Έλαβα, λίγο πριν τα γεγονότα, ένα μήνυμα με την υπογραφή: «Ένας φίλος από την Αμερική» και θεωρώντας το ενδιαφέρον, το αντιγράφω:
«Το 1982 δούλευα σε μεγάλη βιομηχανική αμερικανική εταιρεία στη Νέα Υόρκη. Η ύφεση άρχιζε και στο διοικητικό συμβούλιο γινόταν η συζήτηση για απολύσεις. Ήμουν υπεύθυνος για το σχέδιο κερδοφορίας και είχα μαζέψει όλες τις προτάσεις από 42 χώρες. Όλοι είχαν προτείνει περικοπές προσωπικού - 15.000 παγκοσμίως.
Ο κάθε αντιπρόεδρος έκανε τις προτάσεις του. Ο πρόεδρός μας δε μιλούσε. Κοιτάζαμε ο ένας τον άλλον και δεν είχαμε ιδέα γιατί ήταν αμίλητος. Όταν τελειώσαμε, μας ζήτησε την άδεια να μιλήσει. Ο λόγος του έχει μείνει αποτυπωμένος στο μυαλό όλων όσοι ήμασταν εκεί κι ας έχουν περάσει 28 χρόνια· τον θυμάμαι λες και ήταν χθες. Η αξίες που περιέχει είναι αθάνατες και μπορούν να φανούν χρήσιμες σε αυτό που θα ζήσουμε σύντομα. Είπε:
“Ο καθαριστής όταν περνά την πόρτα του εργοστάσιου είναι σύζυγος, πατέρας παιδιών, κοιτάει με υπερηφάνεια αυτά που δημιούργησε. Αν και λίγα, του είναι αρκετά. Εμείς αποφασίζουμε σήμερα να τον διώξουμε. Να χάσει τη δουλειά του, να πάει σπίτι του άνεργος με μια επιταγή δυο μηνών. Τι θα πει στη γυναίκα του, τι θα πει στα παιδιά του, πώς να τους εξηγήσει ότι από αύριο χάνει την αξιοπρέπειά του; Κι αν σε τρεις μήνες δεν έχει βρει δουλειά θα χάσει το σπίτι του, ίσως και την οικογένειά του. Δεν μπορώ να βάλω την υπογραφή μου σε ένα σχέδιο που καταδικάζει τη ζωή και την ύπαρξη τόσων ανθρώπων.
Αλλά την ιδία στιγμή έχω και υποχρέωση στους μετόχους μου που μου εμπιστεύτηκαν τις οικονομίες τους και εάν δεν κάνω κάτι, τα συνταξιοδοτικά ταμεία δε θα έχουν λεφτά για τις συντάξεις. Οι απολύσεις που όλοι μου προτείνετε μειώνουν τα ετήσια έξοδα 135.000.000 δολλάρια. Έκανα έναν απλό υπολογισμό και προτείνω το εξής σχέδιο: α) Ελάττωση του μισθού μου 75%, β) Ελάττωση μισθού όλων των αντιπρόεδρων 50%, γ) Ελάττωση γενικών διευθυντών 40% κ.λπ. Καμμία απόλυση… Θέλω τους αριθμούς σε μια ώρα.”
Περάσαμε τη θύελλα χωρίς να διώξουμε άτομο και σε τρία χρόνια η αξία της μετοχής ήταν 147 δολλάρια από 7,5 δολλάρια πριν αρχίσει η κρίση. Είχαμε και 27 διπλώματα ευρεσιτεχνίας από απλούς εργάτες σ’ αυτό το διάστημα.
Το 1992 στο τραπέζι που του κάναμε για τη συνταξιοδότησή του - και είχαμε έρθει από όλο τον κόσμο, αν και δουλεύαμε σε άλλες εταιρείες - τον ρωτήσαμε να απαντήσει στον αποχαιρετιστήριο λόγο του γιατί διάλεξε να κάνει αυτό που έκανε. Η απάντησή του, όπως τη θυμάμαι, ήταν: “Ακούστε, μπορεί να είχε και συναισθηματικές ρίζες η απόφαση αυτή. Αλλά δε χωρούν συναισθήματα σε τέτοιες αποφάσεις. Απλώς βρήκα μια λύση που απαντούσε και στη λογική και στο συναίσθημα. Ήμαστε σε 42 χώρες από τις οποίες οι 38 είναι φτωχές. Θα κατέστρεφα ολόκληρες μικρές κοινωνίες, διότι όπως ξέρετε τα εργοστάσιά μας είναι σε κωμοπόλεις. Εάν το έκανα όπως μου είχατε προτείνει, είναι αυτονόητο ότι θα έφερνα ανθρώπους στην απελπισία. Και κανείς, μα κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να κάνει ένας απελπισμένος άνθρωπος. Η πιθανότητα να ΕΚΑΙΓΑΝ το εργοστάσιο ήταν μεγάλη. Ενώ εσείς που ήσασταν διπλά μου, και όλο το μισθό να σας έπαιρνα δε θα καίγατε τίποτα, γιατί πιστεύετε ότι είστε μέσα στο ΣΥΣΤΗΜΑ και άνθρωποι που αισθάνονται κομμάτι του συστήματος δεν κάνουν επαναστάσεις. Να θυμάστε ότι η πραγματική καταστροφή έρχεται όταν ο κόσμος αισθάνεται αποκλεισμένος από το σύστημα, νιώθει αδικία και δεν έχει καμμία ελπίδα. Τότε είναι έτοιμος για όλα... Και εργοστάσια καίει.”
Γιατί τα έγραψα όλα τούτα; Βλέπω όλους τους να βγαίνουν στα Μ.Μ.Ε. και να μιλούν για διαρθρωτικές αλλαγές (για τους άλλους), ανάγκη για αλλαγή (για τους άλλους), αλλαγή νοοτροπίας (για τους άλλους)… Εκείνοι ζουν με τη φαντασίωση ότι αυτοί δε χρειάζεται να αλλάξουν. Δεν έχουν τίποτα να χάσουν διότι είναι με το σύστημα. Έτσι θα είναι όχι μόνο προστατευμένοι, αλλά η κρίση θα είναι ευκαιρία (σας θυμίζει κάτι αυτό) να γεμίσουν περισσότερο τις τσέπες τους.
Λοιπόν έγραψα το άρθρο αυτό για να ξέρετε πώς συμπεριφέρονται οι άνθρωποι που είναι πραγματικά σκεπτόμενοι. Έτσι δε θα έχετε καμμία δικαιολογία ότι δεν ξέρατε όταν όμορφα εργοστάσια αρχίζουν να καίγονται όμορφα. ΠΑΝΤΟΥ.»
Τι να προσθέσω τώρα εγώ; Μόνο για την αντιγραφή το όνομά μου.