Αλλάζει άρδην το χάρτη των δύο μεγάλων νησιών του νομού Λέσβου η έγκριση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον Τουρισμό, αφού επιτρέπει τη δημιουργία σε εκτός σχεδίου περιοχές έως τριών τουριστικών χωριών στη Λήμνο κι ακόμη περισσότερων στη Λέσβο. Στα χωριά αυτά μπορούν να ανεγερθούν και να πουληθούν κατοικίες εμβαδού άνω των 80 τετραγωνικών μέτρων η κάθε μία. Αν θα είναι μόνο παραθεριστικές, όπως θεωρητικά πάντα αναφέρεται στο εγκριθέν σχέδιο, ή θα μετεξελιχθούν σε κύριες κατοικίες, θα φανεί στην πράξη τα επόμενα χρόνια και κυρίως απ’ το πόσο κοντά στη Μυτιλήνη, την Καλλονή, τη Μύρινα ή το Μούδρο θα είναι αυτά τα χωριά. Γεγονός πάντως είναι πως απ’ την προηγούμενη βδομάδα, όποιος θέλει να επενδύσει στον τουρισμό μπορεί παράλληλα και γύρω από ένα ξενοδοχείο - το οποίο μπορεί και να μη λειτουργήσει ποτέ - να δημιουργήσει και νέους οικισμούς. Σε μια έκταση 150 στρεμμάτων, η ελάχιστη που απαιτείται για τέτοιο χωριό, μπορούν να διαμορφωθούν έως και 50 μεζονέτες των 90 τετραγωνικών μέτρων.

Απ’ την αρχή της διαβούλευσης για το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό, θυμίζουμε ότι σύσσωμη η αντιπολίτευση κατηγόρησε την κυβέρνηση πως επιχειρεί να περάσει ένα καινούργιο καθεστώς, δίχως να έχει την έγκριση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Γι’ αυτό και σε αντίθεση με ό,τι ισχύει σε άλλα πλαίσια, αντί για Νόμο ή Προεδρικό Διάταγμα, το συγκεκριμένο έχει θεσμικά τη μορφή Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ). Η ΚΥΑ αυτή εγκρίθηκε την Τετάρτη απ’ την κυβερνητική επιτροπή και πήρε το δρόμο της δημοσίευσης.
Εξ αρχής, στη διαδικασία της διαβούλευσης όλοι σχεδόν οι εμπλεκόμενοι φορείς ζήτησαν να απαλειφθούν τα άρθρα 9 και 10 του Σχεδίου, με τα οποία δίνεται η δυνατότητα δημιουργίας μικτών τουριστικών υποδομών, δηλαδή μονάδων που εκτός του κεντρικού ξενοδοχείου θα έχουν και παραθεριστικές κατοικίες.

Λιγότερες αλλά… πολλές
Με μικρές αλλαγές και βελτιώσεις συγκριτικά με το αρχικό σχέδιο, αλλά και με τη διατήρηση λαθών που είχαν επισημανθεί στη διαβούλευση που όμως εν τέλει δε διορθώθηκαν (π.χ. η Λήμνος, σε ό,τι αφορά το θαλάσσιο τουρισμό, είναι εκτός Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου!!!), ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, Γιώργος Σουφλιάς, παρουσίασε το εγκριθέν πλαίσιο. Σε ό,τι αφορά στα επίμαχα άρθρα, που ρυθμίζουν την ανάπτυξη «σύνθετων και ολοκληρωμένων τουριστικών υποδομών μικτής χρήσης», δηλαδή τουριστικών εγκαταστάσεων με κατοικίες, ο υπουργός χαρακτήρισε υπερβολική έως και συκοφαντική την κριτική που έγινε στην κυβέρνηση.
Τι θα ισχύει όμως από εδώ και πέρα; Όπως φαίνεται, στο ήδη ανηρτημένο στην ιστοσελίδα του υπουργείου πλαίσιο, τα τουριστικά χωριά θα γίνονται σε εκτάσεις με ελάχιστο εμβαδόν τα 150 στρέμματα. Οι παραθεριστικές κατοικίες θα αντιπροσωπεύουν ένα ποσοστό που σε κάθε περίπτωση δε θα ξεπερνά το 20% της επιφάνειας του συνόλου των εγκαταστάσεων που θα έχει δομηθεί σε αυτή την έκταση. Το ελάχιστο εμβαδόν για τις κατοικίες είναι 80 τετραγωνικά μέτρα, ενώ ο συντελεστής δόμησης για τις εγκαταστάσεις μειώνεται από 0,2 που ήταν αρχικά, σε 0,15.
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά στα νησιά, σημειώνεται ότι από τα 122 - μη συμπεριλαμβανομένης της Κρήτης - κατοικημένα νησιά, είναι δυνατή η ανάπτυξη τουριστικών εγκαταστάσεων με κατοικίες μόνο στα 30, σε ποσοστό που δεν υπερβαίνει το 2‰ (δύο τοις χιλίοις) της επιφανείας τους για αυτά με έκταση 90 - 100 τ.χλμ. και 1,5‰ (ενάμισι τοις χιλίοις) για τα νησιά με έκταση 100 - 150 τ.χλμ. και το 1‰ (ένα τοις χιλίοις) για τα μεγαλύτερα. Με βάση τους παραπάνω περιορισμούς, ο αριθμός των τουριστικών μονάδων μικτής χρήσης που δύνανται να αναπτυχθούν, με δεδομένη την προϋπόθεση των 150 στρεμμάτων, είναι:
- τρεις μονάδες στο καθένα, στα νησιά Λήμνος, Σάμος και Κέρκυρα και
- περισσότερες από τρεις μονάδες στο καθένα στα νησιά Κεφαλονιά, Χίος, Ρόδος, Λέσβος και Κρήτη.
Με βάση αυτά τα δεδομένα, σε μια έκταση για παράδειγμα 300 στρεμμάτων στη Λέσβο, το σύνολο των δομημένων χώρων μπορεί να ανέλθει σε 45.000 τετραγωνικά μέτρα. Απ’ αυτά, τα 9.000 τ.μ. (το 20% δηλαδή) μπορεί να είναι κατοικίες, δηλαδή 100 μεζονέτες των 90 τετραγωνικών μέτρων η κάθε μία. Απ’ αυτές, τις μισές ο επενδυτής μπορεί να τις πουλήσει σε μεμονωμένους ιδιοκτήτες και τις υπόλοιπες να τις ενοικιάζει-διαχειρίζεται ως μέρος της τουριστικής επένδυσης.
Παρ’ ότι ο αριθμός των κατοικιών μειώθηκε σε σχέση με την αρχική ανακοίνωση του σχεδίου, εξακολουθεί και πάλι να είναι αρκετά υψηλός.

Με ποιες υποδομές;
«Είμαστε κάθετα αντίθετοι στο εγκριθέν σχέδιο, όπως και όλοι οι φορείς που συμμετείχαν στη διαβούλευση, γιατί δίνει την άδεια να χτιστούν σπίτια σε περιοχές που δεν έχουν πολεοδομηθεί, που δε διαθέτουν δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης, που δεν προβλέπεται να χτιστούν», είπε ο μετέχων ως εκπρόσωπος της Γ.Σ.Ε.Ε. στο Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας, Δημήτρης Καπετανάς.
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ δεν έχει δώσει ακόμη πειστικές απαντήσεις για το εάν εντέλει ο επενδυτής, μετά την ανέγερση και πώληση των κατοικιών, υποχρεώνεται να χτίσει και να λειτουργήσει το ξενοδοχείο. Δεν έχει απαντήσει ακόμη στο αν όλες αυτές οι κατοικίες θα είναι επιλέξιμες να χρηματοδοτηθούν απ’ τον Αναπτυξιακό Νόμο ή όχι. «Ο κ. Σουφλιάς - είπε ο κ. Καπετανάς -, παρουσιάζοντας το εγκριθέν πλαίσιο ανέφερε ότι δε θα μπορούν οι κατοικίες αυτές να υπαχθούν στον Αναπτυξιακό. Στο ίδιο το κείμενο όμως, που εγκρίθηκε απ’ την κυβερνητική επιτροπή, δεν είναι ξεκάθαρο αυτό, αφού σε πολλά σημεία του υπάρχουν σχετικά “ήξεις - αφήξεις”. Σε ό,τι, δε, αφορά τα νησιά μας που διά των φορέων τους είχαν αντιταχθεί σε έναν τέτοιο σχεδιασμό, ποιος αλήθεια θα ήθελε να χτιστούν άναρχα τόσα νέα σπίτια και με ποιες επιπτώσεις για το περιβάλλον;»