Έμαθαν να σέβονται και να αγαπούν το φυσικό περιβάλλον και να εκτιμούν τους πόρους του. Κυρίως όμως, έμαθαν τη σημασία της επαναχρησιμοποίησης υλικών. Ο λόγος για τους μαθητές της Β΄ και Γ΄ τάξης του 3ου Γυμνασίου Μυτιλήνης.
Έμαθαν να σέβονται και να αγαπούν το φυσικό περιβάλλον και να εκτιμούν τους πόρους του. Κυρίως όμως, έμαθαν τη σημασία της επαναχρησιμοποίησης υλικών, με τον πιο ωραίο και δημιουργικό τρόπο. Ο λόγος για τους μαθητές της Β΄ και Γ΄ τάξης του 3ου Γυμνασίου Μυτιλήνης, που στα πλαίσια των προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που παρακολούθησαν σχετικά με την ενδυματολογία και τη σκηνογραφία, έφτιαξαν από την αρχή μέχρι το τέλος 11 θεατρικά κοστούμια και πέντε μινιατούρες σκηνικών, εμπνευσμένοι από την όπερα του Μότσαρτ «Ο Μαγικός Αυλός».
Το κεντρικό θέμα του έργου «Ο Μαγικός Αυλός», που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη Γερμανία το 1791, είναι η δύναμη της αγάπης για τον άνθρωπο. Οι κύριοι χαρακτήρες, ο πρίγκηπας Ταμίνο και η πριγκήπισσα Παμίνα, κατορθώνουν χάρη στην αγάπη και με τη βοήθεια της μουσικής να ξεπεράσουν τις δοκιμασίες τους, συμβολίζοντας οι ίδιοι τη νεότητα, την αθωότητα, τη δύναμη της θέλησης και την αγνότητα.
Η πλοκή της όπερας υπονοείται πως εκτυλίσσεται στην αρχαία Αίγυπτο, με σκηνικά που αλλάζουν από βραχώδη τοπία με ναούς, σε δάση με ασημένιους φοίνικες, στο θόλο μιας πυραμίδας κ.λπ., με σχεδόν κάθε σκηνή και διάλογο να συμβολίζουν την αντιπαράθεση του «καλού» και του «κακού», με την αναζήτηση των μεγάλων ιδανικών της ζωής να προβάλλεται, εκτός άλλων, ως κύριο ηθικό δίδαγμα.
Τα σκηνικά και τα κοστούμια του έργου αυτού του Μότσαρτ, για το οποίο μάθαιναν φέτος οι μαθητές της Γ΄ τάξης, προσπάθησαν - με μεγάλη επιτυχία - να κατασκευάσουν στις συναντήσεις που κάθε Σάββατο είχαν με τους καθηγητές τους, τον εικαστικό Γιάννη Αγάθο, τη μουσικό Νάντια Καραγιάννη και το γυμναστή Βλάση Ταμβακέρα, οι μαθητές των δύο τάξεων του 3ου Γυμνασίου Μυτιλήνης που συμμετείχαν στα δύο προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης - σκηνογραφίας και ενδυματολογίας - του Σχολείου τους. Χρησιμοποιώντας απλά και «άχρηστα» υλικά που έφερναν εκτός των άλλων και από τα σπίτια τους, όπως κομμάτια από παλιά υφάσματα και ρούχα, αλουμινόχαρτο, χαρτόνια, ξυλάκια από σουβλάκια, σακκούλες σκουπιδιών, ξερά φύλλα, καπάκια, κουτιά συσκευασίας και περιτυλίγματα από τσίχλες, και εμπνευσμένοι από την «ατμόσφαιρα» και τα μηνύματα του έργου αλλά και τα βασικά χαρακτηριστικά κάθε ήρωα.
«Κομμένα και ραμμένα» για κάθε ήρωα
Έτσι, τα παιδιά και οι καθηγητές τους αποφάσισαν να «ντύσουν» τον Ταμίνο με χρώματα ανοιχτά και ευχάριστα, διακοσμώντας επιπλέον το κοστούμι του με στοιχεία που μαρτυρούν την αριστοκρατική του καταγωγή, ενώ αντίστοιχα την Παμίνα με ένα απλό ανοιχτόχρωμο μακρύ φόρεμα, που μοιάζει με τα νυχτικά των μικρών κοριτσιών και παραπέμπει στην αθωότητα του χαρακτήρα της, με μια κόκκινη κορδέλα να συμβολίζει τον έρωτά της για τον πρίγκηπα.
Το κοστούμι του κυνηγού πουλιών Παπαγκένο παραπέμπει σε πουλί του δάσους, με στοιχεία που θυμίζουν φτερά και λοφία σε χρώματα πράσινα, καφετιά και γήινα, για να μπορεί να… κρύβεται στο δάσος, ενώ αυτό της Βασίλισσας της Νύχτας - γυναίκας εκδικητικής και οξύθυμης, με σκοτεινή δύναμη - είναι φτιαγμένο από μαύρες σακκούλες απορριμμάτων και μεταλλικά στοιχεία, ενώ το στέμμα της είναι από αλουμινόχαρτο, χαρτόνι, κορδέλες και τούλι.
Με την ίδια φιλοσοφία έχουν φτιαχτεί - «στο χέρι» όπου ήταν απαραίτητο - και τα κοστούμια για τους υπόλοιπους επτά ήρωες του έργου: τον αρχιερέα του ναού του Ήλιου, της Ίσιδας και του Όσιρι, Ζαράστρο, με θερμά χρώματα, του υπηρέτη του Μονόστατου με άχρηστα υφάσματα και πανοπλία κ.λπ..
Αντίστοιχα, τα πέντε σκηνικά που έχουν φτιαχτεί για την α΄ και τη β΄ πράξη του έργου φιλοξενούν δέντρα, κλαδιά, φύλλα, φοίνικες, βράχους, ναούς, σύννεφα, αστέρια, φεγγάρι κ.λπ. από υλικά όπως αλουμινόχαρτο, τούλι, χαρτόνι, ξυλάκια κ.ά., μη έχοντας τίποτα να ζηλέψουν από πραγματικά σκηνικά.
Όσα κατασκεύασαν τα παιδιά συμμετείχαν στην έκθεση σχολικών δραστηριοτήτων που φιλοξενήθηκε χθες και προχθές στο σχολείο τους, μαζί με πλήθος άλλων κατασκευών από συμμαθητές τους.
Στόχοι των δύο προγραμμάτων
Στα πλαίσια των δύο προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, οι μαθητές του Σχολείου παρακολουθούσαν επιπλέον κάθε Σάββατο παρουσιάσεις και ομιλίες για την ανακύκλωση και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ μέσα στον περασμένο Φεβρουάριο επισκέφτηκαν ένα περιβαλλοντικό κέντρο στο Βάμο της Κρήτης, όπου είδαν στην πράξη πώς μπορούν να εκμεταλλευτούν τα άχρηστα υλικά αντί να τα πετάξουν, εμπειρία που τους έδωσε και το έναυσμα για τη δημιουργία των σκηνικών και των κοστουμιών.
Οι στόχοι των προγραμμάτων ενδυματολογίας και σκηνογραφίας ήταν, άλλωστε, το να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με το μεγάλο πρόβλημα της διαχείρισης απορριμμάτων και να πληροφορηθούν για τα προϊόντα που γίνονται από ανακυκλώσιμο χαρτί, γυαλί, αλουμίνιο και πλαστικό, αλλά και να συνειδητοποιήσουν τη στενή σχέση ανάμεσα στις δικές τους καταναλωτικές συνήθειες και την παραγωγή απορριμμάτων, τη σπατάλη πρώτων υλών και ενέργειας, και να προβληματιστούν σχετικά με το αν μπορούν να ανακυκλώνουν στα σπίτια τους.
Μέσα από τις εργασίες που έκαναν με υλικά από χωματερές και οικολογικά υλικά, έμαθαν να αγαπούν και να σέβονται το περιβάλλον, καθώς και να μην απαξιώνουν τα πάντα, ώστε να πλουτίσει η ζωή τους από συναισθήματα, αλλά και να διευρύνουν τους ορίζοντές τους στο πεδίο της φαντασίας.
Έπεται συνέχεια…
Όπως τονίζουν οι συμμετέχοντες καθηγητές, η επαφή των μαθητών με τη «σκουπιδοτέχνη» (trash art) - έργα τέχνης από σκουπίδια και άλλα άχρηστα αντικείμενα - τους βοηθά να κατασκευάσουν ασυνήθιστα δημιουργήματα, μαθαίνοντας νέες τεχνικές που ξεφεύγουν από την κλασσική αντιμετώπιση του σχεδίου και της ζωγραφικής.
«Οι μαθητές ευαισθητοποιήθηκαν, αν όχι τόσο πολύ πάνω στα θέματα της ανακύκλωσης - αφού κάθε χρόνο τούς γίνεται ενημέρωση -, σίγουρα και πάνω στην αισθητική, τη μουσική, το πώς μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτά τα υλικά για να φτιάξουν κάτι αισθητικά ωραίο που να έχει και λειτουργικό σκοπό», είπε στο «Ε» ο καθηγητής εικαστικών Γιάννης Αγάθος, που συμμετείχε στα προγράμματα. «Είναι πολύ σημαντικό το να αναφερθούν οι ώρες που αφιέρωσαν τα παιδιά στο πλαίσιο του προγράμματος, αφού δούλεψαν πέρα από το σχολικό πρόγραμμα και βοήθησαν όλα στο τελικό αποτέλεσμα.»
Τώρα που οι κατασκευές τους έχουν πλέον όλες ολοκληρωθεί, μαθητές και καθηγητές επεξεργάζονται ένα νέο «σενάριο»: την τοποθέτηση των πρώτων «μέσα» στα σκηνικά που οι ίδιοι έχουν στήσει, με τη χρήση της τεχνολογίας «blue box», κατά την οποία η λήψη γίνεται με μπλε φόντο, το οποίο στη συνέχεια αφαιρείται και μπορεί να χρησιμοποιηθεί το κατάλληλο σκηνικό.