Στο δέκατο πέμπτο και προτελευταίο κείμενο για την Αχερώνη, αντιγράφουμε τον ύμνο του Ομήρου για τον Αχέροντα, σε μετάφραση Αργύρη Εφταλιώτη και αντιστοιχίζουμε τα αναφερόμενα στις παραπομπές (1), (2), (3) και (4), με τον Αχερώνα της Αχερώνης:
«Μα το βαθύ καθώς διαβής Ωκεανό και φτάσης στον άγριον όχτο και στ’ αχνά της Περσεφόνης δάσια, με τις ιτιές τις άκαρπες και τις ψηλές τις λεύκες, άραξ’ εκεί το πλοίο σου στου Ωκεανού την άκρη, και στου Άδη κίνησε να πας τ’ αραχνιασμένο σπίτι. Εκεί ο Πυριφλεγέθοντας στου Αχέροντα το ρέμα κυλιέται με τον Κωκυτό που πέφτει από τη Στύγα, κι ο βράχος που βαρύβροντα τα δυο ποτάμια σμίγουν.(1) Σα φτάσης, ω ήρωα, κοντά στον τόπο που ιστορώ σου, σκάψε ως μια πήχη λάκκο εκεί του μάκρου και του πλάτου και χύσε ολόγυρα σταλιές στους πεθαμένους όλους, πρώτα μελόνερο, ύστερα γλυκό κρασί, και τρίτο πάλε νερό·και με λευκό πασπάλιζέ τα αλεύρι(2) και λέγοντας πολλές ευκές στ’ αδύναμα κεφάλια των πεθαμένων, τάξε τους πως άμα ερθής στο Θιάκι στείρα δαμάλα διαλεχτή στον πύργο σου θα σφάξης, και πως θ’ ανάψης τους πυρά γεμάτη ωραία δώρα, και χώρια αρνί κατάμαυρο του Τειρεσία θα κόψης, του κοπαδιού το πιο καλό.(3) Και σαν παρακαλέσης με προσευχές τα δοξαστά των πεθαμένων πλήθια, σφαχτό κριάρι πρόσφερε και μαύρη προβατίνα(4) γυρνώντας τα προς το Έρεβος μα γύρνα εσύ αποκείθε, κι αντίκρυζε του ποταμού τους όχτους τότες θά ’ρθουν αυτού σιμά σου πάμπολλες ψυχές των πεθαμένων. Βάλε και τους συντρόφους σου να γδάρουν και να κάψουν τ’ αρνιά που τά ’χει αλύπητο μαχαίρι εκεί ριγμένα. Και προσευκές να κάμουνε στους δυο θεούς, στον Άδη το φοβερό, και στη σκληρή συνάμα Περσεφόνη κι εσύ, απ’ τη μέση σέρνοντας το κοφτερό σπαθί σου, κάθου, και διώχνε τω νεκρών τ’ αδύναμα κεφάλια μακριά απ’ το αίμα, ως ν’ ακουστή του Τειρεσία ο λόγος. Κι ευτύς ο μάντης θα φανή, και θα σου πη, ω αφέντη, του δρόμου τα μετρήματα, και πούθε θα περάσης, τα πέλαα τα πολύψαρα στη γης σου να γυρίσης». (Ομήρου Οδύσσεια, Ραψωδία Κ΄, στίχοι 508-540).

1. -Από την Ερμοπύλη μέσω του Λειμώνα φθάνεις στις «Αχερούσιες» Λίμνες μετά «και εκεί ο Αλευροπόταμος στου Αχερώνα το ρέμα κυλιέται με τον Καθάριο που πέφτει από την Ερμοπύλη, και στις Εννιά Καμάρες που βαρύβροντα τα δυο ποτάμια σμίγουν», κατά πως τις φωτογράφησε η Ερατώ, στο τόξο του Κόλωνα που προσδιορίζεται από τη Ποταμιά, τα Τσόνια, τα Τριάντα, το χωριό Γερακάρι και το ρέμα του Έλαφου, όπου ήταν στην αρχαιότητα η πόλις Ηρακλής. Το τόξο του Κόλωνα είναι νότια από το λατρευτικό τόξο του Παρθένη, που προσδιορίζεται από το εξωκκλήσι του Χριστού, το Μετόχι των θεραπευτών Αγίων Αναργύρων, τις Αναιρέσες και τον υπερυψωμένο βράχο του Αγίου Λεοντίου.
2. -Ανάμεσα στα δυο ψυχοσάββατα προσφέρεται για τους νεκρούς ο «κολλυβόζμους» που παρασκευάζεται απαραίτητα σε τρεις βράσεις με κύρια συστατικά λευκό αλεύρι, μέλι, νερό και δευτερεύοντα σουσάμι, κανέλα, αμύγδαλο, σπόρους από ρόδι και γλυκό Καλλονιάτικο κρασί.
3. -Στα χωριά της επαρχίας Μηθύμνης τελείται η Διονυσιακή «Θυσία του Ταύρου» με ωραία δώρα στολισμένου, όπου «ο παπάς διαβάζει την ευχή, κι ακολουθεί δημοπρασία, για το ποιος θα γίνει ο θύτης του βοδιού. Πολλοί που τόχουν τάμα να βάλουν οι ίδιοι το μαχαίρι στο ζο, ανεβάζουν σημαντικά ποσά. Κι όποιος κριθεί τελευταίος πλειοδότης, παίρνει το μαχαίρι και χαράζει σταυρό στον τράχηλο του ζου. Ύστερα το αποτελειώνει έμπειρος σφαγέας. Κι από το αίμα του οι προσκυνητές, βάφουν σταυρό στο μέτωπο και στις παλάμες τους. Τόχουν για καλό, είναι παλιό έθιμο». (Χριστόφας Χατζηγιάννης, βιβλίο Γεωργικού Σωματείου Αγίας Παρασκευής «Η Πρόοδος», 1999).
4. -Με το κρέας του θυσιαζόμενου Ταύρου αλλά και από αρνιά της Λέσβου, κατάμαυρα, προσφορά στον Άγιο, των κοπαδιών τα πιο καλά, φτιάχνεται στην πυρά με αποφλοιωμένο σιτάρι, το παραδοσιακό έδεσμα «κισκέκ». Στις επόμενες δεκαπενθήμερες επισημάνσεις θα κλείσουμε τα δημοσιεύματά μας για την Αχερώνη με μια μικρή εκδρομή στο λατρευτικό τόξο του Παρθένη.