Καλή και χρήσιμη είναι η εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, αλλά, όπως τα παιδιά από την Ελλάδα έτσι και τα παιδιά από το Αφγανιστάν, δηλαδή οι κυριακάτικοι μαθητές μας στην Αγιάσο, χρειάζονται την εκδρομή τους. Έτσι τα καταφέραμε το προηγούμενο Σαββάτο να κάνουμε την πρώτη μας εξόρμηση. Ως μακρινός προορισμός ορίστηκε η… αυλή του παλιού Σανατορίου, του κτηρίου όπου στεγάζονται τα ανήλικα παιδιά πρόσφυγες στη Λέσβο· όχι και πολύ μακριά. Αλλά όταν έχεις το πυκνό δάσος γύρω σου, την όμορφη σκιά των δέντρων της αυλής και την καλή παρέα δε χρειάζεται να πας μακριά για να χαλαρώσεις και να ευχαριστηθείς τη μέρα.

Στην πραγματικότητα η ιδέα ήταν του παπά-Στρατή, εφημέριου στο Κεράμι της Καλλονής, που εδώ και ένα μήνα προσπαθούσε διακαώς να οργανώσει κάτι για να βγάλει λίγο τα παιδιά από τη μοναξιά, τη μονοτονία και τις σκέψεις που βαραίνουν συνεχώς το μυαλό τους. Έτρεξε από δω κι από κει, μάζεψε μερικά προβατάκια από ανθρώπους που ήθελαν να προσφέρουν και το Σάββατο από τις 7 το πρωί ήταν ήδη στο δρόμο, παρέα με το Γιώργο (τον Τυρίκο - Εργά), να στήσουν τις σούβλες. Εγώ δεν μπόρεσα να πάω μαζί τους από το πρωί, έφτασα στην Αγιάσο στις 2 το μεσημέρι. Δεν ξέρω τι μεσολάβησε, αλλά το θέαμα που αντίκρισα μόλις βγήκα από το αυτοκίνητο ήταν εντυπωσιακό.
Ο παπά-Στρατής, φορώντας μια τεράστια λευκή ποδιά πάνω από το σκούρο ράσο του, έτρεχε να με υποδεχτεί με μια μπουκιά πρόβατο για να του πω αν είχε ψηθεί, ο Γιώργος, καταζαλισμένος από το ψήσιμο κάτω από τον ήλιο περπατούσε - ή μάλλον παραπατούσε - προς εμένα, Ο κ. Απόστολος Αθηναίος, επίτροπος των παιδιών και πρόεδρος του Ιδρύματος, που τόσο πολύ βοήθησε αυτήν τη μέρα, έκοβε σε κομμάτια ένα προβατάκι που μόλις είχε κατεβεί από τη φωτιά. Τα παιδιά, ο Χαμπίμπι, ο Αλί, ο Νουαγιάν, ο Χαμίντ και όλα τα άλλα, των οποίων τα ονόματα είναι δύσκολο να αναφέρω - είναι και πολλά - είχαν αναλάβει το στρώσιμο των σεντονιών κάτω από τα δέντρα και αυτή την ώρα έβαζαν στα πιάτα ένα αφγανικό φαγητό που είχαν φτιάξει με φασόλια (πολύ ωραίο!). Η Άννα και η Σαλίνια, κοινωνικές λειτουργοί, ήταν ακόμη μέσα, πιστές στις υποχρεώσεις τους, γιατί ακόμα και τις μέρες που οι άλλοι ξεκουράζονται, τα δικά τους καθήκοντα συνεχίζουν να τρέχουν. Μετά από λίγο ήρθαν κι εκείνες, η Μαρία και ο Φώτης, τα υπόλοιπα παιδιά, μεγάλωσε η παρέα…
Περάσαμε πολύ ωραία, κουβεντιάζαμε όμορφα, λίγο στα ελληνικά που μαθαίνουν εκείνοι, λίγο στα αγγλικά, και πολύ λίγο στα αφγανικά, που μαθαίνουμε εμείς.
Δάσκαλοι μετά το μάθημα των ελληνικών γίνονται κάθε Κυριακή απόγευμα οι ίδιοι οι μαθητές μας. Πρόκειται για μια πολύ χρήσιμη διαδικασία για εμάς, γιατί ο δάσκαλος πρέπει πάντα να θυμάται πώς είναι τα πράγματα από την πλευρά του μαθητή. Όπως δυσκολεύονται εκείνοι να προφέρουν σωστά το «θ», έτσι κι εγώ δεν μπορώ να πω σωστά το δικό τους «χ».
Ανταλλαγή λέξεων -ανταλλαγή πολιτισμών- εντοπισμός ομοιοτήτων και διαφορών -προβληματισμός-, αυτά είναι τα βασικά βήματα που οδηγούν στην επικοινωνία. Τα βήματα αυτά δεν είναι πάντα εύκολα, ούτε αυτονόητα, πρέπει και οι δυο πλευρές να κάνουν προσπάθειες. Είναι μεγάλες οι πολιτισμικές διαφορές ανάμεσα στους δυο λαούς και γι’ αυτό χρειάζεται ψυχραιμία και αλληλοσεβασμός σε κάθε βήμα, για να καταφέρουμε να επικοινωνήσουμε. Ξεκινώντας από τη θέση της γυναίκας και φτάνοντας ως την παγκόσμια πολιτική κατάσταση οδηγούμαστε πολλές φορές στο σημείο να επανεξετάζουμε παλαιότερες απόψεις που θεωρούσαμε δεδομένες. Και ιδιαίτερα τα παιδιά που ποτέ πριν δεν είχαν έρθει σε επαφή με τόσο διαφορετικές ιδέες.



Έχω πολλά να πω για τη συμπεριφορά των μαθητών μου, την όρεξή τους για μάθηση, τα όνειρά τους και την πορεία της προόδου τους. Ένα από τα πράγματα που μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση ήταν οι ικανότητες των τεσσάρων μαθητριών που ήρθαν στην τάξη μου πρόσφατα και συχνά αναρωτιέμαι πόσα άλλα κορίτσια με τέτοιες ικανότητες δεν τις ανακαλύπτουν ποτέ. Αυτό το θέμα όμως χρειάζεται ένα δικό του ξεχωριστό άρθρο.
Το θέμα μου τώρα είναι η εκδρομή.
Όμορφη εκδρομή, ευχάριστη. Ξεχωριστή μέρα που θα μείνει αξέχαστη, και σε εμάς και στα παιδιά. Μήπως όμως θα έπρεπε να κάνω μια αναφορά και στις άλλες μέρες, τις καθημερινές, που είναι πιο δύσκολες και τις περνάει το κάθε παιδί μόνο του; Το καθένα έχει τα δικά του προβλήματα, τα οποία δύσκολα εμπιστεύεται στους άλλους: η μοναξιά, η πίεση από το σπίτι, το άγχος για το πότε και πώς θα περάσουν στην επόμενη χώρα, οι άσχημες εμπειρίες που είχαν στο ταξίδι, το ξύλο που έχουν φάει.
Είναι κι άλλα όμως, δε θα συνεχίσω… Αυτά που έχω ήδη αναφέρει είναι αρκετά. Θα κλείσω με μια όμορφη σκηνή από την εκδρομή.
Ο Αλί έχει την ίδια ηλικία με τη μικρή μου αδελφή, εφηβάκι. Εκτός από τα ελληνικά αρχίζει σιγά-σιγά να μαθαίνει και αγγλικά. Κάθισε λοιπόν δίπλα μου και μου έκανε διάφορες ερωτήσεις για την καινούργια γλώσσα, εγώ του απαντούσα κι εκείνος ολοένα συνέχιζε και είδα στα μάτια του τη χαρά του παιδιού που μαθαίνει, παίζει κι ενθουσιάζεται με τη γνώση. Πώς να μην εμπνέεται ο δάσκαλος με τέτοιους μαθητές;