Πίσω στο χρόνο
Στις 2/10/1944 είχαμε την άφιξη του Ιερού Λόχου στο λιμάνι της Μυτιλήνης με διοικητή τον ταγματάρχη Κυριάκο Παπαγεωργόπουλο. Στο βιβλίο του «Μνήμες Πολέμου και Ειρήνης» εξιστορεί τα γεγονότα μέσα από την προσωπική του μαρτυρία. Για την Ιστορία, ως επιστήμη, τα απομνημονεύματα και οι προσωπικές μαρτυρίες είναι τα πρώτα της υλικά. Από αυτά που εξιστορεί ο στρατηγός στο πέρασμά του από τη Μυτιλήνη, επέλεξα την παρακάτω ιστορία. Διαβάστε την, όπως την εξιστορεί, με τον παρακάτω τίτλο:

Μια αθέλητη συνεστίαση με δοσίλογους
«Το πρώτο βράδυ της άφιξής μας στη Μυτιλήνη, πήραμε πρόσκληση να πάμε οι αρχαιότεροι αξιωματικοί του Ιερού Λόχου σε ένα από τα πλουσιότερα σπίτια της Μυτιλήνης, όπου θα δινόταν δείπνον προς τιμήν μας. Επήγαμε κατά τις 9 το βράδυ έξι εν συνόλω αξιωματικοί και επεράσαμε πολύ ωραία. Κόσμος εκλεκτός, σπίτι επιπλωμένο και με πολύ γούστο στολισμένο, τουαλέτες κυριών λες και ήρθαν από το Παρίσι και το κυριότερο, εδέσματα και ποτά του παλιού καιρού, που απορούσαμε πώς βρέθηκαν αφού μόλις πριν δύο μέρες είχαν φύγει οι ναζί. Οπωσδήποτε περάσαμε μια πολύ ωραία βραδιά. Φάγαμε ωραία, ήπιαμε ακόμη ωραιότερα και φλερτάραμε με ωραίες κυρίες. Κατά τις δύο το πρωί γυρίσαμε πολύ ευχαριστημένοι στο ξενοδοχείο μας. Καιρό πολύ είχαμε να γλεντήσουμε σε σπίτι ελληνικό. Την άλλη μέρα όμως μας βγήκε ξινό. Είχα κατέβει κατά τις 10 το πρωί να πιω ένα καφέ στο καφενείο και νάσου με πλησιάζει ένας γηραιός κύριος, καλοντυμένος και με πολύ ευγενικό παρουσιαστικό. Μου συστήθηκε, ήταν δικηγόρος, και με ρώτησε αν μπορεί να με απασχολήσει με κάποιο σοβαρό θέμα. Του προσέφερα καφέ και τον ρώτησα τι τον απασχολεί. Φανερά στεναχωρημένος μου είπε: “Κύριε ταγματάρχα, αν ξέρατε με τι λαχτάρα σας περιμέναμε τόσα χρόνια. Όταν βγήκατε από τα καράβια σας χθες, θα χτυπούσαν όλες οι καμπάνες του νησιού και θα είχαμε τρέξει να σας υποδεχθούμε όλοι με λουλούδια αν δεν μας είχαν κρατήσει μακριά οι ΕΑΜίτες. Μας δώσατε όμως μια ψυχρολουσία και μια πίκρα που δεν περιγράφεται και δώσατε και αναπάντεχα όπλα στην προπαγάνδα των κομμουνιστών. Χτες το βράδυ πήγατε και γλεντήσατε με μια συντροφιά που δεν είχε δείξει καθόλου καλή διαγωγή στη διάρκεια της Κατοχής και σε ένα σπίτι στο οποίο μέχρι προχτές ακόμη σύχναζαν και διασκέδαζαν οι Γερμανοί.” Έπεσα απ’ τα σύννεφα. Δεν ήξερα τι να πω σ’ αυτό τον άνθρωπο. Του είπα βέβαια ότι μόλις είχαμε έρθει, δεν ξέραμε πρόσωπα και πράγματα, μια ευγενική πρόσκληση πήραμε και δεν είχαμε κανένα λόγο να αρνηθούμε. Βεβαίως, αν γνωρίζαμε αυτά που μου είπε δεν θα πηγαίναμε, αλλά δεν ξέραμε. “Καλά,” μου λέει, “αλλά οι Υπηρεσίες σας Πληροφοριών δεν ήταν ενημερωμένες για την κατάσταση στο νησί;”. Του εξήγησα ότι οι πληροφορίες που ζητούσαμε αφορούσαν τη στρατιωτική και την πολιτική κατάσταση και δεν είχαμε απασχοληθεί με άλλα ζητήματα. “Οπωσδήποτε”, του είπα, “καλά εκάματε και με ενημερώσατε και θα είμαστε πολύ προσεκτικοί στο μέλλον”. “Καλά θα κάμετε, γιατί τα έμαθαν οι ΕΑΜίτες και γυρίζουν και διαδίδουν ότι είσαστε φασίστες, φίλοι με τους συνεργάτες των Γερμανών και θα επιβάλετε νέα δικτατορία Μεταξά, και εδώ, με την πολιτική που έχουν ακολουθήσει από πολλά χρόνια οι άνθρωποι της άρχουσας τάξης, έχουν δημιουργήσει δυνατό επαναστατικό πνεύμα και πάρα πολλούς αριστερούς. Ρωτήστε να μάθετε”. Τον ευχαρίστησα για την ενημέρωση που μου έκανε και έφυγε. Έστειλα αμέσως και φώναξα τοn αξιωματικό πληροφοριών και του έδωσα εντολή να τα διερευνήσει όλα αυτά. Πήγα και βρήκα τον Τριανταφυλλάκο* και του τα είπα. Το απόγευμα ήρθε ο αξιωματικός πληροφοριών και τα επιβεβαίωσε όλα. Φυσικά λάβαμε τα μέτρα μας, ενημερώσαμε και τον Γενικό Διοικητή, αλλά ήταν πολύ πικρό το μάθημα που πήραμε. Μας βοήθησε όμως στις περαιτέρω ενέργειές μας στα άλλα νησιά που απελευθερώσαμε στη συνέχεια.»
Αυτά συνέβαιναν στην τότε Μυτιλήνη και όπως όλοι οι τόποι, έτσι και ο δικός μας γέννησε εθνικόφρονες και αριστερούς με όλες τις διαβαθμίσεις τους. Εθνικόφρονας ήταν ο συμπατριώτης μας δικηγόρος, εθνικόφρονες και οι ιδιοκτήτες του σπιτιού της παραπάνω ιστορίας. Καλή η αγάπη για την πατρίδα, μόνο που καμμιά φορά την τσουρουφλίζει, την καίει, όταν δεν τη συρρικνώνει. Θυμηθείτε τους οπαδούς της Μεγάλης Ιδέας που ήθελαν τα σύνορά της στα πέρατα της οικουμένης. Δυστυχώς η ιστορία απέδειξε ότι όσο μεγάλωνε η ιδέα, τόσο μίκραινε η πατρίδα. Το τι έγινε στη δοξολογία της Μητρόπολης και το περιστατικό με τον Ιατρίδη, πάντα κατά την αφήγηση του στρατηγού Κυριάκου Παπαγεωργόπουλου, προσεχώς…

* Ο Τρ. Τριανταφυλλάκος ήταν στρατιωτικός διοικητής Μυτιλήνης.