε να υπηρετήσει και να πασχίσει για το δημόσιο συμφέρον ως 14η και τελευταία στη σειρά των διορισμένων περιφερειάρχης του Βορείου Αιγαίου.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στη
ΜΑΡΙΝΑ ΠΟΛΛΑΤΟΥ

Κύλησε εύκολα ο ένας χρόνος θητείας στο Βόρειο Αιγαίο; Τι σας δυσκόλεψε, αλλά και τι σας πείσμωσε περισσότερο στο διάστημα αυτό;
«Ήταν ένας πολύ σημαντικός χρόνος στη ζωή μου, ένας χρόνος που μου έδωσε την ευκαιρία να οραματιστώ μαζί με αξιόλογους συνεργάτες το Βόρειο Αιγαίο να εξελίσσεται, να πρωτοπορεί, να εισάγει καινοτομίες, να αποκτά εξωστρέφεια, οπότε οι μέρες κυλούσαν χωρίς να το αντιλαμβάνομαι, γιατί ήταν όλες σημαντικές, δημιουργικές με πολύ δυνατές στιγμές.
Υπήρχαν και δύσκολες στιγμές, ήταν οι στιγμές που έπρεπε να πείσω ότι θα πρέπει να αφήσουμε πίσω μας νοοτροπίες και αντιλήψεις μικροπολιτικές και πελατειακές και να προχωρήσουμε μπροστά, θέτοντας νέες βάσεις στον τρόπο που λειτουργούμε, τηρώντας διαδικασίες, θέτοντας κανόνες και σεβόμενοι τους δημόσιους λειτουργούς και τους νόμους.
Αυτές οι δύσκολες στιγμές με πείσμωναν πολύ, έθεταν σε δοκιμασία τις αξίες μου, τις αρχές μου και το ρόλο μου, ταυτόχρονα όμως η βαθιά πίστη μου σε αυτές τις αξίες και τις αρχές με ενδυνάμωναν, προχωρούσα σε ρήξεις και επέβαλλα κανόνες.
Δύσκολες στιγμές, επίσης, ήταν όταν κάποιοι παραποιούσαν την αλήθεια, διαστρέβλωναν τα γεγονότα, απέκρυπταν στοιχεία, προσπαθώντας έτσι να μεταθέσουν τις δικές τους ευθύνες στη γενική γραμματέα της Περιφέρειας, εκτιμώντας ότι ήμουν γι’ αυτούς το εύκολο θύμα. Ευτυχώς, και εδώ, οι πολίτες της Περιφέρειας, έχοντας γρήγορα καταλάβει τον τρόπο μου, αντιλαμβάνονταν και τα παιχνίδια τους.»

Ψηλά ο πήχης…
Αποτελεί προσωπική αποζημίωση ό,τι έργο δρομολογήσατε την ίδια περίοδο;
«Αυτόν το χρόνο αφοσιώθηκα στο Βόρειο Αιγαίο με νου και ψυχή. Στόχος μου ήταν αφενός να ενεργοποιήσω σε μεγάλο βαθμό το ΕΣΠΑ και αφετέρου να κινητοποιήσω όλους τους εμπλεκομένους, έθετα υψηλούς στόχους για τον τόπο, ήμουν διεκδικητική και με επιμονή και πείσμα διεκδικούσα για το Βόρειο Αιγαίο - δεν ήθελα να χαθεί καμμία ευκαιρία. Σε αυτή μου την προσπάθεια άκουγα τους συνεργάτες μου, αλλά και κάθε δημιουργική φωνή που αγαπάει αυτό τον τόπο, και ευτυχώς ήμασταν πολλοί στρατευμένοι σε αυτή την προσπάθεια, τόσο σε τοπικό επίπεδο όσο και σε κυβερνητικό.
Προσωπική αποζημίωση για μένα είναι ότι από την πρώτη στιγμή έθεσα υψηλούς στόχους και ήμουν σίγουρη ότι όλοι μαζί θα τους πετύχουμε. Εμπιστεύτηκα τους συνεργάτες μου, ήμουν δίπλα τους στην καθημερινή προσπάθεια, συμμετέχοντας ενεργά, ανοίγοντας δρόμους. Συνεργάστηκα με όλους χωρίς αποκλεισμούς και το αποτέλεσμα είναι αποτέλεσμα συλλογικής δουλειάς, διεκδίκησης. Προσωπική αποζημίωση είναι ότι οι πολίτες του Βορείου Αιγαίου ένιωσαν ότι δούλεψα με ψυχή και σεβασμό γι’ αυτούς, αυτό είναι η πιο μεγάλη μου χαρά.»
Αποτιμώντας αυτό το έργο, τι αξιολογείτε ως ιδιαίτερης αναπτυξιακής αξίας για τα νησιά της Περιφέρειας;
«Φυσικά, όπως σας είπα και πριν, το να κινητοποιείς το ανθρώπινο δυναμικό είναι το δυσκολότερο, αλλά και σημαντικότερο επίτευγμα. Οι άνθρωποι είναι που κάνουν τη διαφορά στην ανάπτυξη και όχι τα άψυχα έργα. Όμως, αν θα έπρεπε να διαλέξω τομείς αναπτυξιακού περιεχομένου που με ευχαρίστησαν ιδιαίτερα, θα έλεγα ότι αυτοί αφορούσαν τον πολιτισμό, γιατί είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα του τόπου, όπως επίσης και οι υποδομές για τα σχολεία. Μπορεί να είναι μικρά τα έργα που σας αναφέρω, αλλά είναι σημαντικά για έναν τόπο, όπως π.χ. ο Βρεφονηπιακός Σταθμός της Ικαρίας.»

Θετικό πρόσημο
Θα βάζατε συνολικά θετικό πρόσημο στη δουλειά που έγινε απ’ τις υπηρεσίες σας και γιατί; Πώς και ιεραρχήσατε, απ’ ό,τι φάνηκε απ’ την πρώτη μέρα της θητείας σας, ως «νούμερο ένα» ζήτημα το θέμα της διαφάνειας; Αρκεί η διαφάνεια για να μη γίνουν λάθη στη διοίκηση;
«Προέρχομαι από τη δημόσια διοίκηση και πιστεύω σε αυτή. Από την πρώτη στιγμή ήμουν ξεκάθαρη με τους υπαλλήλους, απαιτούσα δουλειά, ήθος, διαφάνεια, σεβασμό στον πολίτη, τήρηση της νομιμότητας και εξυπηρέτηση του πολίτη, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς. Το κράτος οφείλει να είναι στην υπηρεσία του πολίτη. Οι υπηρεσίες μου ανταποκρίθηκαν πλην μεμονωμένων και ελάχιστων περιπτώσεων και θα ήθελα να τους ευχαριστήσω όλους. Υπάρχουν υπάλληλοι που δούλεψαν και πέρα από το ωράριό τους χωρίς αμοιβή, συνεισφέροντας στην προσπάθεια της Περιφέρειας - τους ευχαριστώ διπλά. Ήταν και είναι εξαίρετοι και υπηρετούν το ρόλο του δημόσιου λειτουργού.
Το πρόσημο, λοιπόν, κρίνεται θετικό. Όλοι δούλεψαν σκληρά και ευτυχώς και με συνείδηση ότι πρέπει να κάνουν κάθε μέρα τη δουλειά τους, ώστε ο τόπος τους, τα παιδιά τους να γευτούν τους κόπους των δικών τους προσπαθειών.

Διαφάνεια…
»Σας ευχαριστώ που αναγνωρίζετε ότι μέσα στις προτεραιότητές μου ήταν η διαφάνεια. Γιατί η διαφάνεια είναι το κρισιμότερο ζήτημα, μιας που το θέτετε έτσι, για τους εξής λόγους: πρώτον, γιατί οι πολίτες απαιτούν και αναζητούν πολιτικούς και διαχειριστές της εξουσίας που να λένε καθημερινά τι έχουν κάνει και με ποιο τρόπο. Η καχυποψία των ημερών μας είναι το βασικότερο κοινωνικό ζήτημα και όσοι από εμάς βρίσκονται σε πρώτο επίπεδο πρέπει να λογοδοτούν για τα έργα τους.
Δεύτερον, γιατί η διαφάνεια δεν αφορά μόνον τα οικονομικά στοιχεία, αλλά και το βαθμό και την ταχύτητα με την οποία εργάζεται ο μηχανισμός. Όταν ο πολίτης βλέπει συνέχεια έργο, διαπιστώνει ότι το κράτος δεν “κοιμάται”, δεν καθυστερεί στην εκτέλεση του έργου του.
Τέλος, τρίτον, γιατί με τη διαφάνεια αναπτύσσεται στο μέγιστο η συμμετοχική δημοκρατία, αφού όλοι γνωρίζουν πως το νομοθετικό και εκτελεστικό έργο γίνεται πράξη και ότι και εκείνοι μπορούν να συμμετέχουν στα δρώμενα.

… και οικονομία
»Θα ήθελα να σας αναφέρω μερικά παραδείγματα:
Προχωρήσαμε για όλες τις προμήθειες τις Περιφέρειας, π.χ. γραφική ύλη, είδη καθαριότητας, καύσιμα κ.ά., σε πρόχειρους μειοδοτικούς διαγωνισμούς σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Αυτό είχε ως συνέπεια τη μείωση των δαπανών για την πλειονότητα των υπηρεσιών. Π.χ. για προμήθεια χαρτιού, γραφικών ειδών και λοιπών συναφών υλικών, ενώ για τα έτη 2007 - 2009 οι πληρωμές ήταν 44.238,31 ευρώ, δηλαδή αναλογούσαν 14.746 ευρώ ανά έτος, για το έτος 2010 οι πληρωμές για τα αντίστοιχα είδη μειώθηκαν στις 7.482,60 ευρώ, δηλαδή σχεδόν στο 50%, και αυτό αφορά μόνο μια υπηρεσία. Για προμήθεια καυσίμων, για τα έτη 2007 - 2009 οι πληρωμές ήταν 19.554,84 ευρώ, δηλαδή 6.518 ευρώ ανά έτος, ενώ για το 2010 οι πληρωμές ήταν 4.469,68 ευρώ και αυτό παρά την αύξηση των τιμών.»
Σχολιάστηκε ιδιαίτερα το γεγονός ότι ακόμη και μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές, αλλά και έως σήμερα, δε σταματήσατε λεπτό να «τρέχετε» το ΕΣΠΑ, να προχωράτε εντάξεις έργων, να βγάζετε καινούργιες προσκλήσεις. Υπάρχει τόση ανάγκη να μη χαθεί ούτε ένα λεπτό στην πορεία του προγράμματος;
«Τοποθετήθηκα εδώ προκειμένου να επιτελέσω ένα συγκεκριμένο έργο. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να καθυστερώ στο έργο για το οποίο κλήθηκα να εργαστώ. Από την άλλη πλευρά, το ΕΣΠΑ θα είναι στο διοικητή για ένα ακόμη εξάμηνο, οπότε δεν πρέπει να το συσχετίζουμε με τις τοπικές εκλογές. Τέλος, το ΕΣΠΑ συνδέεται με το μνημόνιο, όσο και αν αυτό δεν αναδεικνύεται. Συνεπώς πρέπει να έχουμε ενεργοποίηση και δαπάνες για να μπορεί κάθε ένας από εμάς να επιτύχει τους στόχους που του αναλογούν. Επίσης, φαντάζομαι ότι δεν είναι ιδιαίτερα κακό κάποιος να κάνει μέχρι την τελευταία μέρα τη δουλειά του, έτσι δεν είναι; Το αποτέλεσμα της δουλειάς αυτής το καρπώνεται κάθε πολίτης. Άλλωστε, στο τέλος η επόμενη περιφερειακή αυτοδιοίκηση θα έχει μια σημαντική προίκα να προχωρήσει, χωρίς να χρειάζεται όλη αυτή η διοικητική προετοιμασία που σήμερα γίνεται.»

Με προίκα…
Αλήθεια, αφήνετε καλή «προίκα» στον πρώτο αιρετό περιφερειάρχη;
«Νομίζω ότι η “προίκα” αυτή αφορά την καλή εξέλιξη του ΕΣΠΑ, που δίνει έναν “αέρα” στην υλοποίηση τα επόμενα χρόνια, τα οποία και θα είναι πραγματικά δύσκολα. Η νέα περιφερειακή αυτοδιοίκηση καλείται να υλοποιήσει ένα πρόγραμμα το οποίο και θα έχει σημαντικές απαιτήσεις για το 2011. Όμως, η αλήθεια είναι ότι, επίσης, και θεσμικές και πολιτικές πρωτοβουλίες άνοιξαν ένα δρόμο για την Περιφέρεια μας, όπως π.χ. η είσοδος της “Εγνατία Οδός Α.Ε.” στο σύστημα παραγωγής έργων, η υποστήριξη της “ΜΟΔ Α.Ε.”, αλλά και το Πρόγραμμα για τα Μικρά Νησιά, η συμμετοχή της Περιφέρειας στο Ευρωπαϊκό Φόρουμ για τη νέα προγραμματική περίοδο είναι μερικές ακόμη ενέργειες.»

«Εισέπραξα και πίκρες…»
Θα αφήσετε και καλούς φίλους στη Λέσβο και στα υπόλοιπα νησιά του Βορείου Αιγαίου; Δημιουργήσατε δεσμούς με τον τόπο και τους ανθρώπους, με τους συνεργάτες σας, που θα σας συντροφεύουν και από εδώ και πέρα; Εισπράξατε και πίκρες;
«Γεννημένη και μεγαλωμένη σε ένα μικρό νησί του Αιγαίου, ήρθα με ενθουσιασμό και πολλή όρεξη να δουλέψω για να νησιά του Βορείου Αιγαίου. Αυτή η καθημερινή προσπάθεια και η συστράτευση όλων δημιούργησε ισχυρούς δεσμούς, με κάποιους ιδιαίτερους και πολύ δυνατούς. Πραγματικά, όπου και αν βρίσκομαι, θα νοιάζομαι για την πορεία και τις προοπτικές του Β. Αιγαίου, θα νοιάζομαι όμως και για τους συνεργάτες μου ιδιαίτερα. Το ήθος τους, η συνέπειά τους και η πίστη τους σε αρχές και αξίες θα είναι η καλύτερη συντροφιά και ελπίδα για μένα.
Σε αυτό το ταξίδι σίγουρα εισέπραξα και πίκρες, ζούμε σε δύσκολες εποχές όπου οι αξίες έχουν υποχωρήσει σημαντικά, όμως και αυτές οι στιγμές ήταν ένα μάθημα για μένα, μάθημα αντοχής και συνέπειας.»
Τι προσωπικά σχέδια και στόχους προσανατολίζεστε να θέσετε τη νέα χρονιά;
«Μόλις έκλεισε ένας κύκλος. Και είμαι πάλι έτοιμη, τώρα πιο έμπειρη και αποφασισμένη, στη διάθεση της κυβέρνησης, για να συνεχίσω, από οποιαδήποτε θέση, να συνεισφέρω στην ανάπτυξη της χώρας και στο ξεπέρασμα της κρίσης.»