Η ψυχοκοινωνική ελευθερία του ατόμου, καθορίζεται από την αναζήτηση της ουσίας των πραγμάτων, την ανάγκη απροκάλυπτης και θαρραλέας ενατένισης της αλήθειας.
Και είναι επώδυνη διαδικασία. Τα μάτια εκείνων που ξεμυτούν απ’ τη σπηλιά των σκιών, πονούν από το φως της. Θαμπώνονται και οι άνθρωποι ξαναγυρνούν έντρομοι στην αυταπάτη τους, στο ψεύδος.
Ο φόβος του ανθρώπου μπροστά στην αλήθεια, απορρέει από το φόβο του, για τον κίνδυνο που κρύβει η αντίληψη ενός κόσμου απειλητικού για την ύπαρξη.
Η διαπίστωση της εχθρότητας του περιβάλλοντος, της καταστροφικότητας των φυσικών φαινομένων, της απειλής της ζούγκλας, η στέπα, τα κύματα της θάλασσας, ο πόλεμος, οδηγεί στην άρνηση και απώθηση της πραγματικότητας.
Η ίδια η συνειδητοποίηση του θανάτου, είναι σύμφυτη με τη βασικότερη από τις αγωνίες μας, εκείνης της εξαφάνισης, της ανυπαρξίας, του απόλυτου σκοταδιού, της μοναξιάς, του αγνώστου, της απώλειας.
Στην εποχή μας, οι κίνδυνοι έγιναν λιγότερο εμφανείς, καλύφθηκαν από την επίστρωση της ασφάλειας, της θαλπωρής, του κορεσμού. Μια ψευτοασπίδα αλώβητου και απρόσβλητου από κινδύνους, κόσμου, μας ξεγελά.
Η πείνα μακρινή, το σώμα ζεστό και η αίσθηση μιας παντοδύναμης τεχνολογίας που παρέχει αυτοκίνητα, αεροπλάνα, νοσοκομεία, πολιτισμό, ξεγελά.
Όμως ο κίνδυνος είναι γύρω. Τον βλέπουμε φευγαλέα στις αναπόφευκτες στιγμές που μπαίνει στη ζωή των άλλων, στο τροχαίο, στο τσουνάμι, στο λιμό του τρίτου κόσμου, στην κηδεία των φίλων, στους βομβαρδισμούς, στους εμπρησμούς, στην οικονομική μας δυσχέρεια, στον σεισμό.
Τον περιμένουμε να ‘ρθει στην ανημποριά των γηρατειών, στην απόρριψη από εκείνους που αγαπάμε, στην απομόνωση μας από την κοινότητα.
Τον αντιλαμβανόμαστε στο γρηγορόσημο, στο άπλωμα του χεριού από το γιατρό και στην σύνοδο του χρηματισμού, στη βεβαιότητα πως ζούμε σ’ ένα κόσμο σκληρό, ανελέητο, απάνθρωπο.
Τότε η ψυχή μας καταφεύγει στην απώθηση και στην άρνηση.
Σβήνουμε την πραγματικότητα, ζώντας την ψευτοασφάλεια της άγνοιας και σκοτώνουμε την αναζήτηση και αποδοχή της αλήθειας.
Παρακάμπτουμε την συνειδητότητα, και η ανοησία του στρουθοκαμηλισμού, κυριαρχεί.
Ο φόβος μαζεύεται, ξεγελιέται, απωθείται στα ασυνείδητα βάθη της ύπαρξης μας και γίνεται νεύρωση, μελαγχολία, ψυχοσωματική διαταραχή, βρίσκοντας άσυλο από το κυνήγι της ευθύνης.
Η ψευδαίσθηση της ευτυχίας μέσα σ’ ένα κόσμο δυστυχίας, είναι τροφή του εγωισμού και καταστροφή της κοινωνικής υποχρέωσης.

Κωμαΐτης Γ.
Ψυχίατρος