Σήμερα, γιορτάζουμε άλλη μια παγκόσμια ημέρα: αυτή των Δικαιωμάτων του Παιδιού - βασισμένη στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, που υιοθετήθηκε από τη γενική συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στις 20 Νοεμβρίου του 1989. Η Σύμβαση αυτή, που το 1992 έγινε νόμος και στην Ελλάδα, περιλαμβάνει τρεις μεγάλες κατηγορίες δικαιωμάτων: αυτών της προστασίας (από κάθε μορφής εκμετάλλευση, διάκριση κ.λπ.), των παροχών (εκπαίδευσης, υγείας, ψυχαγωγίας κ.λπ.) και της συμμετοχής (έκφραση γνώμης, πληροφόρηση, ελεύθερος χρόνος κ.λπ.). Αντί να αναλωθούμε σε εκτενείς αναφορές στην ημέρα αυτή και να πάρουμε γνώμες από ειδικούς, προτιμήσαμε να ακούσουμε τη γνώμη των… άμεσα ενδιαφερομένων. Μαθητές της Μυτιλήνης μιλούν σήμερα για τη μέρα αυτή, αλλά και για το ποια δικαιώματά τους θεωρούν ότι καταπατούνται, εκπλήσσοντας - σε ορισμένες περιπτώσεις - με το πόσο ευαισθητοποιημένοι είναι…
«Το νησί της Λέσβου μάς ενδιαφέρει γενικά, ως ένας χώρος όπου όλα τα παιδιά αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα όσον αφορά στην εφαρμογή της δημοκρατίας στα σχολεία, τη στήριξη οικογενειών σε ρήξη, την κακοποίηση κ.λπ.. Χωρίς να υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο ζήτημα που να αφορά αποκλειστικά τη Λέσβο, ισχύει και εδώ ό,τι ισχύει γενικά στην ελληνική περιφέρεια, όπου υπάρχει έλλειψη από κοινωνικές υπηρεσίες που μπορούν να παράσχουν βοήθεια σε περιπτώσεις δύσκολες»... Αυτά δήλωνε στο «Ε», πριν από δυόμισι μήνες ο κ. Γιώργος Μόσχος, νομικός εγκληματολόγος και βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού.
Σήμερα, που «γιορτάζουν» τα… δικαιώματά τους, οι περισσότερες μαθήτριες της Μυτιλήνης από αυτές που μιλήσαμε (αφού οι μαθητές ήταν πιο… διστακτικοί στο να εκφράσουν τη γνώμη τους) αποδείχθηκαν ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένες πάνω στο ζήτημα αυτό, ενώ ακούσαμε μερικές πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις…

Δικαίωμα στην έκφραση
Μαριάννα, μαθήτρια Γ΄ λυκείου:
«Η γνώμη μας δε μετράει»
«Ξέρω ότι υπάρχει τέτοια ημέρα, ωστόσο δεν ήξερα ότι γιορτάζεται σήμερα. Δε μας έχουν ενημερώσει σχετικά από το σχολείο, πάντως. Νομίζω ότι τα παιδιά έχουμε όλα τα δικαιώματα που έχουν οι μεγάλοι, αλλά και ακόμη περισσότερα, αφού η ηλικία μας χαρακτηρίζεται ως πιο “ευαίσθητη” και “τρυφερή”. Τα παιδιά χρειάζονται επιπλέον φροντίδα, αγάπη, καλές συνθήκες μέσα στην οικογένεια και όλα τα βασικά που εξασφαλίζουν ένα καλό βιοτικό επίπεδο. Εκεί όπου πιστεύω ότι καταπατούνται κάποια δικαιώματά μας, είναι όσον αφορά την ελευθερία της έκφρασης. Η γνώμη μας δε μετράει, αντίθετα υπερισχύει αυτή των μεγάλων, ακόμη κι αν έχουμε δίκιο. Δε μας ικανοποιούν, επιπλέον, οι παροχές της εκπαίδευσης, το σχολείο είναι ελλιπές και ευνοεί την παραπαιδεία…»


Κωνσταντίνα, μαθήτρια Γ΄ λυκείου:
«Γνωρίζω καταπιεσμένα ή κακοποιημένα παιδιά»
«Συμφωνώ με όσα είπε η Μαριάννα. Γνωρίζω, επιπλέον, κάποια παιδιά που δέχονται καταπίεση ή κακοποίηση από την οικογένειά τους. Τα παιδιά αυτά έρχονται στη συνέχεια στο σχολείο και βγάζουν εδώ όλα τα ψυχολογικά προβλήματα που τους έχουν, πλέον δημιουργηθεί, προκαλώντας καβγάδες και διάφορες άλλες φασαρίες. Φταίνε, κατά τη γνώμη μου, οι γονείς, αφού όλα ξεκινούν από αυτούς…»


«Θέλουμε περισσότερο ελεύθερο χρόνο»!
Τζούλια, μαθήτρια Α΄ λυκείου:
«Το πιο σημαντικό, το δικαίωμα στην εκπαίδευση»
«Γνωρίζω ότι υπάρχει αυτή η μέρα και όχι από το σχολείο. Για εμένα το πιο σημαντικό είναι το δικαίωμα στην εκπαίδευση, όπου πιστεύω ότι θα έπρεπε να είχαμε την ελευθερία να επιλέγουμε. Θεωρώ ότι εκεί που καταπατούνται τα δικαιώματά μας είναι στο κομμάτι του ελεύθερου χρόνου, αφού μας μένει πολύ λίγος μετά τα διαβάσματα, για να ασχοληθούμε με όσα μας αρέσουν.»


Αναστασία, μαθήτρια Α΄ λυκείου:
«Μας λείπει ο ελεύθερος χρόνος»
«Ναι, γνωρίζω ότι υπάρχει αυτή η μέρα. Πιστεύω πως το πιο βασικό είναι το να μπορούμε να εκφραζόμαστε ελεύθερα, χωρίς να μας επιβάλλει κανείς τη γνώμη του. Αυτό που μας λείπει, ωστόσο, είναι περισσότερος ελεύθερος χρόνος. Παιδιά καταπιεσμένα ή κακοποιημένα; Γνωρίζω κάποια που έχουν πρόβλημα στην οικογένειά τους - κυρίως χωρισμένους γονείς, που τα παραμελούν. Τα παιδιά αυτά, θα έπρεπε να απευθυνθούν σε κάποιον ειδικό.»


Χαρά, μαθήτρια Β΄ λυκείου:
«Θέλω να μπορώ να ασχοληθώ με πιο δημιουργικά πράγματα»
«Ήξερα για τη μέρα αυτή, αλλά όχι ότι γιορτάζεται σήμερα. Από όσο ξέρω, τα βασικά δικαιώματα του παιδιού είναι αντίθετα στην κακοποίηση και την εκμετάλλευσή τους και υπέρ της εκπαίδευσης κ.λπ.. Για εμένα είναι σημαντικό να αποκτήσουμε περισσότερο ελεύθερο χρόνο, κάτι που στο λύκειο μας “καίει” πολύ. Αν είχαμε περισσότερο χρόνο, τότε θα μπορούσαμε να ασχοληθούμε και με πιο δημιουργικά πράγματα. Εγώ, για παράδειγμα, θα ήθελα να ασχοληθώ με τη φωτογραφία και τη ζωγραφική. Τέτοιες ασχολίες βοηθούν στην καλλιέργεια και προάγουν περισσότερο και τον πολιτισμό. Για το λόγο αυτό, όμως, είναι απαραίτητο να υπάρχει επαρκής παιδεία, ώστε να μη χρειαζόμαστε και τα φροντιστήρια. Δυστυχώς, τα παιδιά δε γνωρίζουν τα δικαιώματά τους, αφού οι γονείς τους είναι συχνά αμόρφωτοι ή οι ίδιοι τα εκμεταλλεύονται. Έχω ακούσει για περιπτώσεις που οι γονείς βάζουν τα παιδιά τους να δουλέψουν - ή δεν τα αποθαρρύνουν - και έτσι αναγκάζονται να πηγαίνουν στο νυκτερινό σχολείο.»


Και κάποιες… διαφορετικές απόψεις
Έφη, μαθήτρια Γ΄ λυκείου:
«Ζούμε εις βάρος άλλων παιδιών…»
«Το βασικότερο είναι, προφανώς, το δικαίωμα στη ζωή. Εξάλλου, υπάρχουν περιοχές όπως η Αφρική, όπου τα παιδιά δεν πολεμάνε για καλύτερο μέλλον ή παιδεία, αλλά για να ζήσουν, αφού δεν έχουν τροφή και φαγητό. Αντίθετα, εμείς εδώ νοιαζόμαστε για το πώς θα αυξήσουμε την κατανάλωση και ζούμε εις βάρος τους. Πιστεύω ότι έχουμε γίνει τόσο σκληροί σε πολλά θέματα γιατί δεν υπάρχει σωστή ενημέρωση σε μικρούς και μεγάλους.»


Στέλλα, μαθήτρια Γ΄ λυκείου:
«Δεν υπάρχει ευαισθητοποίηση…»
«Είναι άσχημο να λέμε ότι καταπατούνται τα δικά μας δικαιώματα, ενώ υπάρχουν άλλα παιδιά που δεν έχουν ούτε τα βασικά, όπως τα παιδιά που γυρίζουν στα φανάρια ή άλλα παιδιά που ξέρω, που είναι καταπιεσμένα ή κακοποιημένα. Έχουμε ανεβάσει πολύ τον πήχη και, δυστυχώς, δεν υπάρχει προβληματισμός και ευαισθητοποίηση. Το σχολείο έχει γίνει τελείως τεχνοκρατικό, ένας προθάλαμος για το πανεπιστήμιο…»