Αφιερωμένο στο Max, τη Ρούλα, τη Suity, τον Ben, το Rex και πολλούς άλλους…

Τους τελευταίους μήνες το ξέσπασμα της ασθένειας της μόρβας έχει πλήξει τον πληθυσμό των σκύλων. Τα κρούσματα αυξάνονται, τα ζώα νοσούν και από τη στιγμή της εμφάνισης των νευρικών συμπτωμάτων η εξέλιξη είναι δυσμενής και ο θάνατος μονόδρομη πορεία.
Θεραπεία για τη νόσο δεν υπάρχει. Υπάρχει μονάχα υποστηρικτική φροντίδα, ανακούφιση από τα συμπτώματα. Υπάρχει όμως πρόληψη και αυτή είναι ο σωστός και έγκαιρος εμβολιασμός. Αυτό θα θέλαμε να μεταφέρουμε μέσα από αυτό το άρθρο ως γνώση και συμβουλή για τον κάθε ιδιώτη.
Ας δούμε, όμως, τα πράγματα με τη σειρά τους. Πού οφείλεται η μόρβα; Οφείλεται σε ιό της οικογένειας των παραμυξοϊών (συγγενής ιός της ιλαράς του ανθρώπου). Ποια είναι η επιδημιολογία του. Κατ’ αρχάς είναι ενζωοτικός ιός με παγκόσμια εξάπλωση. Προσβάλλει σκυλιά κάθε ηλικίας με ευπαθέστερη ομάδα τα κουτάβια δυο έως έξι μηνών (ηλικία που η μητρική ανοσία μέσω του πρωτογάλακτος δεν μπορεί να τα προστατέψει), αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε ζώα κάθε ηλικίας, συνήθως μερικώς ή μη σωστά εμβολιασμένων.
Οι εκκρίσεις και απεκκρίσεις των προσβεβλημένων (μολυσμένων) και νοσούντων ζώων (σάλια, ρινικά εκκρίματα, οφθαλμικά εκκρίματα) σε μορφή σταγονιδίου εισέρχονται κυρίως μέσω της αναπνοής και μολύνουν. Το άρρωστο ζώο σταματά ν’ αποβάλλει τον ιό μια έως δυο εβδομάδες μετά την ανάρρωσή του, πράγμα σπάνιο γιατί τις περισσότερες φορές τα ζώα που μολύνονται έχουν μοιραία κατάληξη.
Ο ιός μπορεί να καταστραφεί με συνήθη απορρυπαντικά. Από μόνος του είναι ευαίσθητος και στο εξωτερικό περιβάλλον ζει για λίγες μέρες. Οι συνθήκες συγχρωτισμού (pet shop - κυνοκομεία) δρουν ευνοϊκά στη διατήρηση, διασπορά και πολλαπλασιασμό του ιού.

Στάδια και εξέλιξη της αρρώστιας
Το πόσο θα προσβληθεί και θ’ αρρωστήσει ένα ζώο είναι συνάρτηση της ηλικίας και της ανοσολογικής ανταπόκρισης του ζώου, που με απλά λόγια σημαίνει ότι όσο πιο μικρό (δυο έως έξι μηνών) και πιο ευαίσθητο είναι το ζώο μας, τόσο πιο εύκολη είναι η προσβολή και πιο έντονα και βαριά τα συμπτώματα.
Η ασθένεια είναι ύπουλη και η πληθώρα των μορφών που εμφανίζεται μας ξεγελά ώστε να μην μπορούμε γρήγορα να τη διακρίνουμε. Από τη στιγμή όμως που έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας, κάθε φορά που ένα μικρό και ανεμβολίαστο ζώο εμφανίζει κάποιο ή κάποια απ’ τα παρακάτω συμπτώματα, θα πρέπει να ελέγχεται για την ασθένεια.
Η λοίμωξη στην αρχή προσβάλλει την ανώτερη αναπνευστική οδό με συμπτώματα από τη μύτη και τα μάτια, επεκτείνεται στους πνεύμονες με συμπτώματα βρογχίτιδας έως πνευμονίας. Στη συνέχεια, η λοίμωξη επεκτείνεται στο γαστρεντερικό σύστημα (στομάχι, έντερο, ήπαρ, σπλήνα) με συμπτώματα που θυμίζουν τον τύφο, για να συνεχίσουμε με προσβολή των ματιών με επιπεφυκίτιδα, έως και τύφλωση και τέλος με προσβολή του κεντρικού νευρικού συστήματος, με επιληπτικές κρίσεις εντοπισμένες σε ομάδες ζώων (π.χ. παράλυση πίσω άκρων), σταδιακή παράλυση του ζώου έως θάνατο.
Είναι δυνατόν από την εκδήλωση των πρώτων συμπτωμάτων (αναπνευστική - πεπτική μορφή) τα συμπτώματα να σταματήσουν και να μην εκδηλωθούν τα νευρικά συμπτώματα, αλλά δυστυχώς τις περισσότερες φορές η εκδήλωση των νευρικών συμπτωμάτων είναι αναπόφευκτη και μπορεί να γίνει και μήνες μετά από τη φαινομενική ίαση του ζώου.
Η μορφή της νόσου που αυτή την εποχή βρίθει στο νησί μας, είναι πολύ επιθετική και επικίνδυνη. Επειδή κρούσματα της ασθένειας εκτός από σποραδικά τα τελευταία δύο χρόνια δεν είχαν εμφανιστεί, για μια δεκαετία η νόσος ενδέχεται να προσβάλει και να επιφέρει το θάνατο σε μεγάλο πληθυσμό. Και ενήλικα ζώα θα μολυνθούν και θα νοσήσουν, και δυστυχώς έχουμε χάσει ήδη ενήλικα ζώα (μη σωστά εμβολιασμένα), ακόμα και ιδιόκτητα ζώα.
Η διάγνωση της νόσου γίνεται εύκολα με τη βοήθεια του ιστορικού και επιβεβαιώνεται με αιματολογικές, ακτινογραφικές, ορολογικές, καθώς και ιολογικές εξετάσεις. Η θεραπεία είναι ειδική και μεμονωμένη για κάθε ζώο. Αν έχουμε ένα άρρωστο ζώο, θα πρέπει κατ’ αρχάς να γνωρίζουμε καλά την πιθανή πορεία εξέλιξης της νόσου (επιφυλακτική πρόγνωση). Το ζώο ν’ απομονώνεται από τα άλλα ζώα, τα υπόλοιπα ζώα που ζουν στο χώρου όπου ήταν το άρρωστο ζώο θα πρέπει να εμβολιαστούν σωστά (η επανάληψη του εμβολίου ακόμη και αν έχουν εμβολιαστεί συνιστάται).
Ο χώρος παραμονής του ζώου πρέπει ν’ απολυμαίνεται και να μεσολαβήσει τουλάχιστον μια εβδομάδα για τοποθέτηση νέου ζώου. Σωστό εμβολιακό πρόγραμμα είναι το κλειδί για την πρόληψη της ασθένειας, καθώς και εμβολιακή ανοσοποίηση των αδέσποτων πληθυσμών.

* Η Μυρσίνη Τουρβαλή είναι κτηνίατρος.