Επειδή τελευταία ξανάγινε της μόδας η λέξη «αλλαγή», με την πολιτική της σημασία εννοείται, θυμήθηκα πως για πρώτη φορά χρησιμοποίησε τη λέξη ο Νικόλαος Πλαστήρας. Ανατρέχοντας στην πρόσφατη ιστορία μας, σημειώνω πως, από τις εκλογές τού 1933, όταν νικήθηκε το κόμμα των Φιλελευθέρων, και για τα επόμενα είκοσι κρίσιμα χρόνια, η χώρα κυβερνήθηκε από κυβερνήσεις της Δεξιάς, είτε κοινοβουλευτικές, είτε δικτατορικές, είτε διορισμένες από τον κατακτητή. Στις πρώτες μετά την Απελευθέρωση εκλογές του Μαρτίου τού 1946 και χάρη στην ολέθρια αποχή της Αριστεράς, η κυριαρχία της Δεξιάς ήταν απόλυτη στη λεγόμενη «Βουλή των Λαοπροβλήτων» και αυτό συντέλεσε αποφασιστικά να οδηγηθεί η χώρα στον εμφύλιο πόλεμο.
Ο Πλαστήρας, που είχε διοριστεί πρωθυπουργός, για σύντομο χρονικό διάστημα αμέσως μετά τα Δεκεμβριανά, ίδρυσε το 1950 την ΕΠΕΚ, που ήταν κεντρώο και σαφώς προοδευτικό κόμμα και με το σύνθημα «Αλλαγή» κατέβηκε στις βουλευτικές εκλογές, που έγιναν τον ίδιο χρόνο και τους επόμενους δύο. Δεν κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία, αλλά σχημάτισε δύο φορές κυβερνήσεις συνασπισμού με άλλα κόμματα του Κέντρου. Το περιεχόμενο της «αλλαγής» του Πλαστήρα ήταν εξαιρετικά φιλόδοξο και ριζοσπαστικό για τα μέτρα της εποχής, αλλά δυστυχώς έμεινε στα χαρτιά.

Ουσιαστικά, από όσα υποσχέθηκε, το μόνο που πραγματοποίησε ήταν η παραχώρηση ψήφου στις γυναίκες. Ούτε το πρόγραμμα εθνικοποιήσεων, κοινωνικών παροχών και διανομής γης στους ακτήμονες πραγματοποίησε, ούτε αποπειράθηκε καν να εξαλείψει τις συνέπειες του Εμφυλίου με την κατάργηση των στρατοδικείων και υπαγωγή των υποθέσεων στα τακτικά δικαστήρια, την κατάργηση των ειδικών αντικομμουνιστικών νόμων, την απελευθέρωση των εκτοπισμένων, την κατάργηση του θεσμού της διοικητικής εκτόπισης και της θανατικής ποινής.
Ούτε άλλωστε ήταν δυνατό να γίνουν όλα αυτά. Η Ελλάδα ήταν ουσιαστικά υπό μια νέα ξένη κατοχή. Την πραγματική εξουσία την ασκούσαν οι Επικυρίαρχοί μας (Άγγλοι στην αρχή, Αμερικανοί εν συνεχεία), όχι φυσικά άμεσα, αλλά μέσον του Παλατιού και του Παρακράτους, που είχε πάρει τερατώδεις διαστάσεις κατά τον Εμφύλιο και που θα γινόταν «Κράτος» κατά την απριλιανή δικτατορία. Έτσι, επί κυβερνήσεων Πλαστήρα η Ελλάδα εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ και πήρε μέρος με στρατιωτικές δυνάμεις στον πόλεμο της Κορέας. Τότε επίσης εκτελέσθηκε ο Νίκος Μπελογιάννης και οι σύντροφοί του.

Παρ’ όλα αυτά, το σύντομο «κεντρώο διάλειμμα» στην αδιάσπαστη διαδοχή δεξιών κυβερνήσεων είχε ευεργετικά αποτελέσματα. Ο κόσμος αναθάρρησε. Ο «τσαμπουκάς» του παρακράτους έσπασε, ανασυγκροτήθηκε με πολύ δυναμικό τρόπο η Αριστερά, της οποίας το βασικό κόμμα, η ΕΔΑ, στις εκλογές τού 1958 αναδείχθηκε δεύτερο κόμμα και αξιωματική αντιπολίτευση κι αυτό μόλις εννιά χρόνια μετά τη λήξη του Εμφυλίου.
Τώρα θα μου πείτε γιατί τα αναφέρω όλα αυτά;
Επειδή, όπως άλλωστε το λέω στην αρχή του σημειώματός μου, στις μέρες μας έχει ξαναγίνει πολύ προσφιλής η λέξη «αλλαγή». Οι πολίτες, που φοβούνται πως το φως, που φαίνεται στο βάθος του τούνελ στο οποίο βρίσκονται, είναι το τραίνο που έρχεται να τους συνθλίψει, έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους όχι μόνο στο ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Δημοκρατία, αλλά σε ολόκληρο το πολιτικό σύστημα και ζητάνε καθολική αλλαγή πολιτικής.
Η αλλαγή που είχε υποσχεθεί ο Πλαστήρας, ουσιαστικά περιορίστηκε στην ψήφο των γυναικών. Η αλλαγή που είχαν υποσχεθεί πριν ενάμισι χρόνο οι σημερινοί κυβερνώντες, για την ώρα περιορίζεται στην αντικατάσταση των παλιών ονομάτων των υπουργείων, με νέα, κάπως μακαρονοειδή και περίπλοκα, που σου θυμίζουν περισσότερο επωνυμίες τεχνικών εταιρειών, έτσι που σου έρχεται να κολλήσεις στο τέλος τα αρκτικόλεξα ΕΠΕ ή Α.Ε..

Έτσι το παλιό Υπουργείο Δικαιοσύνης ονομάζεται τώρα Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων έγινε Υπουργείο Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, το Υπουργείο Εσωτερικών έγινε Υπουργείο Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, το μισό Υπουργείο Ναυτιλίας ενώθηκε με το Υπουργείο Οικονομίας και έγινε Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και το άλλο μισό με το Υπουργείο Αιγαίου και έγινε Υπουργείο Θαλασσίων Υποθέσεων, Νήσων και Αλιείας. Ομοίως το Υπουργείο Γεωργίας έγινε Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, το Υπουργείο Εργασίας έγινε Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Δημοσίων Έργων διχοτομήθηκε σε Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας, Κλιματικής Αλλαγής και σε Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων.
Το πρόβλημα, όμως, είναι πως η αλλαγή των ονομάτων δε συνοδεύτηκε με την ανάλογη οργανωτική και οικονομική υποδομή. Γιατί στην ουσία «Υπουργείο» σημαίνει «Διαχείριση Κονδυλίων του Κρατικού Προϋπολογισμού», πράγμα που δεν άρχισε καν να γίνεται.
Κατά τα λοιπά, η αλλαγή προχωρεί…