Η ανορεξία και η νευρική βουλιμία είναι οι πιο σοβαρές και γνωστές διατροφικές διαταραχές που έχουν αυξηθεί ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Και οι δύο ασθένειες, αν και απαιτούν ξεχωριστή διάγνωση η κάθε μία, παρουσιάζουν αρκετά κοινά χαρακτηριστικά και ουσιαστικά αποτελούν τα δύο άκρα της ίδιας διαδικασίας. Πλήττουν πολύ περισσότερο τις γυναίκες και ιδιαίτερα τις νεαρές και τα κορίτσια στην εφηβεία. Παρουσιάζονται συχνότερα στις ανεπτυγμένες κοινωνίες, όπου υπάρχει υπεραφθονία φαγητού και όπου ο πολιτισμός που κυριαρχεί αποδίδει μεγάλη αξία στην αδυναμία. Αυτές οι διαταραχές επιδρούν αρνητικά στα άτομα που προσβάλλουν τόσο την κοινωνική, την εργασιακή όσο και τη συναισθηματική τους ζωή.
Το κυριότερο σύμπτωμα της νευρικής ανορεξίας είναι η εμφανής απώλεια βάρους μέχρι που ο ασθενής φτάνει να ζυγίζει πολύ λιγότερο από το κανονικό. Η απώλεια του βάρους γίνεται με υπερβολική μείωση φαγητού. Ωστόσο, ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών εναλλάσσουν την αφαγία με κανονικό φαγητό και μετά χρησιμοποιούν τον εμετό που προκαλούν μόνες τους, την κατάχρηση καθάρσιων και διουρητικών ή ακόμη και την εξοντωτική άσκηση προκειμένου να χάσουν βάρος. Η πιο συχνή ηλικία που εμφανίζεται αυτή η ασθένεια είναι ανάμεσα στα 25 και 35 χρόνια. Τα άτομα που προσβάλλει η νευρική ανορεξία, συνήθως πάσχουν από σοβαρή διαταραχή της εικόνας για τον εαυτό τους, όπου τις περισσότερες φορές θεωρούν ότι είναι πολύ παχύτερα από ό,τι είναι στην πραγματικότητα. Αυτά τα άτομα αισθάνονται τρόμο και μόνο στην πιθανότητα να παχύνουν.
Στο άλλο άκρο της ίδιας διαδικασίας είναι η νευρική βουλιμία, η οποία χαρακτηρίζεται από διαστήματα υπερβολικής κατανάλωσης φαγητού. Όσοι πάσχουν από αυτή την διαταραχή είναι ανίκανοι να ελέγξουν τα συγκεκριμένα επεισόδια και τα βιώνουν με υψηλό επίπεδο άγχους και ενοχής. Τις περισσότερες φορές αυτά τα άτομα καταφεύγουν στους προκλητούς εμετούς, στα καθαρτικά, στην αφαγία ή στην εξοντωτική άσκηση. Όπως και η ανορεξία, η νευρική βουλιμία προσβάλλει περισσότερο τις γυναίκες αλλά συνήθως ξεκινάει σε μεγαλύτερη ηλικία, όμως σχεδόν πάντα σε νέα άτομα. Οι αιτίες μπορούν να βρεθούν σε ένα συνδυασμό παραγόντων. Κατά την επικρατέστερη άποψη αυτές οι δύο διαταραχές οφείλονται σε σωματικούς, ψυχολογικούς, οικογενειακούς και κοινωνικοπολιτισμικούς λόγους. Η θεραπεία και η στάση του ασθενή απέναντι στο θεραπευτή είναι διαφορετική σε κάθε διαταραχή. Στην ανορεξία ο ασθενής δεν πηγαίνει με τη θέλησή του και συνήθως ωθείται από τους δικούς του. Για αυτόν το λόγο η στάση του απέναντι στο θεραπευτή είναι μη συνεργάσιμη. Αντίθετα, στη νευρική βουλιμία ο ασθενής πηγαίνει με τη θέλησή του και ζητάει να τον βοηθήσει. Η πρόληψη είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις διατροφικές διαταραχές. Το καλύτερο είναι η υιοθέτηση μιας κριτικής στάσης απέναντι σε αυτά που μας παρουσιάζουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και στα μηνύματα που πολλές φορές μάς στέλνουν. Η ενημέρωση κρίνεται αναγκαία για αυτές τις διαταραχές ιδιαίτερα στους νέους αφού αυτοί είναι που διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο.
                               

* Η Βασιλική Τσίχλα είναι ψυχολόγος του Συμβουλευτικού Σταθμού Ψυχολογικής Υποστήριξης του Πανεπιστημίου Αιγαίου.