Ο Κλεμανσώ, μου φαίνεται, είχε πει: «ο πόλεμος είναι πολύ σοβαρό πράγμα για να το εμπιστευθούμε στους στρατιωτικούς». Μήπως όμως δε συμβαίνει το ίδιο και με άλλη κατηγορία ειδικών; Μήπως πρέπει να αναρωτηθούμε αν είναι φρόνιμο να εμπιστευόμαστε ένα τόσο σοβαρό ζήτημα, όπως η οικονομία, στους οικονομολόγους;
Αν το καλοεξετάσουμε, θα δούμε πως κανένας απολύτως από τους τόσους καθιερωμένους οικονομολόγους δεν είχε προβλέψει την οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2009 και απλώθηκε σε όλον τον πλανήτη. Και δεν είναι ένας ή δύο, είναι άπειροι. Μόνο στις ΗΠΑ, υπάρχουν πέντε οικονομολόγοι με βραβείο Νόμπελ (γιατί μπορεί να μην απονέμεται βραβείο Νόμπελ σε μαθηματικούς, υπάρχει όμως για οικονομολόγους), βάλε τώρα πόσοι είναι οι απλοί.
Υπάρχει και Ελληνοκύπριος νομπελίστας οικονομολόγος, που ήρθε πριν λίγα χρόνια (πριν ξεσπάσει η κρίση) στην Ελλάδα, από τα Λονδίνα, όπου διατρίβει, και πρότεινε τέτοια μέτρα για την ανόρθωση της ελληνικής οικονομίας, που μόνο με δικτατορία χιτλερικού τύπου θα μπορούσαν να εφαρμοστούν...
Επανερχόμενος στην παρούσα διεθνή κρίση, επισημαίνω πως αν ανατρέξουμε στα όσα έχουν πει όλοι αυτοί οι κύριοι τα τελευταία δέκα χρόνια, θα δούμε πως δεν την είχαν καν προβλέψει, αλλά και μετά που ξέσπασε, δεν την έχουν ερμηνεύσει σωστά, ούτε έχουν προτείνει κάποια λύση για την αντιμετώπισή της.
Πριν ξεσπάσει η κρίση, οι μεγάλοι οικονομολόγοι έδειχναν σίγουροι πως το σύστημα αντέχει και δεν υπάρχει περίπτωση να μπει σε κρίση. Το ονόμαζαν δε με διάφορες παραπλανητικές ονομασίες, το έλεγαν «σύστημα ελεύθερης οικονομίας», «σύστημα αγοράς», ουδέποτε όμως καπιταλιστικό. Γιατί παρόμοια, επιστημονικώς ακριβής, ονομασία παρέπεμπε στον Μαρξ, στην πάλη των τάξεων και σε άλλους εξ ίσου «αντιπαθείς» όρους και πηγές.
Κανείς επίσης ειδικός οικονομολόγος δε συσχέτισε το ισχύον οικονομικοπολιτικό σύστημα με τον αντίστοιχο τρόπο παραγωγής, που είναι ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής, διότι θα έπρεπε να μιλήσουν και για τη δυσαρμονία που παρουσιάζει το σύστημα με την τεχνολογικό πρόοδο.

Σήμερα, που η Γνώση και η Πληροφορία έχουν γίνει παραγωγικές δυνάμεις, το σύστημα δεν περπατάει. Αυτό το παραδέχεται ακόμα και ο Σαρκοζί, που μόνο μαρξιστής δεν είναι. Ουσιαστικά, το καπιταλιστικό σύστημα, που πριν από εκατόν πενήντα χρόνια υπήρξε συντελεστής προόδου, αφού αντικατέστησε τη χειρωνακτική εργασία με μηχανές, ενοποίησε τον πλανήτη και υποστήριξε την επιστημονική έρευνα, σήμερα έχει χάσει αυτά τα θετικά του γνωρίσματα και έχει περιοριστεί μόνο στα αρνητικά.
Έχει μετατρέψει τα πάντα σε εμπορεύματα, έχει επιβάλει τον πιο άγριο ανταγωνισμό στις οικονομικές, αλλά και στις διαπροσωπικές σχέσεις, έχει διχάσει τον πλανήτη σε πλούσια και φτωχά έθνη, έχει δημιουργήσει τεράστιες ανισότητες ακόμα και στα «προηγμένα» υποτίθεται κράτη και καταστρέφει το περιβάλλον σε επικίνδυνο βαθμό. Πρέπει λοιπόν να φύγει από τη μέση.
Η αλλαγή αυτή δεν είναι απαραίτητο να γίνει με τη βία και την επανάσταση. Άλλωστε και η προηγούμενη μεταβολή από το φεουδαρχικό οικονομικό σύστημα στο καπιταλιστικό, μόνο στη Γαλλία έγινε με επανάσταση. Στην Αγγλία, στην Πρωσία και σε άλλες χώρες έγινε με νομοθετικές ρυθμίσεις. Προβλέπω πως κάτι ανάλογο θα γίνει και τώρα. Οι «αγορές», δηλαδή ουσιαστικά οι τράπεζες, θα επανέλθουν στον αρχικό τους προορισμό. Από κυρίαρχες της οικονομικής και πολιτικής ζωής, που έχουν γίνει, θα ξαναγίνουν οργανισμοί διευκόλυνσης των συναλλαγών. Ο πλούτος δεν θα παράγεται πια στις τράπεζες, και μάλιστα με τους ουσιαστικά παράνομους τρόπους που παράγεται σήμερα (με χρηματιστηριακά κόλπα, με πλύσιμο μαύρου χρήματος και με ένα σωρό ανάλογους), αλλά στους τόπους εργασίας, όπου θα «εργάζονται» ρομπότ και αυτόματες μηχανές, που θα τις επιβλέπουν μια χούφτα ειδικοί, που θα αποτελέσουν την αυριανή άρχουσα τάξη.

(Το παρόν, τελευταίο, «Επίκαιρο Θέμα» στάλθηκε στο «Ε» από τη σύζυγο του Δημήτρη Σαραντάκου, ο οποίος το είχε γράψει την προηγουμένη του ξαφνικού θανάτου του.)