Το προηγούμενο καλοκαίρι τον απολαύσαμε στο Κάστρο του Μολύβου, σε μια μοναδική βραδιά. Σήμερα, λίγες μέρες πριν έρθει και πάλι στη Λέσβο ως καλεσμένος του Μουσικού Σχολείου Μυτιλήνης, ο Βασίλης Λέκκας, που πρωτοεμφανίστηκε πλάι στο Μάνο Χατζιδάκι και έκτοτε συνεργάστηκε με πολλούς μεγάλους συνθέτες, πάντα με το ιδιαίτερο ύφος της φωνής του, μας μιλάει για την εμπειρία της συναυλίας του στο Μόλυβο, τις προσωπικές του μουσικές επιλογές, αλλά και τη σημασία της συνεργασίας των μαθητών με επαγγελματίες καλλιτέχνες…

Έχετε πει ότι σας αρέσει να είστε στο δρόμο, να ταξιδεύετε και να κάνετε πολλά χιλιόμετρα… Τι έχετε κερδίσει από τα μουσικά σας ταξίδια, κ. Λέκκα;
«Αυτό που με συγκινεί είναι ένας συνδυασμός του ταξιδιού του δρόμου, που ταυτόχρονα προκαλεί και ένα ταξίδι από νότα σε νότα. Όταν βρισκόμαστε πάνω στη σκηνή μεταφέρουμε συναίσθημα, εμπειρία, επίγνωση του ότι ζούμε. Ίσως γι’ αυτό, περικλείω την εμπειρία αυτή σε μια φράση: “μου αρέσει ο δρόμος, γιατί είναι η ζωή μου…”»

Μέσα στο προηγούμενο καλοκαίρι είχατε εμφανιστεί στο Μόλυβο, σε αφιέρωμα που έγινε στο Λευτέρη Παπαδόπουλο, τώρα έρχεστε ως καλεσμένος από το Μουσικό Σχολείο Μυτιλήνης. Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία;
«Ήταν μια πρόταση που μου έγινε απ’ ευθείας. Απ’ όσο γνωρίζω έχουν ξαναγίνει τέτοιες εκδηλώσεις, σε μια προσπάθεια των καθηγητών να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με ένα κομμάτι της σύγχρονης ελληνικής μουσικής. Για μένα προσωπικά είναι τιμή να μπορώ να συμπράττω με παιδιά και να παίζουμε μαζί τη μουσική μας και στη Μυτιλήνη θα υπάρχει όντως η ευκαιρία να συμμετέχουν και τα παιδιά και να αυτοσχεδιάσουμε ένα μεγάλο μέρος της συναυλίας, να κάνουμε μαζί ένα “στιγμιότυπο”, παρ’ όλο που θα έρθω αναγκαστικά με δικούς μου μουσικούς, για να καλυφθεί όλη η διάρκεια της συναυλίας. Πρέπει να αναφέρω πως το καλοκαίρι στο Μόλυβο είχα μια καταπληκτική παράσταση. Είχα έρθει και στο παρελθόν, τόσο με το Μάνο Χατζιδάκι, όσο και με το Μίκη Θεοδωράκη. Πέρυσι, είχα τη χαρά να με καλέσει ο Λευτέρης Παπαδόπουλος στο κάστρο του Μολύβου. Δεν είχα ξαναπάει ποτέ και ομολογώ ότι αυτό που έζησα μετά το τέλος της συναυλίας ήταν μια πολύ όμορφη εκδήλωση του κόσμου, που εκφραζόταν με πολύ ωραία λόγια. Για μένα ήταν μια συναυλία σημαδιακή και ελπίζω να έχω τη δυνατότητα να ξαναπαίξω και στο Μόλυβο και στη Μυτιλήνη…»

Συνεργασία με τους νέους
Έχετε ξανασυνεργαστεί με σχολεία; Θεωρείτε σημαντικό το να έρχονται τα νέα παιδιά σε επαφή με γνωστούς επαγγελματίες του χώρου της μουσικής από νωρίς;
«Ναι, έχω συνεργαστεί με σχολεία και στο παρελθόν και θεωρώ σημαντικό για τα παιδιά να επικοινωνούν και να έρχονται σε επαφή με τη μουσική. Σημαντικό είναι, φυσικά, το να υπάρχει κίνητρο για τους δασκάλους, προκειμένου και οι ίδιοι να έχουν διάθεση να το μοιραστούνε με τα παιδιά και να έρχονται σε επαφή με καλλιτέχνες που θα πραγματοποιούν τέτοιου είδους συμπράξεις. Είναι ένα ωραίο μάθημα και για τους μαθητές, και για τους καλλιτέχνες.»

Εσείς τι «μαθήματα» παίρνετε από τέτοιες εμφανίσεις;
«Είναι μια εμπειρία που καταγράφεται αθροιστικά μέσα μου, γι’ αυτό λέω “το ταξίδι από νότα σε νότα, από συναυλία σε συναυλία”, είναι σα να ζεις μια αντίστοιχη εμπειρία για πρώτη φορά, κάθε φορά. Και το πιο ιδιαίτερο, είναι η δυνατότητα και η τύχη που έχουμε να ανεβαίνουμε στη σκηνή και να παίζουμε μουσική - πάντοτε αυτό το ρήμα χρησιμοποιώ δεν είπα ποτέ “έρχομαι να δουλέψω”. Και κάπως έτσι θέλω να το εκλάβουν και τα παιδιά και να έρθουν στη συναυλία χωρίς άγχος, χωρίς να νομίζουν ότι πρέπει να είναι τέλειοι ή να έχουν κάνει πολλή δουλειά για να παίξουμε, αντίθετα θα πρέπει να είναι χαλαροί και να το χαρούμε.»

Έχετε νέα παιδιά στις συναυλίες σας; Ποια είναι η εικόνα που έχετε για τη σχέση τους με τη μουσική;
«Στις συναυλίες μου έχω κοινό από όλο το φάσμα των ηλικιών. Όσον αφορά τα νέα παιδιά, σαφώς η τάση τους είναι να παρακολουθήσουν τα “δικά τους” ρεύματα, όπως κάνει κάθε γενιά, υπάρχει ωστόσο μια συσσωρευμένη γνώση που δίνει τη δυνατότητα ενός πλουραλισμού της μουσικής κατάρτισης, με τη δυνατότητα και της τεχνολογίας, αφού σήμερα μπορείς να κάνεις τις επιλογές σου, είτε χτίζοντας μια δισκοθήκη προσωπική είτε ανά πάσα ώρα και στιγμή να βρεθείς σε ένα άκουσμα και να το επιλέξεις. Σε κάθε εποχή, τόσο παλιότερα όσο και σήμερα, όλοι προσπαθούμε να έχουμε μια προσωπική σχέση με τη μουσική, μαζεύοντας δίσκους, πηγαίνοντας σε συναυλίες ή επιλέγοντας τον προσωπικό μας σταθμό στο ραδιόφωνο. Σήμερα ειδικά, δεν είναι εύκολο να μιλάμε για αποκλεισμό και μη δυνατότητα πληροφορίας, από τη στιγμή που όλα γίνονται πατώντας ένα κουμπί.»

«Δεν έχουν νόημα οι ταμπέλες»
Τον περασμένο Δεκέμβριο παρουσιάζατε στην Αθήνα τη μουσική παράσταση «Αρχόντισσά μου μάγισσα…», με τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη. Τι σχέση έχετε με το θέατρο;
«Η απόφασή μου να κάνω αυτήν την παράσταση - που τελείωσε μόλις την προηγούμενη εβδομάδα - γεννήθηκε από τον ομώνυμο δίσκο, που με παραπέμπει περισσότερο στην ερωτική πλευρά του Τσιτσάνη, αφού περιέκλειε τραγούδια που περνούσαν περισσότερο τη σχέση του άντρα και της γυναίκας και λιγότερο την πολιτική πλευρά του. Την παράσταση τη στέγασα σε θέατρο για να μπορέσει να λειτουργήσει και η θεατρική πλευρά, αφού υπήρχαν παρεμβάσεις τέτοιου τύπου: μια χρήση της εικόνας μέσω βίντεο και στο τέλος ένας διονυσιακός ερωτισμός, που ανέβλυζε μέσα από τα τραγούδια. Έχω ξανασυνεργαστεί σε θεατρικές παραστάσεις, ακόμη και σε θέατρο απευθυνόμενο σε παιδιά. Ήταν μια πολύ ιδιαίτερη εμπειρία, που θα με ευχαριστούσε ιδιαιτέρως να την επαναλάβω. Είμαι, εξάλλου, και “φρέσκος” μπαμπάς, αφού εκτός από το γιο μου που είναι δυόμισι ετών, έχω πλέον και μια κόρη 40 ημερών…»

Έχετε τραγουδήσει - δε θα πω «πειραματιστεί με», αφού δε σας αρέσει αυτή η λέξη - μουσικές διαφορετικού ύφους, από τα κομμάτια του Μάνου Χατζιδάκι, του Μίκη Θεοδωράκη και του Μαρκόπουλου, με τα οποία και πρωτοεμφανιστήκατε στο ευρύ κοινό, μέχρι ρεμπέτικα, τραγούδια του Νίκου Καζαντζίδη, παραδοσιακά τραγούδια και παρουσίαση μελοποιημένων κειμένων αρχαίας λυρικής ποίησης, αλλά και ηλεκτρικό ήχο. Ποιες είναι οι επιρροές που ο ίδιος έχετε και τι σας εμπνέει;
«Ένα από τα ωραιότερα τραγούδια μου ήταν το “Κάστρα”, με το Γιώργο Τρανταλίδη, που είναι μουσική κατά κάποιο τρόπο “fusion” συνδυασμός, δηλαδή διαφορετικών ειδών. Εκείνο που πιστεύω, σα μια μεταφυσική σχέση με τη μουσική, είναι πως ό,τι περιέχεις από έναν προηγούμενο κόσμο, ένα προηγούμενο μέλλον, με κάποιον τρόπο υλοποιείται: συναντάς τα πρόσωπα που πρόκειται να παίξουν ρόλο στη ζωή σου. Θεωρώ πως ό,τι είναι να γίνει από εδώ και πέρα θα γίνει αβίαστα και θα έχει λόγο να γίνει, χωρίς να υπάρχει λόγος να εξηγηθεί.»

Έχετε πει ότι βρίσκετε ανόητες τις ταμπέλες του είδους ποιοτικός, ερωτικός, λυρικός κ.λπ. και πως προτιμάτε τον όρο «λαϊκός» τραγουδιστής…
«Ερωτικός μπορεί να είναι κάθε άνθρωπος. Σε αντίθεση με το “λαϊκός”, ο όρος “ερωτικός” στο τραγούδι δεν προσδιορίζει το τι κάνουμε. Βέβαια, μέσα από μια αστική κοινωνία προερχόμαστε, το αστικό τραγούδι είναι το λαϊκό τραγούδι. Παλιά λέγαμε “το δημοτικό τραγούδι”, που είχε έντονες αναφορές στη φύση, τους καημούς, τον ξεριζωμό… Σήμερα, αυτός ο όρος μετακινήθηκε στις πόλεις και μετέθεσε και το λεξιλόγιο των τραγουδιών, όλους όμως μας στεγάζει κάτω από έναν ίδιο προγραμματισμό. Το θέμα με το λαϊκό τραγούδι είναι το κατά πόσο γνωρίζουμε και είμαστε σε θέση να περνάμε μέσα στην ερμηνεία μας τους λαϊκούς δρόμους, ώστε αυτό κατ’ ευθείαν να μας κατατάσσει στο ότι έχουμε επίγνωση του τι σημαίνει ιδίωμα τοπικής μουσικής.»

Θεματολογία τραγουδιών
Για τι θέματα σας αρέσει να τραγουδάτε;
«Είμαι, λόγω της ιδιοσυγκρασίας μου, ένας άνθρωπος που τον αφορά να μιλήσει περισσότερο για την ακτινοβολία της χώρας του, μέσα από πολλές εκφάνσεις και της αρχαίας ιστορίας της, αλλά και του ιδιαίτερου ερωτισμού που προβάλλει. Θα σας αναφέρω ορισμένους τίτλους τραγουδιών, όπως τα “Κάστρα” του Τρανταλίδη, ο “Κεμάλ” του Χατζιδάκι, το ποίημα του Νίκου Καββαδία “Γκεβάρα” και άλλα πολλά αντίστοιχα, που τα περιέλαβα όλα και άλλα πολλά μέσα στο CD “Όρθιοι”, το 2004. Αυτός ο συμβολικός τίτλος είναι ακριβώς αυτό που πιστεύω γύρω από τη χρησιμότητα και το ρόλο του τραγουδιού, γιατί είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τον τόπο και την πορεία του και το ρόλο που έχει παίξει στη συνείδηση του Έλληνα.»

Τι θα περιλαμβάνει το πρόγραμμα την ημέρα της συναυλίας στο Δημοτικό Θέατρο;
«Θα εμφανιστούν μαζί μου οι συνεργάτες μου Μανώλης Ανδρουλιδάκης, Γιάννης Φιλιππουπολίτης και Στάθης Σαββίδης και θα παίξουμε κομμάτια όλων των συνθετών που έχω τραγουδήσει, αφήνοντας παράλληλα το πρόγραμμα στη διάθεσή μας. Είναι κάτι στάνταρ που κάνω αυτό, δεν μπορώ να κάνω συναυλίες προκαθορισμένες. Προς το παρόν, το πρόγραμμα δεν έχει καθοριστεί ακριβώς, θα διαμορφωθεί όταν έρθουμε στη Μυτιλήνη. Εξάλλου, η χρονική διάρκεια είναι κάτι που συνήθως δε μας προβληματίζει...»